Frisdenkers gezocht?

Over de sociaal economische crisis in het land zijn de afgelopen maanden verschillende artikelen verschenen. Soms met een analytisch karakter; dan weer een opsomming van maatregelen die volgens de desbetreffende auteur een oplossing zou bieden om uit de crisis te komen. Zonder de impact van media te onderschatten, denk ik dat een oplossing voor de huidige crisis niet door artikelen in Starnieuws tot stand komt. De ingezonden stukken en andere beschouwingen kunnen wel tot inspiratie leiden, het maatschappelijk draagvlak voor oplossingen vergroten en zeker fungeren als ‘’ideeën-generator”. Ik wil een bijdrage leveren aan het laatste punt en ga op zoek naar 'frisdenkers' om een antwoord te geven op de crisis.

Verandering van tijdperk
Om met de woorden van Jan Rotmans (professor in transitiemanagement) te spreken “we zitten niet in een tijdperk van verandering maar in een verandering van tijdperk”. Bij een tijdperk horen organisatievormen en systemen die niet meer voldoen in een volgend tijdperk. De devaluatie van de Surinaamse dollar eind vorig jaar deed bij velen het doemscenario van midden jaren 80 weer opkomen. Maar de huidige crisis is niet vergelijkbaar met de crisis van de jaren 80. De samenleving en de instituties van nu zijn anders dan die van 30 jaar geleden. En tegelijk beseffen we niet dat de wereld van morgen al gisteren is begonnen. Zo snel gaan de veranderingen om ons heen. De Surinaamse praktijk kent genoeg voorbeelden van ‘’systemen’’ die niet meer voldoen. Die zijn zowel in de markt sector te vinden zoals oude industrieën die niet meer concurrerend kunnen produceren en hun deuren sluiten.

Ook in de publieke sector zijn genoeg voorbeelden. Het systeem om ongebreideld ambtenaren aan te stellen, zonder dat de kwaliteit van de publieke dienstverlening toeneemt, wreekt zich in een groter wordend tekort in ’s lands financiën. Ingewijden in het politieke bestuur kunnen legio voorbeelden aandragen dat diverse organisatievormen en systemen hun houdbaarheidsdatum hebben verloren. Om uit de huidige crisis te komen is daarom veel meer nodig dan hier en daar wat managementwisselingen. Om het met een citaat van Einstein te zeggen we cannot solve our problems with the same thinking we used when we created them.


Frisdenkers
Met oud denken zullen wij dan ook geen adequaat antwoord vinden voor de hedendaagse vraagstukken waarmee het land worstelt. Een mogelijk alternatief is het mobiliseren van frisdenkers. Bij frisdenkers denkt men al heel gauw aan jong en fris. Haal jonge mensen erbij, dan komen we vanzelf op verfrissende ideeën. Voordat je het goed door hebt, blijken deze jonge mensen ingekapseld in bestaande kaders en denkpatronen en vertonen zij hetzelfde gedrag als hun voorgangers. Frisdenken heeft derhalve niet met leeftijd te maken. Bij frisdenkers gaat het om mensen die los van bestaande kaders kunnen denken en met nieuwe inzichten en oplossingen komen voor problemen.

In het karakter van de echte frisdenker komen de volgende drie elementen voor:
- Wees nieuwsgierig. Echte nieuwsgierigheid begint met wat je al weet en gaat vervolgens voorbij je eigen mening of standpunt. Het stellen van de waarom-vraag is de sleutel. Het mooie aan oprechte nieuwsgierigheid is dat het eindeloos is en jezelf uitdaagt om verder te gaan.
- Stel jezelf niet centraal. Dit impliceert dat je de wereld als een dynamisch geheel beschouwt. Je eigen-ik is onderdeel van dit geheel en daarmee ook constant in beweging of zo je wilt in ontwikkeling.
- Durf je te verwonderen. In verwondering schuilt namelijk de kracht om te zeggen; ik weet niet alles, ik ben onderdeel van een wereld in beweging en vertel mij hoe ik van jou kan leren.
Herkent u zich als lezer in deze eigenschappen, wees dan vrij om als frisdenker een bijdrage te leveren aan de vele vraagstukken waarmee de Surinaamse samenleving momenteel worstelt. Met alle ideeën van frisdenkers bij elkaar ben ik optimistisch gesteld om echte antwoorden te vinden voor de huidige crisis en daarmee een verandering van tijdperk in te luiden.

Drs. Stanley A. Ramkhelawan
(Arbeidsmarktstrateeg en Verandermanager)