A Voice to Lead: Ode aan onze verpleegkundigen

Wij hebben gisteren, 12 mei, de Internationale Dag der Verpleging mogen herdenken. Een dag waarop wij nationaal én internationaal stilstaan bij de bijdrage die personen horende bij deze beroepsgroep leveren aan de patiëntenzorg. Het is evident dat in tijden zoals deze waarbij de hele wereld te maken heeft met de huidige en voortslepende Covid-19 pandemie, de druk op verplegenden extra hoog is. Immers behoort deze zorggroep tot gezondheidsprofessionals die binnen ziekenhuizen en zorginstellingen worden blootgesteld aan tal van beroepsrisico’s, zoals trauma, emotionele stress en burn-out. De International Council of Nurses (ICN) laat weten dat alleen al in het jaar 2020 rond de 1.6 miljoen zorgverleners uit 34 landen besmet zijn geraakt met het coronavirus!

Naar mijn bescheiden mening is het verpleegberoep nog erg ondergewaardeerd, en dan gaat het niet slechts om de financiële waardering. De positionering van deze zorggroep in onze zorgstelsel verdient meer aandacht, erkenning, versterking en moeten wij meer investeren in het opleiden, begeleiden en upgraden van de skills van onze verplegenden willen wij dat zij steeds meer en beter aansluiten aan de kwaliteit van de zorg die wij graag wensen. Maar, ook de gezondheid en het algeheel welzijn van onze verplegenden is een belangrijk aandachtspunt. Daarom is de oproep van de directeur van COVAB terecht: wij moeten investeren in de geestelijke gezondheid van verplegenden.

Het moge duidelijk zijn dat de inspanningen en werkdruk van de andere zorggroepen tijdens deze pandemie niet worden miskend, maar denk ik zelf dat men onvoldoende beseft onder welke omstandigheden verplegenden moeten werken en is de vraag 'wie zorgt voor de zorgende?' op zijn plaats. Een trotse verplegende is er één die met volle toewijding, liefde, zorgzaamheid, altruïsme en geduld het verpleegberoep uitoefent. Echter, zijn verplegenden ook mensen. Vooral diegenen aan de frontlinie van deze pandemie.

Studies hebben intussen uitgewezen dat zorgverleners in de frontlinie een hogere risico hebben op de ontwikkeling van psychische klachten tijdens de pandemie dan zorgverleners in de tweedelijnszorg. En als wij ook weten dat burn-out een veel voorkomend verschijnsel is in deze zorggroep, dan is de oproep aan de regering om meer te investeren in de geestelijke gezondheid van verplegenden niet onterecht.

Al enkele jaren hanteert de ICN een thema met als kern leiderschap in de verpleging. Dit jaar was dat 'A Voice to Lead: A vision for future healthcare'. Mijn thesisonderzoek naar emotionele intelligentie in relatie tot leiderschap, en de invloed daarvan op het al dan niet ontwikkelen van burn-out klachten bij verplegenden, heeft ervoor gezorgd dat ik steeds meer begreep waarom leiderschap in de verpleging zeer belangrijk is. Florence Nightingale heeft hiertoe het fundament gelegd.

De gezondheidssector is dynamisch en complex, en wordt van verplegenden verwacht dat zij een positieve invloed hebben op de kwaliteit van de patiëntenzorg. Het beschikken over effectieve leiderschapskwaliteiten om adequaat te kunnen omgaan met stressvolle, traumatische en emotioneel beladen situaties, is daarom een onmisbaar en cruciaal kerneigenschap van het verpleegberoep.

Het ministerie van Volksgezondheid heeft in zijn Nationaal Strategisch Plan voor Gezondheid en Welzijn in Suriname 2019-2028 aangegeven te willen werken aan de introductie van een mensgerichter gezondheidssysteem in Suriname. Uiteraard een ambitieus streven en inzichtvolle beleidsvisie, maar dat betekent dat wij zullen moeten investeren in ons zorgkader qua een evenredige financiële beloning, kennis en opleiding, competentieontwikkeling, leiderschapsvaardigheden, onderzoek in hun beroepenveld, veerkracht, geestelijke gezondheid, en ervoor zorgen dat verplegenden over voldoende werkmiddelen beschikken voor een kwalitatieve zorgverlening.

Ik spreek mijn bijzondere waardering uit voor deze speciale zorggroep. Des te meer als zij meerdere dramatische patiënten als mij moeten verplegen, bij wie het toedienen van een prikje een ware verpleegkundige uitdaging is. Uw offers en werkwilligheid tijdens deze pandemie is mij in elk geval niet ongemerkt gebleven. Gaat u zo door met het goede werk, maar let u bovenal ook op uw eigen (geestelijke) gezondheid.

Donovan Isselt, MSc.
Arbeids- & Organisatiepsycholoog
isselt.psyhealth@gmail.com