Column: Politieke Borrelpraat (PBR) deel 238

“Breaking news, heren, brekend nieuws...”
“Ach, hij heeft altijd van die gebroken nieuwtjes.”
“Bijvoorbeeld Norien Sjing is naar Njang Dringi teruggehuild.”
“Of is z’n broko nyunsu dat Susme Bahadur deputy-sheriff van Para is geworden?”
“Zet Susme als lijsttrekker van dat V-zoveel ding in Para, met daarachter die groene boy en beiden komen binnen.”
“Maar nee, de olifant is weer eens de facilitator van de Groenen. Verbroedering, tok?”
“Kakalaka, dat was jaren vijftig en zestig, maar de hedendaagse jonge kiezers willen op Susme stemmen, zo niet, dan lopen ze naar de paarse partij en die trekt de volle winst in Para.”
“Dat Verouderd-7ding probeert weer eens met die ouderwetse etnische optelsom de regeeracht te grijpen.”
“Nu kwekt eentje dat er meer gedaan moest worden om de verdiencapaciteit van het land te vergroten, en dat er zwaar bezuinigd moest worden, maar toen zij tien lange jaren aan het roer waren, hebben ze alleen opgepot, opgemot, opgelot, opgenot en toen werden ze opgerot, maar harde maatregelen om te bezuinigen zijn al die jaren achterwege gebleven.”
“Maar ik sta vierkant achter Koby, de ware groene boy in mijn ogen, die openlijk pleitte voor een code of ethics binnen Verkeerd 7.”
“Maar hij werd netjes binnen zijn partij tot orde geroepen, want een code of ethics zou de slagkracht van slissende Somo, de kip die de gouden sjetels voor V 7 moet binnenhalen, ernstig beperken.”
“Ik heb het eerder gezegd: die Koby zou de beste trekker van de Groenen in Paramaribo zijn; dat is een fighter en die moet je op het politieke veld hebben; niet zo een intellectueel lieverdje als Greg Sovjet Unie.”
“Die als minister, hoogstwaarschijnlijk in opdracht van Ronald-met-de-tien-schone-vingers, wel blindelings mijnbouwconcessie t.b.v. een frontpartners kon tekenen. Nu praat hij blindelingse dingen.”
“Wil je geen ouwe koeien uit de sloot halen? Bij jullie werd en wordt er à la dol met drei ai getekend en een blindelings financieel beleid gevoerd.”
“En als ik me herinner was Koby de enige die openbaarlijk zijn nek uitstak voor z’n toenmalige voorzitter annex president toen die zwaar onder vuur was komen te liggen in weet-ik-veel weer welke kwestie.”
“En als dank werd hij niet voorgedragen als partijvoorzitter, hoewel hij de grootste partijkern achter zich heeft.”
“Wat een overplaatsgedoe met die DeeCees. Die Klasto, die van Paramaribo naar Para was overgeplaatst, is een tijdje ziek.”
“Ja, hij werd ziek van eerlijk werken, want Miranda had een geordend commissariaat achtergelaten.”
“Mag ik m’n breaking news eindelijk doorgeven?”
“Ej, geven jullie Sjaak, mijn zuipbroeder sinds de middelbare school, de kans om zijn ‘panya nyunsu’ door te geven.”
“Ja, un arki. Willy Soemie is uit Verdoemenis 7 gestapt. A tori trong V 6.”
“Wahahaha, wat een nieuws! Ik val om van de slappe lach.”
“Mijn spreekwoord in dezen: de ratten verlaten het zinkend schip.”
“Zeg geen domme dingen; het is geen zinkend schip, het is een oceaanstomer.”
“Ja, met één versnelling vooruit en tien achteruit.”
“Hij is niet uit V 7; hij heeft alleen z’n onderhandelingsmandaat teruggegeven aan het hoofdbestuur.”
“Dus aan zichzelf.”
“Denkt Verjaard 7 met dit soort bejaarden stemmen te trekken?”
“Denken jullie dat met jullie gedagdroom over fly-overs, trein-overs en vierbaanswegen-overs te bereiken? Jullie weten duidelijk niet met belastingsgeld om te gaan. Elke keer als jullie aan de macht zijn geweest, wordt er een lege, schattige kist vol schuldbekentenissen achterlaten.”
“Dan komen jullie er toch weer voor vijf jaren aan de macht om die kist met jullie oppotkunde weer te vullen, en dan komen wij weer vijf jaren om dat in rap tempo weer over de balk de pimpen; dat willen de kiezers toch, zo te zien?”
“Inderdaad: heen en weer geslingerd te worden tussen The Bad and The Ugly. But were is The Good?”
“Die wordt zoals die Koby van je, geacht stil te blijven om de belangen van The Bad and The Ugly niet te schaden.”
“Wattebout als die 30% kiezers die steeds niet gaan stemmen, plus het merendeel van die 50.000 nieuwe kiezers in Paramaribo vooral uit balorigheid gaan stemmen op de twee kleinste zelfstandige partijen, namelijk DU-me-wat en Amazoontjepartij?”
“Hé, interessant, ik geef een rondje voor deze nieuwe insteek van je. Meester, wat zouden daarvan de gevolgen kunnen zijn? U bent onze politieke analist, hoewel u geschiedenis hebt gestudeerd en gedoceerd.”
“Jawel, maar daardoor leer je de politiek door de tijden heen begrijpen. Wel, ahum, de gevolgen van zo een stemgedrag,... eerst wat babbelwater tot me nemen,... slok... slok... gloep, burp, pardon.’
“Ik ben bang dat we tot na sluitingstijd hier zullen blijven, vanavond.”
“Jawel heren, allereerst zou hierdoor de kiesdeler behoorlijk toenemen, want het totaal aantal stemmen dat dan wordt uitgebracht, wordt dan zeker 30 % hoger.”
“En wat is het gevolg van een hogere kiesdeler?”
“Dat elke partij meer stemmen nodig heeft om een zetel te halen.”
“Jasses, dat begrijp ik niet!”
“Ach, begrijpelijk. Men legt jullie alleen uit dat je maar één vakje mag kleuren, liefst die van de lijsttrekker, verder niets.”
“Nou, Djeck Menke legt de leiders van de kiesbureaus wel degelijk uit wat het kiesstelsel inhoudt en wat de historie daarvan is.”
“Werd dat maar massaal via radio en tv uitgezonden. Maar goed, oh jongere in ons midden, we gaan het makkelijk voor je maken. Stel: in Paramaribo zijn er twintig zetels te halen en er worden 20.000 geldige stemmen verdeeld over al die partijen uitgebracht, dan wordt de kiesdeler 20.000 gedeeld door 20 is 1.000. Dus elke lijst waarop er minstens 1.000 stemmen zijn uitgebracht, heeft recht op 1 zetel.”
“Dat is mij al jaren duidelijk, maar stel: nu gaan er massaal een heleboel mensen vooral om dit heen-en-weer apengespring uit eigen belang af te straffen naar de stembus.”
“Goed, stel er worden dan 30.000 geldige stemmen uitgebracht. Nog steeds zijn er in ons voorbeeld 20 zetels in Paramaribo te verdelen. De kiesdeler wordt dan 30.000 gedeeld door 20 is 1500. Zie het verschil. Nu moeten op elke lijst minstens 1500 geldige stemmen zijn uitgebracht om diezelfde zetel binnen te halen.”
“Dus als ik het goed heb: hoe meer mensen gaan stemmen, hoe moeilijker het wordt om een zetel te halen.”
“Goed gezien, mijn jonge vriend.”
“Dus hoe minder mensen gaan stemmen, hoe gemakkelijker het juist voor allerlei geboefte wordt om zich in het machtscentrum te nestelen om onze schatkist te gaan plunderen.”
“Je zegt het wel een beetje cru, mijn jonge vriend, maar je hebt het bij het rechte eind. Daarom is mijn beste advies aan alle kiezers: ga massaal stemmen, hebi a kiesdeler gi den, bun hebi, oftewel: maak het goed zwaar fo ze.”
“Maar dan moeten deze new voters niet op een der grote blokken stemmen, anders heeft het geen effect.”
“Precies, daarom zeg ik: ze moeten massaal op een of twee kleine partijen stemmen, gewoon om al die berekeningen van die geweldige politieke analisten van die grote blokpartijen, die nu al zeggen dat ze zus-en-zoveel zetels zullen halen, behoorlijk in de war te schoppen.”
“Maar die kleine partijen hebben geen aanhang.”
“Door op ze te stemmen geef je hen die aanhang. Je wacht niet totdat anderen hen die aanhang geven. In de politiek is ‘wachten op een ander’ dodelijk.”
“Maar die kleine partijen hebben geen ervaring.”
“Ten eerste weet je dat niet, want je hebt ze als kiezer nooit genoeg stemmen gegeven om een stevig parlementair spel te spelen.”
“Inderdaad, en mag ik even, ten tweede hebben ze geen ervaring en contacten met allerlei boeftige figuren, terwijl al die andere partijen in beide blokken minstens twee keren in de afgelopen dertig jaren in een regering hebben gezeten en kijk wat voor patja-patja ze ervan hebben gemaakt en hoeveel boeven ze de kans hebben gegeven zich verschrikkelijk te verrijken.”
“Nou, dat vind ik een beetje ongenuanceerd uitgedrukt, maar omdat we hier met een zuippraat bezig zijn, zal ik geen nuancering van je eisen.”
“En ten derde komen er door dit stemgedrag minstens twee en misschien zelfs drie of vier nieuwe, niet blokgebonden assembleeleden binnen.”
“Whishfull thinking. De Surinaamse kiezer heeft een soort afwijking: die wil liever op een grote partij of een blok van partijen stemmen, want dan gaat z’n stem zogenaamd niet verloren.”
“Zijn stem gaat juist verloren in de massa van zo een blok van partijen of in een onoverzichtelijk grote partij.”
“Tja, dan gaan we met dit heen en weer gedoe blijven. Dat wil de meerderheid van de kiezers zo te zien.”
“En ik zeg: wij willen sopiepraat, phile-sopi. Proost.”

Rappa