Biden en Xi proberen 'verschillen te managen'

President Joe Biden en de Chinese president Xi Jinping hebben maandag enkele uren lang gesprekken gevoerd tijdens hun eerste persoonlijke ontmoeting sinds de Amerikaanse president bijna twee jaar geleden aantrad. Het doel van de gesprekken is de verschillen tussen de supermachten als ze strijden om mondiale invloed te midden van toenemende spanningen op economisch en veiligheidsgebied te managen.

Xi en Biden begroetten elkaar met een handdruk in een luxe ressorthotel in Indonesië, waar ze de Groep van 20-top van grote economieën bijwonen, voordat ze gingen zitten voor formele besprekingen.

"Als leiders van onze twee naties delen we naar mijn mening de verantwoordelijkheid om te laten zien dat China en de Verenigde Staten (VS) hun verschillen kunnen beheersen, kunnen voorkomen dat concurrentie ooit in de buurt komt van een conflict, en om manieren te vinden om samen te werken aan urgente mondiale problemen die onze wederzijdse samenwerking vereisen”, zei Biden om de vergadering te openen.

Xi riep Biden op om "de juiste koers uit te zetten" en "de relatie te verbeteren" tussen China en de VS. Hij zei dat hij klaar was voor een "openhartige en diepgaande gedachtewisseling" met Biden.

Beide mannen gingen de langverwachte bijeenkomst binnen met versterkte politieke status thuis. Democraten hielden triomfantelijk de controle over de Amerikaanse senaat, met een kans om hun gelederen met één te vergroten bij een tweede ronde in Georgië volgende maand, terwijl Xi in oktober een derde termijn van vijf jaar kreeg van het nationale congres van de Communistische Partij. Met het derde termijn breekt Xi de traditie van de Communistische Partij voor maximum twee termijnen.

"We hebben heel weinig misverstanden", vertelde Biden zondag aan verslaggevers in Cambodja, waar hij deelnam aan een bijeenkomst van Zuidoost-Aziatische landen voordat hij naar Indonesië vertrok. "We moeten gewoon uitzoeken waar de rode lijnen zijn en ... wat de belangrijkste dingen zijn voor ieder van ons om de komende twee jaar in te gaan." Hij voegde toe: "Zijn omstandigheden zijn veranderd, om het voor de hand liggende te zeggen, thuis." De president zei over zijn eigen situatie: "Ik weet dat ik er sterker uit kom."

Medewerkers van het Witte Huis hebben herhaaldelijk geprobeerd elk idee van een conflict tussen de twee naties te bagatelliseren en hebben benadrukt dat ze geloven dat de landen samen kunnen werken aan gedeelde uitdagingen zoals klimaatverandering en gezondheidsbeveiliging.

Maar onder opeenvolgende Amerikaanse regeringen zijn de betrekkingen gespannener geworden, omdat economische, handels-, mensenrechten- en veiligheidsverschillen naar voren zijn gekomen.

Als president heeft Biden China herhaaldelijk aangeklaagd voor mensenrechtenschendingen tegen het Oeigoerse volk en andere etnische minderheden, hardhandig optreden tegen democratie-activisten in Hong Kong, dwangmatige handelspraktijken, militaire provocaties tegen het zelfgeregeerde Taiwan en meningsverschillen over de continuering van de oorlog door Rusland tegen Oekraïne. Chinese functionarissen hebben zich grotendeels onthouden van publieke kritiek op de Russische oorlog, hoewel Beijing directe steun, zoals het leveren van wapens, heeft vermeden.

Taiwan is naar voren gekomen als een van de meest controversiële kwesties tussen Washington en Beijing. Meerdere keren tijdens zijn presidentschap heeft Biden gezegd dat de VS het eiland – waar China naar uitzag voor een eventuele eenwording – zouden verdedigen in het geval van een door Beijing geleide invasie. Maar regeringsfunctionarissen hebben elke keer benadrukt dat het "One China" -beleid van de VS niet is veranderd. Dat beleid erkent de regering in Beijing, terwijl het rekening houdt met informele betrekkingen en defensiebanden met Taipei, en haar houding van "strategische dubbelzinnigheid" over de vraag of het militair zou reageren als het eiland zou worden aangevallen.

De spanningen laaiden nog hoger op toen House Speaker Nancy Pelosi Taiwan in augustus bezocht, wat China ertoe bracht wraak te nemen met militaire oefeningen en het afvuren van ballistische raketten in nabijgelegen wateren.

De regering-Biden blokkeerde vorige maand ook de export van geavanceerde computerchips naar China – een nationale veiligheidsmaatregel die de Amerikaanse concurrentie tegen Beijing versterkt. Chinese functionarissen veroordeelden de beperkingen snel.

En hoewel de twee mannen vijf telefoon- of videogesprekken hebben gevoerd tijdens het presidentschap van Biden, zeggen functionarissen van het Witte Huis dat die ontmoetingen geen vervanging zijn voor Biden om Xi persoonlijk te ontmoeten. Die taak is des te belangrijker nadat Xi zijn greep op de macht had versterkt via het partijcongres, omdat lagere Chinese functionarissen niet konden of wilden spreken voor hun leider.

Voorafgaand aan de bijeenkomst had de woordvoerder van het Chinese ministerie van Buitenlandse Zaken, Mao Ning, gezegd dat China zich inzet voor een vreedzaam samenleven, maar dat het zijn belangen op het gebied van soevereiniteit, veiligheid en ontwikkeling krachtig zal verdedigen.

"Het is belangrijk dat de VS samenwerkt met China om verschillen goed te beheren, om wederzijds voordelige samenwerking te bevorderen, om misverstanden en misrekeningen te voorkomen en om de China-VS relaties weer op het juiste spoor van gezonde en gestage ontwikkelingte brengen", zei ze tijdens een dagelijkse briefing in Beijing.

Xi is tijdens de wereldwijde Covid-19-pandemie dicht bij huis gebleven, waar hij een 'nul-Covid'-beleid heeft afgedwongen met massale lockdowns die de wereldwijde toeleveringsketens hebben verstoord.

Hij maakte zijn eerste reis buiten China sinds het begin van de pandemie in september met een tussenstop in Kazachstan en vervolgens naar Oezbekistan om samen met Putin en andere leiders van de Centraal-Aziatische veiligheidsgroep deel te nemen aan de Shanghai Cooperation Organization met acht landen.

Ambtenaren van het Witte Huis en hun Chinese tegenhangers hebben wekenlang onderhandeld over de details van de bijeenkomst, die werd gehouden in het hotel van Xi met vertalers die simultaan vertolken via headsets.

Biden en Xi brachten elk kleine delegaties bij de discussie. Amerikaanse functionarissen verwachtten dat Xi nieuwe regeringsfunctionarissen zou brengen en spraken de hoop uit dat dit zou kunnen leiden tot meer inhoudelijke afspraken.

Voordat hij Xi ontmoette, voerde Biden gesprekken met de Indonesische president Joko Widodo, de gastheer van de G-20, om een ​​reeks nieuwe ontwikkelingsinitiatieven voor de archipel aan te kondigen, waaronder investeringen in klimaat, veiligheid en onderwijs.

Veel van Bidens gesprekken en afspraken tijdens een reis door drie landen – die hem naar Egypte en Cambodja bracht voordat hij zondag op het eiland Bali landde – waren bedoeld om hem voor te bereiden op een ontmoeting met Xi.

De twee mannen hebben een geschiedenis die teruggaat tot hun dienst als vicepresident van hun land. De Amerikaanse president heeft benadrukt dat hij Xi goed kent en de bijeenkomst wil gebruiken om beter te begrijpen waar ze aan toe zijn.

Biden heeft verwijzingen naar zijn gesprekken met Xi in zijn opmerkingen gestopt toen hij vóór de verkiezingen van 8 november door de VS reisde, waarbij hij de voorkeur van de Chinese leider voor autocratisch bestuur gebruikte om zijn eigen pleidooi te houden aan kiezers over waarom democratie zou moeten zegevieren.

De mening van de president werd enigszins bevestigd op het wereldtoneel, aangezien assistenten van het Witte Huis zeiden dat verschillende wereldleiders Biden benaderden tijdens zijn verblijf in Cambodja - waar hij Aziatische bondgenoten ontmoette om hen gerust te stellen over de Amerikaanse toewijding aan de regio in het licht van China's assertieve acties - om hem te vertellen dat ze de uitslag van de tussentijdse verkiezingen nauwlettend in de gaten hielden en dat de resultaten een triomf voor de democratie waren.