VN-chef: Stijgende zeeën 'doodvonnis' voor sommige landen

VN-secretaris-generaal Antonio Guterres waarschuwde dinsdag dat de zeespiegel aanzienlijk zal stijgen, zelfs als de opwarming van de aarde "op wonderbaarlijke wijze" beperkt blijft tot 1,5 graden Celsius. Hij zei dat de aarde waarschijnlijker op weg is naar opwarming die neerkomt op "een doodstraf" voor landen die kwetsbaar zijn voor die stijging.

Elke fractie van een graad telt, aangezien de zeespiegelstijging kan verdubbelen als de temperatuur met 2 graden Celsius stijgt, en exponentieel toeneemt met verdere temperatuurstijgingen, zei de VN-chef. Hij sprak bij de opening van een vergadering van de VN-Veiligheidsraad over zeespiegelstijging, waarbij 75 landen zijn vertegenwoordigd. De VN-baas zei dat de raad een cruciale rol speelt bij het opbouwen van steun voor acties ter bestrijding van klimaatverandering.

In elk scenario lopen landen als Bangladesh, China, India en Nederland allemaal gevaar, en grote steden op elk continent zullen ernstige gevolgen ondervinden, waaronder Caïro, Lagos, Maputo, Bangkok, Dhaka, Jakarta, Mumbai, Shanghai, Kopenhagen, Londen , Los Angeles, New York, Buenos Aires en Santiago, voegde hij eraan toe.

De Wereld Meteorologische Organisatie (WMO) heeft dinsdag cijfers vrijgegeven die werden geciteerd door Guterres. Volgens die cijfers zal de wereldgemiddelde zeespiegel de komende 2000 jaar met ongeveer 2 meter tot 3 meter stijgen als de opwarming beperkt blijft tot 1,5 graden Celsius. Met een stijging van 2 graden Celsius kunnen de zeeën tot 6 meter stijgen, en met een stijging van 5 graden Celsius kunnen de zeeën volgens de WMO tot 22 meter stijgen.

"Onze wereld raast voorbij de opwarmingsgrens van 1,5 graad die een leefbare toekomst vereist, en met het huidige beleid gaat het richting 2,8 graden - een doodvonnis voor kwetsbare landen", zei Guterres. Hij merkte op dat het gevaar vooral acuut is voor bijna 900 miljoen mensen die in laaggelegen kustgebieden wonen, of één op de tien mensen wereldwijd.

De gevolgen zijn ondenkbaar, zei Guterres: laaggelegen gemeenschappen en hele landen zouden kunnen verdwijnen, de wereld zou getuige zijn van een massale uittocht van hele bevolkingsgroepen op bijbelse schaal en de concurrentie zou steeds heviger worden om zoet water, land en andere hulpbronnen.

Guterres heeft geprobeerd de aandacht van de wereld te vestigen op de gevaren van klimaatverandering, om aan te zetten tot actie. In oktober waarschuwde hij dat de wereld in "een strijd op leven en dood" is om te overleven terwijl "de klimaatchaos voor de deur galoppeert". Hij beschuldigde de 20 rijkste landen ter wereld ervan niet genoeg te hebben gedaan om te voorkomen dat de planeet oververhit raakt. In november zei hij dat de planeet afstevent op een onomkeerbare "klimaatchaos". Hij drong er bij wereldleiders op aan om de wereld weer op het goede spoor te zetten om de uitstoot te verminderen, beloften over klimaatfinanciering na te komen en ontwikkelingslanden te helpen hun overgang naar hernieuwbare energie te versnellen.

Het baanbrekende akkoord van Parijs dat in 2015 werd aangenomen om de klimaatverandering aan te pakken, riep op tot een stijging van de wereldwijde temperaturen met maximaal 2 graden Celsius tegen het einde van de eeuw in vergelijking met pre-industriële tijden, en zo dicht mogelijk bij 1,5 graden Celsius.

Guterres zei dat de wereld de klimaatcrisis moet aanpakken als de oorzaak van stijgende zeeën, en dat de Veiligheidsraad een cruciale rol moet spelen bij het opbouwen van de vereiste politieke wil.