Lockdown en wi Sranansma
14 Apr 2020, 01:47
foto
Assembleelid Carl Breeveld


Voor Suriname en grote delen van de wereld is het begrip lockdown in korte tijd toegevoegd aan ons dagelijks spraakgebruik. Je wordt er iedere dag mee geconfronteerd. In ons land geldt een gedeeltelijke lockdown gekoppeld aan enkele andere maatregelen. Daar hebben wij in DNA uitvoerig over gedebatteerd tijdens de behandeling van de Wet Uitzonderingstoestand Covid-19

Belangrijk is echter ook dat er alles aan gedaan moet worden om de begrippen aan te passen aan ons Surinaams taalgebruik. Er zijn reeds enkele goede initiatieven genomen om voorlichting te geven in onze verschillende talen. Laten we de begrippen toespitsen op onze mensen, zodat deze sneller worden begrepen. Zo mogen wij bij social distancing liever praten over afstand houden en waken voor droplets is gewoon, hoesten, niezen of “flit niet”. De lockdown heeft de president omschreven met “tan na oso!” Duidelijker kan het niet. Het gaat bij een lockdown om afgrendeling, afsluiten van een land of een deel daarvan. 

Afstand                                                                                                                                                                    Het belang van afstand houden wordt echter niet door iedereen begrepen en toegepast. Wanneer foto’s en filmpjes rondgaan van de president in het binnenland en op een meeting in Flora, dan merken we dat het ook bij hem schort aan uitvoering van de instructie. (Intussen heeft de president zijn verontschuldigingen aangeboden aan de samenleving... redactie Starnieuws) 

Wayana gebied                                                                                                                                                        Een ander punt is ook dat gebieden in de kustvlakte over het algemeen beter bereikt worden met de informatie dan Sranansma in het binnenland. Zo werd ik maandag geconfronteerd met een bericht dat men in het Wayanagebied rondom de Lawa, plannen had om een Paasconferentie te houden. Deze kerkelijke activiteit is onder een deel van de christenen in ons land rond deze Paasperiode gangbaar.

De arts van de Medische Zending bezocht op maandag 16 maart de Wayana dorpen en legde aan de Gezondheids Assistenten (GZA's) uit, welke risico’s in aantocht waren in verband met de wereldwijde en landelijke ontwikkelingen rondom de Covid-19 pandemie. Granman Ipomadi (Miep) Pelenapin is tevens GZA van de Medische Zending in Kawemhakan/Anapaike. Samen met anderen werden een aantal korte videoboodschappen opgenomen en via Facebook verspreid, waarin hij in Wayana aan de bevolking met ondertiteling uitleg geeft over de risico’s van Covid-19 en de maatregelen die hij binnen de stam aan de orde heeft gesteld. 

De granman maakte in een kerkdienst duidelijk dat de mensen voorzichtig moeten zijn met onderlinge bijeenkomsten i.v.m. de Covid-19 crisis. Er werd ook een bijeenkomst gehouden met kapiteins van de Surinaamse en de Frans Guyanese dorpen, samen met de leiding van de Franse Gendarmerie en militairen van de lokale afdeling Ordening Goudsector. Granman Pelenapin schreef een brief aan de directeur Nationale Veiligheid, luitenant-kolonel D. Veira, coördinator van het NCCR, kolonel J. Slijngard met cc aan de districtcommissaris, de heer A. Bado met een verzoek om militaire assistentie in het Lawa gebied. Hij belde zelfs naar de president om ook hem hierover te informeren. Ondanks al deze maatregelen werd door enkele leiders toch doorgezet om de Paasconferentie te houden. 

Ik nam contact op met de ministers van Regionale Ontwikkeling en van Volksgezondheid hierover. Door hen werd duidelijk aangegeven dat men zich moet onderwerpen aan de richtlijnen van de granman en dat het besmettingsgevaar groot is als de conferentie door zou gaan. Helaas heeft deze oproep niet mogen baten. De bijeenkomsten gingen dit weekend vanaf donderdag gewoon door, met ongeveer 100 aanwezigen. De risico’s die dit alles met zich meebrengt, wordt duidelijk door sommigen niet erkend.  

In de Lawarivier varen boten volop heen en weer tussen de dorpen van de Surinaamse en de Frans-Guyanese zijde. De mensen aan de Franse kant zijn vanuit hun overheid al enige tijd verboden om te jagen. Hun leefgebied is natuurgebied geworden. Hier tegenover staat dat velen een uitkering ontvangen. Hun geld moet elke maand worden opgenomen bij La Poste in Maripasoula. Daarom varen velen met volle taxi-boten naar Maripasoula, terwijl de burgemeester de mensen heeft aangezegd niet daarheen te komen.

Van Nederland naar Suriname                                                                                                                                
Een andere groep die in deze Covid-19 periode om onze aandacht vraagt zijn de ongeveer 1000 personen die in Nederland gestrand zijn. Ik heb dit vaker bij de autoriteiten aan de orde gesteld. Recentelijk heeft de president zijn inlevingsvermogen laten zien, door de opmerking dat hij weet dat de mensen Suriname missen. Het gaat echter bij velen niet erom dat ze Suriname missen, maar dat ze hier verplichtingen hebben. Bijvoorbeeld kinderen die het zonder hun ouders moeten doen, of senioren burgers die afhankelijk zijn van hulp van gestrande burgers, maar ook problemen in verband met hun dienstbetrekking. 

De problemen in Nederland vragen ook om onze aandacht. Bijvoorbeeld personen met financiële- of huisvestingsproblemen. De overheid geeft aan dat slechts gestrande passagiers die in hotels verblijven worden vergoed. Degenen die anders gehuisvest zijn, niet. Een rare benadering, omdat onkosten in beide gevallen dezelfde zijn. Daar moet door onze overheid natuurlijk ook naar gekeken worden. Er is aangegeven dat Suriname nog niet klaar is voor het opvangen van deze groep. De vragen die voor mij onbeantwoord zijn: gaat het om een financieel probleem? Is de uitvoering van vluchten een punt van zorg? Gaat het om een tekort aan quarantaine plekken? Is het misschien niet beheersbaar voor de organisatie wanneer de groep uit Nederland terugkeert?

Carl Breeveld   
Advertenties

Thursday 28 March
Wednesday 27 March
Tuesday 26 March