De diasporagemeenschap; geliefd en gehaat

Ze zijn onze familie, onze bloedverwanten. Ze zijn vriend, kennis. Ooit waren ze onze oude buren, onze oude klasgenoten. We houden van ze en we verachten ze. We staan voor ze open en halen onze neus voor hen op. We doen aardig in het gezicht en doen elders vervolgens ons beklag. We zijn hen heimelijk dankbaar en ervaren angst die dankbaarheid uit te spreken. Zo trots als de één soms is, zo trots kan ook de ander zijn. De thuisblijver en de reiziger zijn mens.

De Surinaamse diasporagemeenschap is op de wereldkaart op meerdere plekken te vinden: te denken valt aan de Verenigde Staten, het Caribische gebied en diverse landen in Europa. Gezien de historische banden, verblijft het overgrote deel van de gemeenschap in Nederland.

Een hechte band tussen de diasporagemeenschap en het Surinaamse volk is er altijd geweest. Een belangrijk kenmerk van dit contact heeft betrekking op duurzaamheid van de affectieve binding. Deze binding zorgt onder meer voor emotionele betrokkenheid, financiële of materiële ondersteuning en uitwisseling van kennis en kunde.

Betrokkenheid van de diasporagemeenschap met Suriname wordt veelal voor bemoeienis aangezien: ‘rot op en ga terug naar Nederland, landverrader!’ of ‘je doet alsof je het beter weet, wat weet jij nou met je geweldige luxe en makkelijke praat?’.
Sommigen vinden een negatieve houding, gericht op de diasporagemeenschap, meer dan terecht.

Anderen zoeken naar de gulden middenweg in de overlevering aan negatieve heersende opvattingen over de diasporagemeenschap. Zij ontkomen in die zoektocht zelden aan het gevoel verscheurd te zijn tussen loyaliteit aan ‘de eigen mensen in Suriname’ en compassie en begrip voor de diasporagemeenschap. Zwijgen en in stilte liefhebben, lijken soelaas te bieden.

Het onbekende roept in zekere zin een vorm van weerstand op. In het geval van Suriname is het niet moeilijk een verklaring te vinden voor de geboden weerstand; we kennen de geschiedenis van het land en worden nog steeds geconfronteerd met impactvolle gebeurtenissen uit het verleden, die voor veel littekens gezorgd hebben.
Eén van die littekens is een collectieve, onbewuste en diepgewortelde angst voor het vreemde.

Vreemd is nog steeds Nederland en aangezien de diasporagemeenschap de wortels in dit land heeft laten schieten, wordt er onbewust ook tegen hen een bepaalde vorm van verzet geuit.
De huidige generatie jongeren handelt vanuit dit oude patroon, in de veronderstelling dat het vanuit vrijheid denkt en handelt.

Suriname is een soevereine staat. We blijven echter leven in een verleden vol teleurstelling, verbittering en boosheid. Het resultaat daarvan creëert omstandigheden die het idee wekken dat wij onszelf herhaaldelijk veroordelen tot levenslang in de mentale gevangenis.
Het verleden is voorbij en we hebben kunnen ervaren wat ons raakte; hetzij positief, hetzij negatief.
Een negatieve houding naar de diasporagemeenschap zegt alles over onze eigen boosheid in het leven, het zegt niets over de diasporagemeenschap.

Vloeken doen we op alles en iedereen: op de hond die niet snel genoeg de weg overstak, op die ene zwerver die volgens ons stinkt en steeds weer om geld vraagt, op onze baas die veeleisend is, op de buren met hun nieuwe auto, op onze partner die weer eens vreemd is gegaan.
De woede mag eruit. De vraag is echter hoeveel decennia we nog op de offertafel zullen neerleggen.
Het is tijd om vrede te sluiten met het verleden.

Vishma de Keijzer