Op 26 december 2001 stopte Argentinië met het aflossen van US$ 93 miljard buitenlandse schuld. Zonder enig vooroverleg hield Argentinië er gewoon mee op. Van de een op de andere dag: “Sorry ik betaal niet meer!” Suriname heeft een schuld van ongeveer US$ 2.5 miljard en wil het beste jongetje van de klas zijn. Waarom? 

Het is immers een feit dat de ontwikkelde landen de arme landen al decennia uitbuiten en hen zo lang mogelijk aan het leningeninfuus proberen te houden. Westerse banken weten dat arme landen hoge schulden hebben en toch blijven ze lenen aan deze landen. Waarom? Als je weet dat men niet kan betalen waarom blijf je ze lenen? 

In dit artikel noem ik een aantal feiten en vraag u om mee te denken. De kennis die ik deel baseer is op meer dan 12 casestudies (landen) die ook een schuldencrisis hebben doorstaan. Ik pretendeer geen 'Sabiman' te zijn, maar een onderzoeker, leergierig en ik sta vooral open voor nieuwe frisse ideeën door kritische vragen te stellen en vooral kennis te delen.

We hebben in Suriname helaas een politieke cultuur gecreëerd die gericht is op het dom houden van het volk. De oude politiek heeft deze 'Brahmanen' traditie lang in stand kunnen houden. De 'Brahmanen' traditie hield vooral alle kennis voor zichzelf en probeerde alles betweterig binnenkamers te regelen. Maar de nieuwe generatie Surinamers is, mede door social media, geïnteresseerd, meer betrokken, en vooral mondiger geworden. Met de komst van de regering Santokhi-Brunswijk, hoop ik dat er meer een open, kritische en onderzoekende cultuur ontstaat in Suriname. Een cultuur van leren van de fouten en successen van anderen.

Velen denken dat de Surinaamse buitenlandse schuld Suriname de bomgordel heeft omgedaan. Dit ligt genuanceerder. Een land kan NIET failliet. Een land is niet te vergelijken met een bedrijf of een huishouden dat failliet kan gaan. Er bestaat ook geen (internationale) wet die een land kan verplichten of dwingen tot het betalen van buitenlandse schuldeisers. Een failliet bedrijf kun je sluiten, de werknemers ontslaan en het kantoor opdoeken. Een failliet persoon/huishouden kun je uit huis zetten, het huis veilen, en klaar. Maar kun je een land sluiten? En de bewoners van het land uit hun eigen land zetten? Nee! Dus als we ons niet laten leiden door onwetendheid en wispelturige instanties als Fitch Ratings en S & P (vandaag zus, morgen zo) dan kan Suriname de bomgordel afdoen en met een bloemenkrans de nodige schuldonderhandelingen ingaan.

Ik raad u aan het volgende artikel in Google op te zoeken en te lezen: How fake money saved Brazil. Het is een fantastische case hoe vier borrelvrienden (economen) van de Katholieke Universiteit van Rio, ons buurland Brazilië in 1992 hebben gered van een torenhoge inflatie. En dit was mogelijk omdat de nieuwe minister van Financiën bescheiden toegaf weinig van economie te weten, de 'Brahmanen/Sabiman' cultuur doorbrak, en luisterde naar nieuwe ideeën. 

Voor Suriname gelden nu de volgende acties, indien men het vlot wil aanpakken; men dient met het IMF een 'stand-by arrangement' overeen te komen. Dit is niets anders dan dat het IMF bereid is te blijven lenen aan Suriname onder bepaalde voorwaarden. De IMF eisen/voorwaarden, die Suriname moet doorlopen zullen pijn doen, zoals het pijn doet bij het afhakken van een vingerkootje om het afrotten van een complete arm te voorkomen. De Surinaamse SRD zal moeten devalueren en de overheid moet de uitgaven terugdringen. Alleen dan kan Suriname hulp verwachten van commerciële banken en instanties als de 'Paris Club' en de 'London Club' (twee wereldbekende instanties die landen met schuldproblemen bijstaan en helpen) om te kunnen lenen tegen gunstigere voorwaarden. Dan heeft Suriname weer een kans om te groeien. Kleine delegaties sturen naar de onderhandelingen. Grote delegaties duiden op spilzucht.

De nieuwe regering zal vooral de vakbonden als een actieve partner moeten zien en een vaste plek moeten geven aan de overlegtafel, want zoals het altijd gaat bij een dergelijke schuldencrisis, the Rich get the loans, the Poor get the Debt, de rijken de leningen, de armen de schulden, de kleine man gaat weer een aantal ribben moeten afstaan. Daarom moeten de cambio’s er ook als 'goede zonen' bij betrokken worden, want zij zijn de knopendraaiers die vals hun slag kunnen slaan. De crisis biedt grote kansen, Suriname kan die inzien en grijpen om productief te hervormen, de bloemenkrans om doen, zich leergierig opstellen, leren van andere landen die ons zijn voorgegaan, en vooral hard en slim onderhandelen!