Moslims in gebed. (Archieffoto Ranu Abhelakh)
Een groot deel van de Surinaamse moslims is van de week begonnen met het vasten in de heilige maand Ramadan. De begindatum was ook dit jaar voor velen verschillend. Voor moslims aangesloten bij de Surinaamse Islamitische Vereniging (SIV) is vandaag hun tweede vastendag. “Het vasten is juist een unieke mogelijkheid om het hoofd te kunnen bieden, aan deze economische crisis, zegt SIV-voorzitter Robbert Bipat aan Starnieuws.

De mens die vast heeft minder behoefte aan eten en drank. “Het leert ons om te kunnen overleven met het weinige dat wij hebben.” Bipat verwijst naar de heilige profeet Mohammed die vastte door slecht drie dadels te eten voor de hele dag. Dit, in een woestijnachtig gebied waar zware lichamelijke arbeid meer regel dan uitzondering was. “Onze profeet heeft ons geleerd om met heel weinig te overleven in tijden waarin het slecht gaat. Deze maand zou voor ons dus een stimulans moeten zijn om in deze tijd het geloof in Allah helemaal niet op te geven. Wij moeten juist de weg kiezen waar wij in de eerste plaats leren om niet overmatig veel te consumeren.”

Ramadan gestart voor alle moslims
De SIV volgt de kalender waarbij vooraf staat wanneer de vastenmaand begint en eindigt. Voor anders moslims begint de Ramadan, de negende maand van de islamitische kalender pas als de nieuwe maan is waargenomen. Zo is de Ramadan vandaag gestart voor de soennitische gemeentes (moskeeën). Op zondag meldde de Surinaamse Moeslim Associatie (SMA) dat zij de nieuwe maan niet had waargenomen. De SMA had daarom gisteravond hun eerste taraweeh-gebed en startte vandaag met het vasten.

Ook voor de Westbidders binnen de Javaans Islamitische beweging is het vandaag hun eerste vastendag. Zij hebben gisteren in gezinsverband in de vooravond sadjèn (voedseloffer) gezet. Eerder op de middag hebben verschillende gemeentes een slamentan (religieuze heilsmaaltijd) gehouden. Daags ervoor zijn vele van hen naar de begraafplaatsen gegaan voor de Nydran. Dit is oud Javaans ritueel, waarbij de graven worden gereinigd en voor de voorouders en andere dierbare wordt gebeden.

Geen vrijstelling
Bipat zegt dat de boodschap tijdens de vastenmaand altijd is om het geloof (Imaan) in Allah op de eerste plaats stellen. Dat gaat hand in hand met Zijn werk hier op aarde verrichten. Hij vindt het belangrijk dat er in deze periode extra aandacht wordt besteed aan de minder draagkrachtigen. Moslims moeten voldoen aan de jaarlijkse verplichting om de armenbelasting te ‘betalen’. De SIV-voorzitter benadrukt dat niemand: gezond, rijk of arm, wordt vrijgesteld van het vasten. “Het is juist van belang dat wij op een zo normaal mogelijke manier het leven proberen door te brengen en het vasten niet gebruiken als excuus om niet te arbeiden.”

Bij de SIV laat met de Fidya, de plicht voor het compenseren van niet-vasten, wanneer men daartoe niet in staat is, over aan de betrokkene. Bipat stelt dat de persoon een keer de verantwoording aan de hoogste heerser zal afleggen over het hoe en waarom. “Wij zijn van mening dat wij niet het vermogen hebben om over de daden van anderen te oordelen en mensen te veroordelen.”

Ied ul Fitre of Bodo
De islamitische kalender is gebaseerd op het maanstelsel. Een maand telt 29 of 30 dagen, waardoor een jaar uit 354 dagen bestaat. Het verschilt hiermee met het zonnejaar en is 11 dagen korter. De SMA meldt dat de vastenmaand 30 dagen telt. Afhankelijk van het zien van de nieuwe maan op 5 juli, kan Ied ul Fitre op 6 of 7 juli gevierd worden, geeft het SMA-hoofdbestuur aan.

De feestelijke afsluiting van de vastenmaand Ramadan wordt ook wel Bodo onder de Javanen genoemd. Het feest duurt soms dagenlang. Voor de SIV telt de vastenmaand 29 dagen en zij viert op 5 juli het Ied ul Fitre feest. “Het is de gewoonte om dit heel feestelijk te vieren. Wij kunnen ons voorstellen dat het dit jaar met wat minder fanfare wordt gedaan. Dat mag de pret niet wegnemen dat wij tijdens het bezoek de onderlinge banden extra proberen aan te halen”, zegt Bipat.