Wereldleiders geschokt over moord Shinzo Abe

Wereldleiders hebben geschokt gereageerd op de moord op de voormalige Japanse premier Shinzo Abe. De Amerikaanse president Joe Biden heeft opdracht gegeven de Amerikaanse vlaggen dit weekend halfstok te hangen als eerbetoon aan Abe. Zijn Braziliaanse collega, Jair Bolsonaro, die zelf een moordaanslag overleefde, kondigde drie dagen van nationale rouw aan.

Abe werd twee keer beschoten, terwijl hij vrijdagochtend een toespraak hield in een straat in de stad Nara. De verdachte, Tetsuya Yamagami, gaf toe dat hij Abe met een zelfgemaakt pistool had neergeschoten. Hij zei dat hij een wrok koesterde tegen een "specifieke organisatie", aldus de politie.

Zowel bondgenoten als traditionele rivalen van Abe hebben hun medeleven betuigd. Biden zei dat hij "verbluft, verontwaardigd en diep bedroefd" was door de dood van Abe. "Zelfs op het moment dat hij werd aangevallen, was hij betrokken bij het werk van de democratie", zei de president.

De voorganger van Biden, Donald Trump, zei dat Abe "een unifier was als geen ander". Hij hoopte dat de verdachte "snel en hard zou worden aangepakt".

Barack Obama herinnerde zich "de ontroerende ervaring om samen naar Hiroshima en Pearl Harbor te reizen".

De Braziliaanse Jair Bolsonaro sprak "extreme verontwaardiging" uit over de moord en verklaarde drie dagen van officiële rouw uit solidariteit met Japan. Bolsonaro beschreef Abe als een "briljante leider" en "grote vriend van Brazilië" in een tweet met een foto van hem en Abe die elkaar de hand schudden op het World Economic Forum in Davos, Zwitserland, in 2019. "Laat zijn moord streng bestraft worden. We zijn met Japan", twitterde hij.

Brazilië heeft de grootste Japanse gemeenschap buiten de archipel, met ongeveer 1,9 miljoen immigranten en nakomelingen.

De Britse koningin Elizabeth II zei dat ze "diep bedroefd" was door het nieuws en voegde eraan toe dat ze "goede herinneringen had aan de ontmoeting met Abe en zijn vrouw tijdens hun bezoek aan het Verenigd Koninkrijk in 2016".

De Britse premier Boris Johnson noemde het een "verachtelijke aanval" en zei dat het Verenigd Koninkrijk het Japanse volk steunt in een "donkere en droevige tijd".

Ondertussen noemde de Oekraïense president Volodymyr Zelensky het een "wrede moord". "Deze gruwelijke daad van geweld heeft geen excuus", tweette hij.

De Russische Vladimir Putin zei dat hij contact heeft opgenomen met de familie van Abe om zijn medeleven te betuigen. Abe was een "uitstekende staatsman" die "veel heeft gedaan voor de ontwikkeling van goede nabuurschapsbetrekkingen tussen onze landen", zei Putin.

Er zijn ook eerbetuigingen gebracht door landen die een ijzigere relatie hadden met Abe en Japan. China en Zuid-Korea hebben van oudsher gecompliceerde en beladen relaties met Japan. Abe, bekend om zijn militaire haviksgezindheid, was tijdens zijn ambtstermijn niet populair bij de burgers van beide landen.

Opmerkingen over de aanval op Abe domineren de Chinese sociale media en zijn ook opgedoken op Koreaanse platforms. Maar de Zuid-Koreaanse president Yoon Suk-yeol noemde de moord op Abe een "onaanvaardbare misdaad".

"Ik betuig mijn troost en condoleances aan zijn familie en het Japanse volk voor het verlies van hun langstzittende premier en een gerespecteerd politicus", zei Yoon.

De Chinese president Xi Jinping heeft geen verklaring afgelegd, maar de ambassade van Beijing in Japan zei dat Abe "tijdens zijn ambtstermijn heeft bijgedragen aan het verbeteren van de betrekkingen tussen China en Japan".

De Indiase premier Narendra Modi heeft een dag van nationale rouw uitgeroepen ter ere van Abe. "Ik ben geschokt en bedroefd door het tragische overlijden van een van mijn dierbaarste vrienden, Shinzo Abe", schreef Modi op Twitter. "We zijn solidair met onze Japanse broeders en zusters op dit moeilijke moment."