Brunswijk haalt boos uit naar 'den bakra'

Keti koti is na ruim twee jaren, wederom uitbundig gevierd in Paramaribo. Maar bij Kwakoe, het monument van de afschaffing van de slavernij, heeft vicepresident (vp) Ronnie Brunswijk zich boos gemaakt over het slavernijverleden, over wat “den bakra” met de voorouders hebben gedaan. Hij roept de Afro Srananman in stad, district en stam op, om een eenheid te vormen “zodat de nazaten eindelijk hun plek in de samenleving kunnen innemen”.

Er zijn verschillende activiteiten geweest, georganiseerd door diverse organisaties. Op het ‘Revoplein’ was er een winti prey. Een nazaat van slaveneigenaren, heeft zich de cultuur eigen gemaakt en sprak de Kromanti (winti taal) voordat hij hete kolen in zijn  blote handen nam. Rondom de Palmentuin is er een prodowaka door koto misi’s gehouden. Zij zijn begeleid door een Surinaamse en een Haïtiaanse muziekgroep. In de Palmentuin was het reuzegezellig. Door de straten brulden af en toe een stoet van honderden motorfietsen. In Waka Pasi was het enorm druk. En bij Kwakoe is er zoals elk jaar een bloemenhulde geweest, met veel toespraken.

‘Lanti’ was goed vertegenwoordigd op de activiteit bij Kwakoe, die georganiseerd was door het Nationaal Comité Herdenking Afschaffing Slavernij & Onderzoek naar de Gevolgen van het Slavernijverleden en de Feydrasi fu Afrikan Srananman. Behalve de vp waren ook president Chan Santokhi en Assembleevoorzitter aanwezig. Haast alle sprekers hebben aangehaald dat er al 159 jaren geen slavernij meer is, maar niet alle ketenen verbroken zijn. Een groot deel van de nazaten van de tot slaafgemaakten heeft bijvoorbeeld nog steeds slecht toegang tot onderwijs, gezondheidszorg en het bancair financieel verkeer.

Ook is erop gewezen dat de groep ook zelf moet werken aan bepaalde interne problemen. Dat Nederland excuses moet aanbieden staat als een paal boven water. Aan de andere kant worden er successen geboekt met heel veel moeite. Zo bestaat een heel groot deel van de universiteitsstudenten uit nazaten van de tot slaafgemaakten. Maar er is nog meer nodig geven de verschillende sprekers aan. President Santokhi benadrukt dat herhaling van het slavernijverleden en alles dat erop lijkt, voorkomen moet worden. Daarom, moet mensenhandel bestreden worden. Er zijn nog meer zaken die hij aangepakt wil zien. “Misschien kunnen wij niet veel aan het verleden veranderen, maar we kunnen wel samen een mooie toekomst creëren door wederzijds respect,” geeft hij aan.

Brunswijk heeft moeite om zich in te houden. “Elk jaar wanneer we 1 juli vieren, bloedt mijn hart. En mi hati e bron. Fu san den bakra ben du nanga un voorouders. Ik denk terug aan al de dingen die mijn moeder en onze ouderen over slavernij verteld hebben. Al die ontberingen, al die moorden, al die vernederingen… dan bloedt mijn hart! Ik voel me niet goed! Men zegt we moeten vergeven. Un kan vergeef maar nooit unu mus’ vergiti san den bakra du nanga unu!”

Hij vervolgt: “Ze hebben ons niet gebracht om geld te verdienen, ze hebben ons niet gebracht om contractarbeiders te zijn. Ze hebben ons gebracht om slaaf te zijn! Een slaaf zijn in dit land. We hebben duur betaald, met zweet en bloed! Ze hebben onze grootouders dood gemaakt. Daarom mi taki, unu musu bundel en mus’ teki unu presi in a kondre disi.”

“Nu ik hier vandaag sta, bijna wil ik niets zeggen want ik ben boos!” benadrukt Brunswijk. “Wat er met ons gebeurt, de nazaten van de tot slaafgemaakten, het lijkt alsof we geen leven hebben. Maar het is ons bloed waarmee betaald is. Laten we 1 juli vieren maar nooit vergeten wat de kolonisators met de voorouders hebben gedaan. Laten we onze plek inenemen. Samen met de andere groepen in dit land. Maar vergeet niet, nazaten van de Afrikanen, wie hard heeft gewerkt in de zon moet eten in de schaduw!”  (Wie noeste arbeid heeft verricht heeft alle recht om de vruchten van het harde werk te plukken.)