Door de politieke onzekerheid in het land hebben vele Surinamers hun geld in het buitenland gestald, al dan niet op een legale wijze.  Vermoedens van machtswisseling bij de verkiezingen op 25 mei jl. heeft het wegsluizen van miljoenen US-dollars alleen maar doen versnellen. Denk aan de plotselinge berichten in januari jl. over de verdwijning van vele miljoenen US-dollars bij de Centrale bank van Suriname. Maar niet alleen ingezeten Surinamers, ook vele buitenlanders, zoals Chinezen, Brazilianen, Haïtianen, Turken en vele andere buitenlanders, sluizen enorme bedragen naar het buitenland. Zoals bekend ligt nagenoeg de gehele detailhandel in handen van niet ingezeten Chinezen en hier stromen enorme bedragen naar het buitenland. Tot de categorie illegale activiteiten van kapitaalvlucht behoren ook gelden die verkregen zijn uit drugshandel en corruptie.

Door de enorme kapitaalvlucht van de laatste tijd ontstaat er een scheve verhouding op de betalingsbalans van de staatsfinanciën wat uitmondt in een tekort aan deviezen. Een tekort aan deviezen leidt tot grote vraag aan buitenlandse valuta met als gevolg waardedaling van eigen munt SRD (men spreekt liever van unificatie dan devaluatie). Het gevolg is een enorme stijging van prijzen van goederen, denk aan de benzine, brood, vlees, etc etc. De Centrale bank van Suriname heeft niet genoeg reserve om op de valutamarkt te interveniëren om een lagere wisselkoers te bewerkstelligen. 

Krachtens het vrije betalingsverkeer met het buitenland ontstaat een grote vraag naar vreemde valuta. Op de valutamarkt leidt concurrentie van vragers en aanbieders tot het tot stand komen van een prijs, de wisselkoers. Maar door de kleine markt reguleert de Centrale Bank van Suriname het valutaverkeer en stelt eigenzinnig de wisselkoers vast. Hierin is een cruciale rol voor de Centrale Bank van Suriname weggelegd, nl interveniëren op de valutamarkt. Maar deze zit er verlegen bij, want de staatskas is nagenoeg leeg. We zien in vele economieën waar de eigen valuta onder druk staat, dat de Centrale Bank een meer proactieve rol uitoefent, hier ten spijt. De oude regering heeft jaren de wisselkoers van de SRD gestut door alsmaar te lenen en lenen, maar deze regering maakt andere keuzes, wat leidt tot een reële marktconforme wisselkoers voor de SRD. 

Een van de oorzaken van de ontwrichting van de betalingsbalans is het wegsluizen van kapitaal naar het buitenland door personen en bedrijven. Omdat er nu een min of meer vrij grensoverschrijdend kapitaalverkeer is, kan men makkelijk gelden naar het buitenland overhevelen. Kapitaal van ingezeten Surinamers komt wellicht ooit terug, maar dan is het kwaad al geschied. Gelden van niet ingezetenen niet. Deze vorm van wegsluizen van deviezen uit Suriname leidt tot de ontwrichting van de betalingsbalans en dient derhalve een halt te worden toegeroepen.

Controle uitvoer deviezen
Vanwege de nagenoeg lege staatskas dient ordening c.q. wetgeving op dit gebied van plaats te vinden. De staat moet bij dreigende ontwrichting van de betalingsbalans het tij proberen te keren door het financiële verkeer met het buitenland aan restrictie- en controlemaatregelen te onderwerpen. Maatregelen welke zich ten doel stellen het vrije deviezenverkeer aan banden te leggen. Hierbij stelt de staat limieten vast bij overhevelen van kapitaal naar het buitenland. 

Tegelijk stuurt de regering aan op de beheersbaarheid van het deviezenverkeer met beleid ter zake gericht op het in- en uitvoeren van kapitaal en dat middels wetgeving wordt bekrachtigd. Opheffing van evenwichtsverstoring van deze aard kan ook gevonden worden in de beperking van import al dan niet gecombineerd met restricties op betalingen aan het buitenland, de zgn. deviezenrestricties. Vele economieën van Arabische landen kennen een goed deviezencontrolesysteem voor de beheersbaarheid van hun betalingsbalans. Werk aan de winkel voor de regering en Centrale Bank van Suriname.

David Dewdath
david.dewdath@gmail.com