Verwoestende storm Daniel voorbode van komende stormen

Storm Daniel, die de afgelopen week verwoestingen aanrichtte in de Middellandse Zee, doodde 15 mensen in centraal Griekenland, waar hij meer regen liet vallen dan eerder werd geregistreerd voordat hij overstak naar Libië, waar meer dan 2.500 mensen omkwamen in een enorme overstroming.

Terwijl de storm langs de Noord-Afrikaanse kust trok, probeerden de Egyptische autoriteiten de bezorgde burgers te kalmeren door hen te vertellen dat Daniel eindelijk zijn kracht had verloren. "Geen reden tot paniek!" schreef de krant Al Ahram in zijn online Engelstalige editie.

Maar de opwarming van de aarde betekent dat de regio zich in de toekomst wellicht moet schrap zetten voor steeds krachtigere stormen van dit soort, het equivalent van een orkaan in de Middellandse Zee die bekend staat als een 'medicane'.

"Er is consistent bewijs dat de frequentie van medicanes afneemt als het klimaat opwarmt, maar dat de sterkste medicanes sterker worden", zegt Suzanne Gray van de afdeling meteorologie van de Britse Universiteit van Reading, daarbij verwijzend naar een rapport van het Intergouvernementeel Panel over Klimaatverandering.

Voor Griekenland volgde de storm die zich op 4 september vormde, op een periode van laaiende hitte en bosbranden.

In Libië werd de stad Derna overspoeld door water dat van de heuvels naar beneden stroomde in een wadi, een doorgaans droge rivierbedding, die twee stroomdammen doorboorde en een kwart van de kustplaats wegvaagde.

Volgens de Internationale Federatie van het Rode Kruis en de Rode Halve Maan wordt gevreesd dat minstens 10.000 mensen als vermist worden opgegeven.

Klimaatexpert Christos Zerefos, secretaris-generaal van de Academie van Athene, zei dat de stormgegevens nog niet volledig zijn verzameld, maar hij schatte dat de hoeveelheid regen die op Libië zou vallen gelijk was aan de 1.000 mm (1 meter) die in Thessalië in Centraal-Griekenland in slechts twee dagen viel.

Hij zei dat het een "ongekende gebeurtenis" was en dat het gebied door meer regen werd doordrenkt dan ooit is geregistreerd sinds het begin van de metingen halverwege de 19e eeuw. "We verwachten dat dergelijke verschijnselen vaker zullen voorkomen", voegde hij eraan toe.

Maar experts zeiden dat de impact op de landen rond de Middellandse Zee ongelijkmatig zou zijn, en het meest destructief zou blijken voor degenen met de minste middelen om zich voor te bereiden.

Vooral Libië, dat meer dan tien jaar van chaos en conflicten heeft doorstaan en nog steeds geen centrale regering heeft die het hele land kan bereiken, loopt gevaar.

"De complexe politieke situatie en de geschiedenis van langdurige conflicten in Libië vormen uitdagingen voor het ontwikkelen van risicocommunicatie- en gevarenbeoordelingsstrategieën, het coördineren van reddingsoperaties, en mogelijk ook voor het onderhoud van kritieke infrastructuur zoals dammen", zegt Leslie Mabon, docent milieusystemen aan de Open Universiteit in Groot-Brittannië.

Voordat storm Daniel toesloeg, had hydroloog Abdelwanees AR Ashoor van de Libische Omar Al-Mukhtar Universiteit gewaarschuwd dat herhaalde overstromingen van de wadi een bedreiging vormden voor Derna.

Toch had het zelfs beter uitgeruste Griekenland moeite om de kracht van storm Daniël het hoofd te bieden. Huizen werden weggevaagd, bruggen stortten in, wegen werden vernield, elektriciteitskabels vielen en de gewassen in de vruchtbare vlakte van Thessalië werden weggevaagd.

De Griekse autoriteiten zeiden maandag dat meer dan 4.250 mensen zijn geëvacueerd uit dorpen en nederzettingen in de regio.