Dweilen met de kraan open
03 May 2021, 10:40
foto


Regenwater dat op een onverharde bodem valt, dringt voor een belangrijk deel in de bodem. Ter plaatse van verhard oppervlak zoals bebouwing en terreinverharding zal het regenwater nauwelijks in de bodem dringen: vrijwel al het water stroomt direct af naar het slotenstelsel. Dit betekent dat het waterpeil bij een flinke regenbui snel kan stijgen. Om te voorkomen dat wateroverlast ontstaat, is de aanleg van extra waterberging van belang.

Waterberging is het tijdelijk opvangen van (regen)water in de bodem, sloten, beekjes rivieren, meren en overige waterbergingsgebieden. Bij een onverharde bodem kan het water in de bodem sijpelen. Dit zakt geleidelijk uit naar het grondwater. Vanuit daar vindt het water zijn weg naar beken, kanalen, kreken en rivieren. Bebouwing, verstening en asfalt verhinderen de afstroming van water naar de bodem. Een flinke regenbui kan dan voor veel wateroverlast zorgen, omdat het water niet direct kan infiltreren.

De bodem heeft het vermogen om water op te nemen. Een groot voordeel in tijden van extreme regenval. Het voordeel van deze functie is dat schade aan woningen, bedrijfspanden en infrastructuur wordt voorkomen. Omdat de verstedelijking toeneemt, en hiermee de verharding van de bodem, kan het water minder goed worden afgevoerd. Daar bovenop zal klimaatverandering met de bijbehorende weersextremen, zoals intensieve neerslag en lange periodes van droogte, het aanbod van water veranderen. Dit kan leiden tot een overschot of tekort aan water in de bodem.

Hemelwater, oppervlaktewater en grondwater
Water uit de lucht, zoals regen, bijvoorbeeld, noemen we hemelwater of regenwater. Dit schone water komt op de grond terecht en infiltreert in de bodem (en wordt grondwater), stroomt af naar oppervlaktewater of naar het riool. Wanneer het regenwater naar het riool stroomt, vermengd het zich met afvalwater.

Grondwater is al het water dat zich in de ondergrond bevindt. Regen of oppervlaktewater dringt de grond in (infiltreert) tot het een niet-doorlatende laag bereikt. Boven deze laag raakt de grond verzadigd; de 'verzadigde zone'. De hoogte tot waar deze verzadiging optreedt, is het grondwaterpeil. De hoogte van de grondwaterstand varieert sterk: in sommige gebieden komt het grondwater tot vlak onder het maaiveld. Woningbouw in deze gebieden kan niet zomaar, hiervoor is eerst onderzoek nodig.

Een sloot of een kreek is een gegraven watergang die dient om overtollig water af te voeren om wateroverlast te voorkomen, en is breder dan een goot of een trens. Een sloot is onderdeel van de waterhuishoudkundige infrastructuur. Het via sloten afgevoerde water wordt ergens anders weggepompt. Het is belangrijk dat de doorstroming van het water onbelemmerd is.


Sloten en kreken in de infrastructuur van de waterhuishouding in en rondom Paramaribo zijn vaak dichtgegroeid, door afkalving en andere oorzaken ondiep geworden, worden hun vermogen om regenwater af te voeren flink is afgenomen. Dat betekent dat ze onvoldoende in staat zijn overtollig regenwater tijdelijk op te slaan en af te voeren. Daarnaast raakt de grond bij aanhoudende regen oververzadigd, waardoor het op de grond gevallen regenwater niet meer door de grond kan worden opgenomen. Het water zoekt dan de weg van de minste weerstand en het gevolg is overstroming.

Waar moet al dat regenwater naar toe?
Voor zover ik heb kunnen nagaan, heeft de overheid nog geen voorkeursvolgorde voor hoe onvervuild regenwater moet worden afgevoerd. Dat zou volgens mij kunnen door:
- opvangen en hergebruiken;
- bufferen. Eventueel met vertraagde afvoer in een aanpalende gracht of oppervlaktewater;
- lozen in de riolering in de straat of een waterloop
- lozen in de gemengde riolering in de straat

De installatie van een regenwateropvang en -opslagsystemen kan uitkomst bieden, bijvoorbeeld door deze verplicht te stellen bij nieuwe verkavelingen: collectieve infiltratievoorzieningen. Hierin zou voor eengezinswoning > 40 m² de installatie van een regenwaterput van minstens 5.000 liter verplicht moeten worden gesteld.

De gemiddelde Surinamer gebruikt dagelijks ongeveer 120 liter drinkwater. En dit voor toepassingen waarvoor hij net zo goed regenwater kan gebruiken. Regenwater is makkelijk op te vangen en bovendien gratis. Vandaar de verplichting bij nieuwbouw om een regenwaterput te installeren. Zo worden drie vliegen in één klap geslagen: je helpt mee overstromingen voorkomen, je bent zuiniger met het kostbare drinkwater en je bespaart op je waterrekening!

Instelling waterschappen
De regering heeft bij monde van LVV-minister Prahlad Sewdien aangekondigd waterschappen te zullen instellen. Deze waterschappen gaan zich alleen bezighouden met het beheer van het water en de zorg voor de techniek die het water onder controle moet houden. Bij deze taak gaat het om de regeling van het oppervlaktewater in een bepaald gebied. Hieronder valt het uitbaggeren van water- en vaarwegen, het onderhouden en bedienen van sluizen en bruggen en de zorg voor beschoeiingen en bermen. Zo wordt dweilen met de kraan open vermeden: ophalen van dichtgegroeide waterlopen in het natte seizoen.

George Orie
Advertenties

Saturday 20 April
Friday 19 April
Thursday 18 April