Pakistan: Bomaanslag wekt vrees voor veiligheidsinbreuk

De Pakistaanse autoriteiten haastten zich dinsdag om vast te stellen hoe een zelfmoordterrorist in staat was om een van de dodelijkste militante aanslagen in het land in jaren uit te voeren, waarbij een explosie afging in een overvolle moskee in een streng beveiligd politiecomplex in de stad Peshawar. Het dodental van de ontploffing is gestegen tot 100.

Het bombardement van maandagochtend, waarbij ten minste 225 gewonden vielen, veroorzaakte alarm onder ambtenaren over een grote inbreuk op de beveiliging in een tijd waarin de Pakistaanse Taliban, de belangrijkste militante antiregeringsgroep, de aanvallen heeft opgevoerd, met name gericht tegen de politie en het leger.

Minister van Defensie Khawaja Mohammad Asif beschuldigde dinsdag in een televisietoespraak voor het parlement de Pakistaanse Taliban, bekend onder de afkorting TTP, van het uitvoeren van de aanval. Een TTP-commandant had eerder de verantwoordelijkheid opgeëist, maar een woordvoerder van de groep distantieerde later de TTP van het bloedbad en zei dat het niet haar beleid was om moskeeën aan te vallen.

Meer dan 300 gelovigen waren aan het bidden in de soennitische moskee, en er kwamen er meer aan, toen de zelfdoder zijn explosievenvest liet afgaan, zeiden functionarissen. De ontploffing blies een deel van het dak weg en wat er nog over was stortte in, waarbij nog veel meer gewond raakten, aldus politieagent Zafar Khan.

Reddingswerkers werkten de hele nacht en dinsdagochtend door om hopen puin te verwijderen om de gelovigen te bereiken die nog steeds onder het puin vastzaten. Het dodental steeg naarmate er meer lichamen werden gevonden en verschillende ernstig gewonden stierven, zei Mohammad Asim, een woordvoerder van het overheidsziekenhuis in Peshawar. De meeste slachtoffers waren politieagenten, zei hij.

De antiterrorismepolitie onderzoekt hoe de zelfmoordterrorist de moskee kon bereiken, die zich binnen een ommuurd politiehoofdbureau, genaamd Police Lines. Het complex bevindt zich in een zwaarbeveiligde wijk van Peshawar, waar ook andere overheidsgebouwen te vinden zijn.

"Ja, het was een beveiligingsfout", zegt Ghulam Ali, de provinciegouverneur van de provincie Khyber Pakhtunkhwa, waarvan Peshawar de hoofdstad is.

Akhtar Ali Shah, een voormalige regionale minister van Binnenlandse Zaken die ooit in Peshawar woonde, zei dat het "geen spontane aanval was".

"Het was het werk van een goed georganiseerde groep", zei hij tegen The Associated Press. Hij zei dat degenen achter de aanval hulp van binnenuit moeten hebben gehad om toegang te krijgen tot de compound en deze waarschijnlijk meerdere keren zijn binnengegaan voor verkenning of zelfs om van tevoren explosieven te plaatsen.

"Het is geen beveiligingslek, het is een beveiligingsinbreuk", zei hij. "Vanaf alle toegangspunten zijn er meerdere beveiligingslagen die je moet doorkruisen" met ID-controles.

Adrienne Watson, woordvoerder van de Amerikaanse National Security Council, veroordeelde de aanval in Peshawar. "Terrorisme is onverdedigbaar en het is gewetenloos om gelovigen tot doelwit te maken. De Verenigde Staten staat klaar om Pakistan te steunen bij zijn inspanningen voor herstel en wederopbouw”, zei ze.

In een toespraak tot het parlement zei minister van Binnenlandse Zaken, Rana Sanaullah Khan, dat onderzoekers vermoeden dat de bommenwerper is geholpen door iemand uit de families van overheidsmedewerkers die op het terrein bij de moskee wonen. Hij zei dat 97 van de 100 doden leden van de politie waren en dat 27 politieagenten in kritieke toestand verkeren.

Kamran Bangash, een provinciale secretaris-generaal van de Pakistaanse oppositiepartij Tehreek-e-Insaf, wijt de instabiliteit aan de regering van premier Shahbaz Sharif.

De regering ' is er niet in geslaagd de economie en de rechtsorde te verbeteren en zou moeten aftreden om de weg vrij te maken voor vervroegde parlementsverkiezingen", zei hij. De leider van de partij, voormalig premier Imran Khan, hekelde de aanval.

Het bombardement komt op het moment dat Pakistan kampt met politieke en economische crises als gevolg van betwiste verkiezingen en ongekende overstromingen afgelopen zomer waarbij 1.739 mensen om het leven kwamen, meer dan 2 miljoen huizen werden verwoest en waarbij op een gegeven moment wel een derde van het land onder water kwam te staan.

Sharif bezocht na het bombardement een ziekenhuis in Peshawar en beloofde "strenge actie" tegen degenen die achter de aanval zaten. Dinsdag wees hij kritiek op zijn regering van de hand en riep op tot eenheid. "Mijn boodschap aan alle politieke krachten is er een van eenheid tegen anti-Pakistaanse elementen. We kunnen onze politieke gevechten later uitvechten", twitterde hij.

Kort na de explosie claimde een Pakistaanse Taliban-commandant Sarbakaf Mohmand de verantwoordelijkheid voor de aanslag in een bericht op Twitter. Maar uren later zei TTP-woordvoerder Mohammad Khurasani dat het niet het beleid van de groep was om zich te richten op moskeeën, seminaries en religieuze plaatsen en dat degenen die aan dergelijke daden deelnemen, strafmaatregelen zouden kunnen krijgen onder het beleid van TTP. Zijn verklaring ging niet in op de reden waarom een TTP-commandant de verantwoordelijkheid had opgeëist voor het bombardement.

Pakistan, dat grotendeels soennitisch is, heeft sinds november een golf van militante aanvallen gezien, toen de Pakistaanse Taliban een staakt-het-vuren met regeringstroepen beëindigden.

De Pakistaanse Taliban zijn de dominante militante groepering in de provincie Khyber Pakhtunkhwa en Peshawar is het toneel geweest van frequente aanslagen. In 2014 viel een Pakistaanse Taliban-factie een door het leger geleide school in Peshawar aan en doodde 154, voornamelijk schoolkinderen.

Maar de Islamitische Staat in de provincie Khorasan, een regionaal filiaal van de Islamitische Staatsgroep en een rivaal van de Taliban, zat de afgelopen jaren ook achter dodelijke aanslagen in Pakistan. Over het algemeen is het geweld toegenomen sinds de Afghaanse Taliban in augustus 2021 de macht grepen in buurland Afghanistan, toen Amerikaanse en NAVO-troepen zich na 20 jaar oorlog uit het land terugtrokken.

De TTP staat los van de andere, maar is een nauwe bondgenoot van de Afghaanse Taliban. Het heeft de afgelopen 15 jaar een opstand gevoerd in Pakistan, met als doel strengere handhaving van de islamitische wetten, de vrijlating van zijn leden in hechtenis van de regering en een vermindering van de Pakistaanse militaire aanwezigheid in gebieden van de provincie Khyber Pakhtunkhwa die het lange tijd als basis heeft gebruikt.

Eerder deze maand beweerden de Pakistaanse Taliban dat een van hun leden twee inlichtingenofficieren had neergeschoten en gedood, onder wie de directeur van de terrorismebestrijdingsafdeling van de spionagedienst Inter-Services Intelligence. Veiligheidsfunctionarissen zeiden maandag dat de schutter is omgekomen bij een vuurgevecht nabij de Afghaanse grens.

Het door de Taliban geleide Afghaanse ministerie van Buitenlandse Zaken zei dat het "bedroefd was om te horen dat talloze mensen het leven lieten" in Peshawar en veroordeelde aanvallen op gelovigen als in strijd met de leer van de islam.

De Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Antony Blinken, die op bezoek is in het Midden-Oosten, tweette zijn condoleances en zei dat het bombardement in Peshawar een "gruwelijke aanval" was. "Terrorisme om welke reden dan ook, waar dan ook, is onverdedigbaar", zei hij.