Dag van de Aarde: 'Groene steden' en herwinbare energie

De Dag van de Aarde (Earth Day) is een jaarlijks terugkerend evenement op 22 april, dat herdacht wordt in 192 landen. De dag heeft als doelstelling mensen te laten nadenken over hun consumentengedrag en de invloed hiervan op het milieu van de aarde. Het is sinds 1973 met name in de Verenigde Staten en andere delen van de wereld een populair fenomeen voor milieuactivisten. Vrijwel de hele internationale 'mainstream media' besteden er aandacht aan.
Dit artikel is een bijdrage van de 'Geografen Vereniging Suriname'. Het thema van de Dag van de Aarde in 2014 is 'Groene Steden' en herwinbare energie.

De mensheid is onderdeel van een enorm, zich ontwikkelend universum. De aarde, ons habitat, wordt bezield door een unieke levensgemeenschap. Om voort te kunnen gaan, dienen wij te erkennen dat wij te midden van een schitterende verscheidenheid aan culturen en levensvormen één menselijke eenheid vormen en één aardse gemeenschap met een gemeenschappelijke toekomst. Wij moeten ons verenigen om een leefbare mondiale samenleving te realiseren, gebaseerd op respect voor de natuur, universele mensenrechten, economische rechtvaardigheid en een cultuur van vrede. De veerkracht van de levensgemeenschap en het welzijn van de mensheid, zijn afhankelijk van het in standhouden van een gezonde biosfeer met al haar ecologische systemen, natuurlijke hulpbronnen, een rijke verscheidenheid aan planten en dieren, vruchtbare grond, onvervuild water en schone lucht. Het aardse milieu met zijn eindige hulpbronnen is een gemeenschappelijke zorg van alle volkeren. De bescherming van de levenskracht, verscheidenheid en de esthetica van de aarde is een heilige plicht voor elke aardbewoner.

De planetaire crisis
De wereld is steeds dichter verweven in ongelimiteerde economische groei en wordt steeds kwetsbaarder, en de toekomst is zowel dreigend als veel belovend. Wij bevinden ons op een kritiek moment in de geschiedenis van de aarde, een periode waarin de mensheid voor haar toekomst moet kiezen, een tijd van ongekende planetaire crisis - de globale opwarming en de daaruit volgende klimaatsverandering , zeespiegelstijging, langdurige droogte, overstroming, aardverschuiving en klimaatvluchtelingen. Dit is een crisis die iedereen beïnvloedt, ongeacht waar hij op aarde is. Het is ook ongekend, omdat de veroorzakende factor niets minder is dan de globalisatie, zelf-globalisatie begrepen als een ideologie van de Technosfeer, het transformeren van natuurlijke bronnen naar grondstoffen en energie, het proces dat ongeëvenaarde hoeveelheden broeikasgassen en giftig afval ontlaadt in het milieu. Maar ook de ontwikkeling van het wereldwijd beginsel van de Noösfeer en Cybersfeer, informatienetwerk systemen binnen de biosfeer, met inbegrip van de sociale media, het internet, de mobiele telefoon technologie, video en televisie versterken dit effect. De versnelde communicatietechnologie kopieert de exponentiële groei van de versnelde koolstofdioxide in de atmosfeer.

Het mondiaal thema op de Dag van de Aarde in 2014 is gericht op 'Groene Steden' en herwinbare energie voor duurzame ontwikkeling , een unieke uitdaging in verband met de migratietrend van de wereldbevolking naar steden. Fossiele brandstoffen zijn verantwoordelijk voor meer dan 80% van de energie in de wereld en 30 miljard ton CO2 uitstoot ieder jaar. Heden is CO2-vrije hernieuwbare energie uit witte steenkool, zonne-energie, de wind en biobrandstoffen goed voor 12% van de energie die de wereld gebruikt.
In de hedendaagse maatschappij wordt de waarde van het groen herontdekt. Steden blijken gevoelige systemen te zijn voor extreme weersomstandigheden als hitte, smog en wateroverlast. Warmte en uitlaatgassen in de vorm van smog, blijven in de stad hangen: vooral ‘s nachts koelen steden minder snel af dan hun omgeving. Dit fenomeen, waarbij de stad gezien wordt als een hitte-eiland vormt al enige jaren onderwerp van onderzoek in China, Bangkok, Djakarta, Karachi, Mexico City, London, Parijs en New York.

Smog in steden van China
De huidige inrichting van de stad is weinig stimulerend voor de gezondheid van haar bewoners. Welvaartsziektes als stress, obesitas en aandoeningen aan de luchtwegen, ontstaan mede door prestatiedruk en weinig bewegen. Er liggen kansen op straat, bij iedereen om de hoek. Want de openbare ruimte kan helend werken: groen werkt ontstressend, nodigt uit tot sport, spel en bewegen, en groen kan een wezenlijke bijdrage leveren aan de luchtkwaliteit in de stad. In Milaan (Italië) is de bouw gestart van het eerste 'Bosco Verticale', letterlijk 'het verticale bos'. Dat is een appartementencomplex van 27 verdiepingen, met 700 bomen waarbij het gebouw volledig is omgeven door bomen en planten voor de zuivering van de vervuilde lucht (smog) van de stad. In New York levert de stadlandbouw een belangrijke bijdrage aan het oplossen van het smogprobleem dat speelt in deze wereldstad. De stad tuinbouw (Community Gardens) op betonnen daken van de flatgebouwen in New- York, zorgen voor waterberging, sociale binding en vers voedsel voor de bewoners van de stad.

Nederlandse ontwerpers plannen de constructie van een gigantische elektronische stofzuiger voor het opzuigen van de smog boven de stad Beijing in China. Het concept van 'Groene Steden' vormt een nieuwe relatie met onze omgeving, en een totale mentaliteitsverandering in de manier waarop we onszelf als deel van de wereld begrijpen. Stad en platteland, natuur en cultuur, staan hierin niet langer tegenover elkaar, maar zijn innig verweven in een nieuw wereldbeeld waarin afval en overschot niet bestaan, alles met elkaar verbonden is en ten goede komt aan de gehele planeet.

Geografen Vereniging Suriname
Hein Raghoebar M.Sc.