Column: Demonstraties of verkiezingen?

De nationale en internationale politiek was vroeger simpeler dan nu. Eeuwenlang heerste het principe van het recht van de sterkste. Er was geen uitgebreide argumentatie nodig om uit te leggen waarom een regering omver geworpen moest worden of waarom een land moest worden binnengevallen. Tegenwoordig moeten grote delen van de bevolking overtuigd worden om de acties van hun leiders te steunen. Een argument dat veel gebruikt wordt is democratie: de meerderheid beslist. Maar er is veel hypocrisie in dit argument.
Hoe stel je vast wie de meerderheid van de bevolking achter zich heeft? Tot voor kort zou je denken dat democratische verkiezingen het instrument zijn om vast te stellen welke partij de meerderheid van de bevolking achter zich heeft. Maar in de westerse visie van democratie is dat niet zo. Er is een ander instrument: de demonstratie. Als mensen de straat op gaan om te demonstreren is dat ook een graadmeter om te bepalen wie de meerderheid achter zich heeft, ook al vertegenwoordigen de demonstranten een minderheid.

Die logica wordt steeds vaker gebruikt in de westerse media. De demonstratie als vervanging van de verkiezing.
In Egypte had de Moslim Broederschap de verkiezingen gewonnen. Hun tegenstanders organiseerden demonstraties. Het leger greep in. De Moslim Broederschap werd verboden. Onlangs heeft de rechter 529 doodstraffen uitgedeeld. De westerse wereld reageert heel lauw met routine veroordelingen. Maar het militair regime wordt nog steeds gesteund met miljarden dollars. Geen boycot, maar blijvende steun. Een democratisch gekozen regering is naar huis gestuurd met demonstraties gevolgd door een militaire coup.
In Venezuela is dit scenario mislukt. Na de dood van Hugo Chavez won zijn opvolger Nicolas Maduro nipt de verkiezingen van 14 april 2013 met een marge van 1,5%. De rechtse oppositie rook haar kans. Ze betichtte Maduro van fraude.

Op 8 december 2013 werden gemeenteraadsverkiezingen gehouden. Als de oppositie overtuigend zou winnen, zou dat het bewijs zijn dat de meerderheid van het Venezolaanse volk niet achter Maduro staat. Maar het werd een enorme teleurstelling voor de oppositie. Maduro won overtuigend met een marge van 6%. De oppositie in Venezuela roept dat bijna de helft van de bevolking niet achter Maduro staat, maar dan gebruikt ze de cijfers van de landelijke verkiezingen. Overigens, Obama heeft zijn laatste verkiezingen gewonnen met 51% van de stemmen, ook een kleine marge, maar daar hoor je niemand roepen dat de helft van de bevolking hem niet steunt.
Na het grote verlies bij de gemeenteraadsverkiezingen was de vraag voor de oppositie: hoe verder? Het antwoord was: demonstraties.

Zo zijn de afgelopen maanden met steun van Amerika demonstraties georganiseerd als alternatief voor het verlies van de gemeenteraadsverkiezingen. De hoop van de oppositie was dat die demonstraties zouden leiden tot de val van de regering Maduro middels een coup zoals in 2002. Die coup was mislukt en is live gefilmd. De film is te bekijken op YouTube. De hoop op een coup is in duigen gevallen. De meerderheid van de bevolking die gestemd had voor Maduro deed niet mee met de demonstraties. Deze waren geconcentreerd in de regio’s waar de oppositie had gewonnen.

Je kunt niet oneindig lang demonstreren. Ooit moet het uitmonden in een coup zoals in Egypte, in nieuwe verkiezingen (dat heeft in Venezuela geen zin, want die waren kort tevoren al geweest) of in een nederlaag voor de oppositie. Het ziet er naar uit dat in Venezuela het laatste is gebeurd, want de gesprekken tussen regering en oppositie betekenen feitelijk dat de demonstraties hun kracht hebben verloren.

Er zit niet veel anders op dan te wachten op nieuwe landelijke verkiezingen. Maduro heeft een termijn van zes jaar. Zonder een militaire coup zal hij dit gewoon uitzitten. De oppositie moet maar hopen dat de Bolivariaanse Bourgeoisie – zo noemde wijlen Hugo Chavez de stroming van corrupte linkse mensen in zijn partij – het zo bont maakt dat het volk er in 2019 genoeg van heeft en Maduro links laat liggen.

In Oekraïne is het gelukt om een corrupt regime naar huis te sturen met demonstraties. En hoe? Een Amerikaanse denktank – de Foreign Policy Group – die over het algemeen het Amerikaanse buitenlands beleid steunt, schrijft in een analyse op haar website: “The uncomfortable truth is that a sizeable portion of Kiev's current government -- and the protesters who brought it to power -- are, indeed, fascists.” De analyse gaat vervolgens uitgebreid in op de Sociaal Nationale Partij (de naam verwijst bewust naar het nationaal socialisme) en hoe haar kopstukken een leidende rol speelden in de demonstraties en nu in de regering.
De 45 miljoen tellende bevolking van Oekraïne bestaat uit verschillende etnische groepen, o.a. Russen (bijna 20%). Die wonen geconcentreerd in bepaalde delen van Oekraïne. Een grote concentratie Russen woont op het schiereiland De Krim (60% van De Krim bestaat uit Russen). De Krim is een deelrepubliek binnen Oekraïne. Tijdens de Tweede Wereldoorlog hebben de Russen 20 miljoen mensen verloren als gevolg van de oorlog tegen de nazi’s. In Oekraïne werden de Duitse nazi’s gesteund door hun Oekraïense partners. Dat zijn de Russen in De Krim niet vergeten.

Naar aanleiding van de regeringswisseling als gevolg van de demonstraties in Kiev, de hoofdstad van Oekraïne, heeft het parlement van De Krim besloten om op 16 maart 2014 een referendum uit te schrijven over de vraag of De Krim zich bij Rusland zou moeten aansluiten. Het overgrote deel van de bevolking (dus ook veel niet-Russen die bang waren om te leven in een Oekraïne waarin de fascistische partij aan de macht is) kozen voor aansluiting bij Rusland. En zo gebeurde het dat op 18 maart de deelrepubliek van De Krim deel werd van Rusland.

In de westerse media is er veel hypocrisie met betrekking tot de wil van het volk. Als de tegenstanders van Europa en Amerika de verkiezingen verliezen dan is de demonstratie het middel om de wil van het volk te tonen. Maar demonstraties in een situatie van verloren verkiezingen kan maar tot één ding leiden: een coup die zogenaamd de wil van het volk is. Hoe krom kan een redenering dan worden.

Sandew Hira