VN: Iran verrijkt uranium tot 20%

Iran is van plan uranium te verrijken tot 20% zuiverheid, zegt de atoomwaakhond van de VN. Dit wordt tot nu toe de belangrijkste schending van een internationale nucleaire deal door Iran. Dit blijft onder de 90% die nodig is om een ​​atoombom te maken. Maar volgens de overeenkomst van 2015 moest Iran de verrijking onder de 4% houden.

Iran begon de deal te schenden nadat president Donald Trump de VS uit het akkoord had gehaald en opnieuw verlammende sancties had opgelegd aan Teheran. Maar het VK, Frankrijk, Duitsland, Rusland en China hopen allemaal dat de overeenkomst nieuw leven kan worden ingeblazen.

Het Internationaal Atoomenergieagentschap (IAEA) zei dat Iran het had geïnformeerd over zijn plannen om te verrijken tot een zuiverheid van maximaal 20% in zijn Fordow Fuel Enrichment Plant, een faciliteit die diep in een berg is gebouwd. Maar het bureau voegde eraan toe: "In de brief van Iran aan het bureau ... stond niet wanneer deze verrijkingsactiviteit zou plaatsvinden."

Iran overschreed de zuiverheidslimiet van 3,67% opgelegd door de nucleaire deal in 2019, maar het verrijkingsniveau bleef sindsdien stabiel op 4,5%.

De verhoging tot 20% werd echter opgelegd in een wet die  het Iraanse parlement vorige maand had aangenomen als reactie op de moord op de beste nucleaire wetenschapper van het land, Mohsen Fakhrizadeh. Volgens het wetsvoorstel moest de Iraanse regering de verrijking van uranium tot 20% hervatten als de sancties tegen de olie- en financiële sector in het land niet binnen twee maanden werden versoepeld.

Het gaf ook mandaat voor het niet toelaten van VN-inspecteurs van de nucleaire faciliteiten van Iran in Natanz en Fordow.

Verrijkt uranium
Verrijkt uranium wordt geproduceerd door uraniumhexafluoridegas in centrifuges te voeren om de meest geschikte isotoop voor kernsplijting af te scheiden, genaamd U-235.

Laagverrijkt uranium, dat doorgaans een U-235-concentratie van 3-5% heeft, kan worden gebruikt om brandstof te produceren voor commerciële kerncentrales.

Hoogverrijkt uranium heeft een concentratie van 20% of meer en wordt gebruikt in onderzoeksreactoren. Uranium van wapenkwaliteit is voor 90% of meer verrijkt.

Limieten
Waarnemers zeggen dat toenemende verrijking de "ontsnappingstijd" van Iran zou kunnen verkorten - de tijd die het theoretisch zou kosten om een ​​atoombom te ontwikkelen. Iran houdt vol dat zijn nucleaire programma uitsluitend bedoeld is voor vreedzame doeleinden. Maar het vermoeden dat Iran een atoombom aan het ontwikkelen was, bracht de EU, de VS en de VN ertoe in 2010 sancties op te leggen.

De overeenkomst van 2015 - ondertekend met China, Frankrijk, Duitsland, Rusland, het VK en de VS - was bedoeld om het programma op een verifieerbare manier te beperken in ruil voor sancties.

President Trump trok zich in mei 2018 terug uit de overeenkomst en noemde het "vervallen en rot". Maar de verkozen president Joe Biden heeft gezegd dat hij de VS weer zou terugbrengen in de overeenkomst - waarover onderhandeld is onder president Barack Obama - en de sancties zou opheffen als Iran zou terugkeren naar "strikte naleving van de nucleaire deal".

Biden en Iran
Biden, die op 20 januari als president van de VS zal worden beëdigd, vertelde vorig jaar aan de New York Times dat "het moeilijk zal worden", maar dat "het laatste verdomde dat we in dat deel van de wereld nodig hebben, een opbouw van nucleair vermogen is".

Iran heeft van zijn kant belangstelling getoond om opnieuw aan de overeenkomst te voldoen, mocht de VS weer volledig zijn beloften nakomen. Als  Biden "terugkeert naar de situatie zoals die was in 2017, dan zullen wij dat ook doen", zei de Iraanse president Hassan Rouhani in december.