Landen verdeeld over hoe ze klimaatdoelen kunnen halen

Hoge functionarissen van tientallen landen die in Berlijn bijeenkwamen, bleven woensdag verdeeld over hoe de internationale klimaatdoelstellingen moeten worden gehaald. Sommigen drongen aan op een geleidelijke afschaffing van fossiele brandstoffen en weer anderen willen dat olie en gas in de toekomst een rol kunnen blijven spelen, op voorwaarde dat hun uitstoot wordt beperkt.

Tijdens de tweedaagse klimaatdialoog in Petersberg, georganiseerd door Duitsland, werden oproepen gehoord voor een nieuw doel voor het opvoeren van hernieuwbare energie waarover moet worden onderhandeld en waarover overeenstemming moet worden bereikt tijdens de VN-klimaattop van dit jaar in december.

De Duitse bondskanselier Olaf Scholz suggereerde dat het doel een verdrievoudiging van nieuw geïnstalleerde zonne- en windenergie tegen 2030 zou kunnen zijn, in navolging van een doel dat onlangs is voorgesteld door het International Renewable Energy Agency. "Dit zou een duidelijk signaal afgeven aan de reële economie en de financiering over waar de reis naartoe gaat", zei hij tegen afgevaardigden uit ongeveer 40 landen.

De Duitse minister van Buitenlandse Zaken, Annalena Baerbock, benadrukte dat dit voorstel niets afdoet aan de noodzaak om het gebruik van fossiele brandstoffen drastisch te verminderen, een standpunt dat wordt gedeeld door andere Europese landen en kwetsbare eilandstaten die aanwezig waren bij de onderhandelingen in Berlijn.

"Deze koerscorrectie moet een versnelde wereldwijde uitbreiding van hernieuwbare energiebronnen, grotere energie-efficiëntie en de geleidelijke afschaffing van fossiele brandstoffen omvatten", zei ze.

De Verenigde Arabische Emiraten (VAE), die gastheer zullen zijn van de VN-besprekingen in Dubai, steunden het idee om wind- en zonne-energie aanzienlijk te stimuleren, maar maakten duidelijk dat het fossiele brandstoffen in de nabije toekomst als een optie wil behouden.

Sultan al-Jaber, de VAE-functionaris die de COP28-klimaatbesprekingen in Dubai zal voorzitten, zei dat zijn olierijke land "een alomvattende, holistische benadering van een energietransitie wil, die alle energiebronnen omvat".

"We weten dat fossiele brandstoffen in de nabije toekomst een rol zullen blijven spelen om te helpen voldoen aan de wereldwijde vereisten, dus ons doel moet erop gericht zijn ervoor te zorgen dat we de uitstoot van alle sectoren uitfaseren, of het nu gaat om olie en gas of industrieën met een hoge uitstoot," zei hij. "Tegelijkertijd moeten we alle inspanningen en alle investeringen in hernieuwbare energie en ruimte voor schone technologie doen gelden."

Al-Jaber erkende dat de tijd dringt om de overeengekomen doelstelling om de opwarming van de aarde te beperken tot 1,5 graden Celsius, levend te houden. Om dit te doen, zou de wereldwijde uitstoot tegen 2030 moeten zijn gehalveerd, waardoor de huidige opwaartse curve van broeikasgassen in de atmosfeer, scherp wordt omgebogen.

Klimaatcampagnevoerders en wetenschappers hebben hun bezorgdheid geuit over het feit dat technologieën die zijn voorgesteld om de uitstoot van fossiele brandstoffen op te vangen, nog niet op grote schaal zijn getest, en dat dergelijke oplossingen de aandacht en middelen zouden kunnen afleiden van effectieve alternatieven zoals hernieuwbare energie.

John M. Silk, de minister van Natuurlijke Hulpbronnen en Handel van de Marshalleilanden, uitte soortgelijke zorgen. "We moeten fossiele brandstoffen nu echt uitfaseren", zegt Silk, wiens laaggelegen atol in de Stille Oceaan wordt bedreigd door de stijgende zeespiegel. Hij riep de regeringen tijdens de bijeenkomst in Berlijn op om "verder te gaan dan toezeggingen en daadwerkelijk actie te ondernemen".

"Dat betekent het stoppen van de olie- en gasexpansie", zei hij. "Het betekent investeren in hernieuwbare energiebronnen. Dat is de beste manier voor landen om zich op een eerlijkere en rechtvaardigere manier te ontwikkelen.”

Meer dan 80 landen steunden de inspanningen om olie en gas, niet alleen steenkool, onder de aandacht te brengen tijdens de laatste VN-klimaattop in Egypte. De Deense klimaatminister, Dan Jørgensen, zei dat het voorstel dit jaar weer op tafel ligt. "Bezwaren hiertegen komen voornamelijk uit landen die tegenwoordig voornamelijk produceren of extreem afhankelijk zijn van fossiele brandstoffen", zei hij tegen The Associated Press.

Jørgensen zei dat het afvangen en opslaan van koolstof van het soort dat zijn land in de Noordzee aan het testen is, beperkt moet blijven tot sectoren waar het terugdringen van de uitstoot het moeilijkst is, zoals de cementindustrie.

Scholz maakte van de bijeenkomst gebruik om aan te kondigen dat zijn land 2 miljard euro extra zal geven aan het Groene Klimaatfonds voor aanpassingsmaatregelen in ontwikkelingslanden. Hij deed een beroep op andere "traditionele en mogelijke nieuwe donoren" om ook hun financiering te verhogen. De Verenigde Staten zei onlangs dat ze $ 1 miljard zou toezeggen, terwijl grote uitstoters zoals China niet bijdragen.

Duitsland zelf is bekritiseerd omdat het de uitstoot niet snel genoeg heeft teruggedrongen om zijn doel om in 2045 koolstofneutraal te worden, te halen.

Scholz betreurde het dat zijn land onlangs het gebruik van kolen heeft verhoogd vanwege een tekort aan gas uit Rusland, maar zei dat Duitsland zich blijft inzetten om tegen 2030 80% van zijn elektriciteit uit hernieuwbare bronnen te produceren.