Afgevaardigden applaudisseren als de Chinese president Xi Jinping spreekt tijdens de openingsceremonie van het 20e Nationale Congres van de regerende Communistische Partij van China, gehouden in de Grote Hal van het Volk in Beijing, China. (Foto: Reuters)
De Chinese leider Xi Jinping riep zondag op tot snellere militaire ontwikkeling en kondigde geen verandering aan in het beleid dat de betrekkingen met Washington onder druk heeft gezet en de controle van de heersende Communistische Partij over de samenleving en de economie heeft verscherpt.

China's meest invloedrijke figuur in decennia sprak toen de partij een congres opende dat nauwlettend in de gaten werd gehouden door bedrijven, regeringen en het publiek op tekenen van officiële richting. Het komt te midden van een pijnlijke ineenstorting van 's werelds op een na grootste economie en spanningen met Washington en Aziatische buren over handel, technologie en veiligheid.

Partijplannen roepen op tot het creëren van een welvarende samenleving tegen het midden van de eeuw en het herstellen van China in zijn historische rol als politiek, economisch en cultureel leider. Beijing heeft zijn aanwezigheid in het buitenland uitgebreid, onder meer door de lancering van het miljarden-dollar Belt and Road Initiative om havens en andere infrastructuur in Azië en Afrika te bouwen, maar economen waarschuwen dat het omkeren van hervormingen in de vorm van een markt de groei zou kunnen belemmeren.

"De komende vijf jaar zullen cruciaal zijn", zei Xi in een televisietoespraak van een uur en 45 minuten voor zo'n 2.000 afgevaardigden in de spelonkachtige Grote Hal van het Volk. Hij beriep zich herhaaldelijk op zijn slogan van de 'verjonging van de Chinese natie', waaronder het herleven van de rol van de partij als economisch en sociaal leider in een terugkeer naar wat Xi beschouwt als een gouden eeuw nadat het in 1949 aan de macht kwam.

Het congres zal leiders installeren voor de komende vijf jaar. De 69-jarige Xi zal naar verwachting breken met de traditie en zichzelf een derde termijn van vijf jaar toekennen als algemeen secretaris en bondgenoten promoten die zijn enthousiasme voor partijdominantie delen.

De militaire vleugel van de partij, het Volksbevrijdingsleger, moet "de waardigheid en kernbelangen van China beschermen", zei Xi, verwijzend naar een lijst van territoriale claims en andere kwesties waarover Beijing zegt dat het klaar is om oorlog te voeren. China heeft na de Verenigde Staten de grootste militaire uitgaven ter wereld en probeert zijn bereik uit te breiden door ballistische raketten, vliegdekschepen en overzeese buitenposten te ontwikkelen.

"We zullen sneller werken aan de modernisering van de militaire theorie, personeel en wapens", zei Xi in de toespraak, die werd onderbroken door korte uitbarstingen van applaus. "We zullen de strategische capaciteiten van het leger versterken."

Xi noemde de strenge 'zero-Covid'-strategie van zijn regering, die grote steden heeft gesloten en reizen en zaken heeft verstoord, als een succes. Hij gaf geen indicatie van een mogelijke verandering, ondanks de publieke frustratie over de stijgende kosten.

Het congres zal een Permanente Comité benoemen, de regerende binnenste cirkel van de macht. De line-up zal aangeven wie premier Li Keqiang waarschijnlijk zal opvolgen als de hoogste economische functionaris en andere functies zal bekleden wanneer de ceremoniële wetgevende macht van China volgend jaar bijeenkomt.

Analisten kijken of een inzinking die de economische groei tot onder de helft van de officiële jaarlijkse doelstelling van 5,5% zag dalen, Xi zou kunnen dwingen tot compromissen en aanhangers van markthervormingen en ondernemers die welvaart en banen genereren, zou kunnen omvatten.

Xi gaf zondag geen indicatie of hij een derde termijn als leider zou nastreven of wanneer hij zou kunnen aftreden.