Ruim honderd bussen zijn ingezet om de nazaten van de tot slaafgemaakte Afrikanen en andere geïnteresseerden naar het Mapane-Kaswinika gebied te vervoeren. De reis is niet over rozen gegaan. Na de brug van Carolina werd het 'spannend'. Hobbelend rolde de karavaan bussen en ‘hoge auto's' voort over de slechte zandweg. Behendig  stuurden de chauffeurs hun bus door grote gaten, of langs de grote plassen water en de zachte en modderige delen van de weg. 

Het laatste deel van de reis is te voet afgelegd. Zo een 15 minuten wandelen vanaf waar de bussen stonden geparkeerd. Niet iedereen is het met de wandeltocht eens. De zon was fel en de weg bar slecht. Een 'krabber' trekt de bussen die oudere mensen vervoert over het slechte gedeelte. Langs de weg is er ook wat modder waardoor er gewaad wordt. Maar niet iedereen klaagt. "Onze voorouders hebben het moeilijker gehad. Dit is maar een 'tesi' van wat ze hebben meegemaakt," merkt een jongeman op. Een andere vrouw stelt dat het 'maar een kleine hobbel' is die genomen moet worden voor de ‘grote opdracht’ om een eenheid te vormen. "Mek un breyti dat alen no kon tu. Na wan bun sani w'e go du."

 

De plek waar de ceremonie gehouden wordt, is van groot cultuur en historisch belang, deelt cultuurkenner en pedagoog Ernie Landveld aan Starnieuws mee. “Het is in dit gebied waar de grote opstanden van de slaven begonnen is,” geeft hij aan. “Het is ook vanuit deze plek van waar zij verder het binnenland zijn ingetrokken. Hier is de vonk ontstaan om te vechten voor vrijheid.”  Maar er is toen ook al verdeeldheid geweest. Andere slaven werden ingezet om te jagen op hen die zichzelf vrij hadden gemaakt. Er ontstonden meer vormen van verdeeldheid die tot nu toe te merken zijn. Het is meer dan hoogtijd om te breken daarmee, geven Rusland en Brunswijk aan. Met de verklaring van Mapane-Kaswinica gaan de nazaten gezamenlijk werken aan bijvoorbeeld de acceptatie van elkaars culturen en het oplossen van grondenrechtenproblemen. “Dit is geen politieke zet,” benadrukken de initiatiefnemers Brunswijk (ABOP) en Rusland (NPS). 

De ceremonie waarbij alle 12 Lo’s in waren vertegenwoordigd, is geleid door Brunswijk. Eerst hebben de Lo’s elkaar vergeven en een eenheid gevormd. Dit gebeurde door het wassen van de handen en drinken uit een kalebas. De kalebassen gingen rond zodat de inhoud gelijkelijk verdeeld werd onder de vertegenwoordigers. Daarna is dezelfde procedure gevolgd met de ‘foto nenge’ die door Rusland en gevolg werden vertegenwoordigd. Daarna volgenden een reeks van culturele handelingen, veelal met bier en sterke drank. Winti’s hebben in oertalen hun genoegen geuit over het proces. Na de ondertekening van de Verklaring van Mapane-Casiwinica heeft dominee Michael Persaud voor 'zegen, bescherming en een goed verloop' gebeden. 

René Gompers