Wie zich de illusie waant dat suïcide een achterhaalde actualiteit of ver-van-me-bed show is, zal op basis van de beschikbare suïcidedata gauw tot andere inzichten komen. Volgens de Verenigde Naties en de Internationale Associatie voor Suïcide Preventie, sterven gemiddeld 800.000 mensen aan suïcide, terwijl bijkans 2 miljoen mensen een suïcidepoging ondernemen. Het is dus veilig om te stellen dat de wereld vooralsnog niet is bevrijd van de suïcideproblematiek. De noodkreet vanuit diverse instanties en de geestelijke gezondheidszorgsector voor aandacht, bewustwording en promotie van mentale gezondheid, is er een die steeds luider wordt naarmate de cijfers van suïcide en mentale problemen een stijgende trend vertonen. Vooral gezien de wereld nu geconfronteerd is met een Covid-19 pandemie en de mentale gezondheid van mensen onder druk is komen te staan.

Het is vandaag Wereld Suïcide Preventie Dag. Een belangrijke dag in het jaar waarbij wij als samenleving aandacht moeten vragen voor het suïcidevraagstuk in ons geliefd land en zullen wij solidair moeten zijn met families en nabestaanden van slachtoffers van suïcide, degenen die een suïcidepoging hebben overleefd en zij die worstelen met mentale problemen die kunnen zorgen voor suïcidegedachten. De complexiteitsgraad van suïcide maakt dat dit fenomeen een integrale aanpak behoeft als wordt gekeken naar de motieven en risicofactoren die ten grondslag liggen aan het suïcideproces. De enige wijze waarop deze keten kan worden doorbroken is door preventie. Echter, komt het vaker voor dat (1) mensen met suïcidegedachten en/of mentale problemen geen hulp zoeken, (2) mensen na een suïcidepoging geen hulp zoeken of krijgen en (3) mensen die een suïcidepoging hebben ondernomen, wegblijven nadat men in eerste instantie hulp heeft gekregen. Alsof het suïcideprobleem niet al problematisch genoeg is.

Als wij ons moeten indenken dat mentale gezondheid over de hele wereld, ook in de ontwikkelde landen, onderbelicht is binnen het heel publieke gezondheidsgebeuren, terwijl meer dan een miljard mensen wereldwijd leven met een mentale stoornis en de mentale gezondheid van mensen in deze Covid-19 pandemie verder onder druk is komen te staan, dan moet de vraag worden gesteld welk antwoord geformuleerd zal moeten worden voor de effectieve aanpak van het suïcidevraagstuk. Uiteraard zal van overheidswege beleid moeten worden ontwikkeld, omdat –en ik wil dit benadrukken- suïcide een integrale aanpak vereist die zich richt op preventie en die zich moet vertalen in community support, het trainen van gatekeepers voor de vroege detectie van suïcide bij risicodoelgroepen en het inschakelen van hulpdiensten, verantwoorde berichtgeving vanuit de media, educatie en bewustwording, en het beperken van de toegang tot middelen of manieren om een suïcidepoging te ondernemen.

Het Psychiatrisch Centrum Suriname gaf in oktober 2019 een eerste aanzet met de organisatie van een Suïcide Preventie Congres waarbij relevante actoren bij elkaar zijn gekomen om te brainstormen over het suïcidevraagstuk. Doch is er nog veel werk aan de winkel en zal mentale gezondheid, mede vanwege diens (causale) relatie met suïcide, moeten worden verheven tot een beleidsprioriteit van de regering en zal men een shift moeten maken van curatieve zorg naar preventieve zorg in de geestelijke gezondheidszorg.