WHO: Wereldwijd 15 miljoen Covid-19-doden

De Covid-19-pandemie heeft de dood van bijna 15 miljoen mensen over de hele wereld veroorzaakt, schat de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO). Dat is 13% meer sterfgevallen dan normaal verwacht over twee jaar.

De WHO vindt dat veel landen het aantal overledenen aan Covid-19 onderschatten - er werden slechts 5,4 miljoen gerapporteerd.

In India waren er 4,7 miljoen Covid-19-sterfgevallen, zegt het - 10 keer de officiële cijfers - en bijna een derde van de Covid-19-sterfgevallen wereldwijd. De Indiase regering heeft de schatting in twijfel getrokken en zegt "bezorgd" te zijn over de methodologie, maar andere studies zijn tot vergelijkbare conclusies gekomen over de omvang van het aantal sterfgevallen in het land.

De maatstaf die door de WHO wordt gebruikt, heet extra sterfgevallen - hoeveel meer mensen stierven dan normaal zou worden verwacht op basis van sterfte in hetzelfde gebied voordat de pandemie toesloeg. Deze berekeningen houden ook rekening met sterfgevallen die niet direct het gevolg waren van Covid-19, maar in plaats daarvan werden veroorzaakt door de domino-effecten, zoals mensen die geen toegang kunnen krijgen tot ziekenhuizen voor de zorg die ze nodig hebben. Het verklaart ook de slechte administratie in sommige regio's en de schaarse tests aan het begin van de crisis.

Maar de WHO zei dat het merendeel van de extra 9,5 miljoen sterfgevallen die werden gezien boven de 5,4 miljoen gerapporteerde Covid-19-sterfgevallen, werden beschouwd als directe sterfgevallen veroorzaakt door het virus, in plaats van indirecte sterfgevallen. Over de omvang van de cijfers, zei dr. Samira Asma van de gegevensafdeling van de WHO: "Het is een tragedie."

"Het is een duizelingwekkend aantal en het is belangrijk voor ons om de levens die verloren zijn te eren, en we moeten beleidsmakers verantwoordelijk houden", zei ze. "Als we de doden niet tellen, missen we de kans om de volgende keer beter voorbereid te zijn."

Naast India waren de landen met de hoogste totale extra sterfgevallen onder meer Rusland, Indonesië, de VS, Brazilië, Mexico en Peru, suggereren de WHO-cijfers. De cijfers voor Rusland zijn drieënhalf keer het aantal geregistreerde sterfgevallen in het land.

Het rapport kijkt ook naar de percentages van overtollige sterfgevallen in verhouding tot de bevolkingsomvang van elk land. Het buitensporige sterftecijfer in het Verenigd Koninkrijk - zoals Amerika, Spanje en Duitsland - lag in 2020 en 2021 boven het wereldwijde gemiddelde.

Landen met een laag sterftecijfer waren onder meer China, dat nog steeds een beleid van "nul Covid" voert met massatests en quarantaines, Australië, dat strikte reisbeperkingen oplegde om het virus het land uit te houden, Japan en Noorwegen.

De academici die het rapport hebben helpen samenstellen, geven toe dat hun schattingen meer speculatief zijn voor landen in sub-Sahara Afrika, omdat er weinig gegevens zijn over sterfgevallen in de regio. Er waren geen betrouwbare statistieken voor 41 van de 54 landen in Afrika.

Statisticus prof. Jon Wakefield van de Universiteit van Washington in Seattle, hielp de WHO en vertelde de BBC: "We hebben dringend betere systemen voor gegevensverzameling nodig. Het is een schande dat mensen kunnen worden geboren en sterven - en we hebben geen gegevens over hun overlijden. Dus we moeten echt investeren in de registratiesystemen van landen, zodat we nauwkeurige en tijdige gegevens kunnen krijgen."