Uit recente nieuwsberichten heeft de samenleving mogen vernemen dat de waarnemende minister van Ruimtelijke Ordening, Grond- en Bosbeheer (RGB), Mike Noersalim, een gedeelte van de Cultuurtuin ter grootte van 6,7 ha, gelegen tussen de Kamgon, Kananga- en Sawarienotolaan, heeft verkaveld en bouwkavels hieruit heeft uitgegeven aan diverse personen. Uit veldvisitatie blijkt dat de bomen en de vegetatie op een stuk grond van ongeveer 0,5 hectare volledig zijn verwijderd. Met dit artikel wordt getracht om een bijdrage te leveren aan de publieke discussie die thans wordt gevoerd en om oplossingen aan te dragen voor deze problematiek.

De grondaanvragen in deze kwestie zijn gedaan in het jaar 2020 en de procedure van aanvraag tot uitgifte en vestiging van de grondhuurrechten heeft in record tempo van 14 dagen doorlopen. Dit terwijl burgers in de praktijk jaren wachten op een grondtoewijzing.

De RGB-minister kan grond alleen toewijzen, nadat adviezen zijn verkregen van o.a. i) de districtscommissaris over de feitelijke situatie van het perceel; ii) een ander ministerie over de gewenste bestemming van het perceel; en iii) de Dienst Grondinspectie over de grondrechtelijke status van het perceel. De minister neemt in samenhang met de regionale ontwikkelingsplannen, structuur- en bestemmingsplannen een besluit in de vorm van een afwijzing of een bereidverklaringsbeschikking. In casu blijkt dat slechts de directeur van RGB is gehoord en de noodzakelijk adviezen van de overige instanties niet zijn opgevraagd.

Conform de stedenbouwkundige wetgeving van 1972 (SB202 no.72) is bij verkaveling van een stuk grond een vergunning van de Planologische Dienst van het Ministerie van Openbare Werken en Verkeer vereist. Sinds 31 oktober 2019 wordt dit vereiste streng gecontroleerd door zowel de GLIS-landmeter als de GLIS-bewaarder. De vraag die hierbij gesteld kan worden is of er een verkavelingsvergunning/goedkeuring of vrijstelling voor de verkaveling van een deel van de Cultuurtuin is afgegeven.

Conform de Landmeters Instructie 2014 is een landmeter verplicht na in kennis stelling van alle belanghebbenden, het perceel nauwkeurig op te meten en af te bakenen met grenspalen, waarna het voorzien kan worden van een perceel-ID door de GLIS-landmeter. De opdracht tot uitmeting wordt altijd gegeven door de grondverkrijger, aangezien deze exact dient te weten waar het aangevraagde stuk is gelegen. Uit betrouwbare bronnen is vernomen dat de opdracht tot uitmeting is gegeven door het voormalige ministerie van RGB. Uit veldoriëntatie op 18 juli 2020 zijn er geen grenspalen aangetroffen voor de uitgegeven percelen.

Op basis van bovenstaande kan worden geconcludeerd dat de gronduitgifte te Cultuurtuin niet conform de wettelijke procedure heeft plaatsgevonden. Gezien het algemene nut en belang van de Cultuurtuin voor de Surinaamse samenleving en in het bijzonder voor de bewoners en bezoekers van Paramaribo, kunnen de uitgegeven grondhuurrechten ingetrokken worden door de huidige minister van Grond- en Bosbeheer. Bovendien kunnen de gronden vrijwillig teruggegeven worden door de grondverkrijgers, zodat het park wederom ter beschikking gesteld kan worden aan de samenleving.

Wereldwijd verdwijnen natuurlijke vegetatie en bosfragmenten in steden als gevolg van ongecontroleerde urbanisatie. Uit recente wetenschappelijk studies is gebleken dat ook de groene gebieden in Paramaribo steeds minder worden. Onder de toenemende druk van verstedelijking wordt de levering van belangrijke stedelijke ecosysteemdiensten zoals klimaatregulering, culturele verenigingen, psychologisch welzijn en de gezondheid van stadsbewoners negatief beïnvloed. Het is ongetwijfeld bewezen dat groene infrastructuur in stedelijke gebieden, zoals parken, urbane bosfragmenten en bomen in straten, een belangrijke rol kunnen spelen bij het reguleren van het stadsklimaat en het verminderen van de negatieve effecten van stedelijke hitte-eilanden (‘Urban Heat Islands’). Stedelijk hitte-eiland is een fenomeen waarbij de oppervlakte- en luchttemperaturen in stedelijke gebieden aanzienlijk hoger zijn dan in de omliggende rurale gebieden.

Bomen en vegetatie kunnen de oppervlakte- en luchttemperatuur verlagen door schaduw te bieden en door een proces dat bekend staat als evapotranspiratie. Het verkoelend effect van bomen en parken zorgt voor een aangenamer stadsklimaat en verbetert de lucht- en waterkwaliteit, waarmee de kwaliteit van leven, gezondheid en welzijn van stadsbewoners wordt verbeterd. Een park als Cultuurtuin, gelegen midden in het centrum van de bebouwde kom van Paramaribo levert ongetwijfeld de verkoeling aan de omgeving en moedigt de bewoners en bezoekers van Paramaribo aan om naar buiten te gaan en te bewegen. Bovendien heeft dit park een historische en culture waarde van meer dan 100 jaren en mag dit de Surinaamse samenleving niet ontnomen worden. Het is noodzakelijk dat de Cultuurtuin door ons allen wordt beschermd.