A20: Vrijwaringsclausule kasreserve fundamenteel onrecht

De Surinaamse Bankiersvereniging (SBV) onderhandelt met de Centrale Bank van Suriname (CBvS) over een contract op basis waarvan de US$ 100 miljoen termijndeposito’s die onrechtmatig zijn aangewend, terug worden betaald. Blijkens het bericht van Startnieuws d.d. 12 maart 2020 is vernomen dat de CBvS een vrijwaringsclausule in het contract eist, op grond waarvan functionarissen van de bank civiel- noch strafrechtelijk vervolgd kunnen worden. Alternatief 2020 (A20) stelt zich op het standpunt dat indien en voor zover dergelijke vrijwaringsclausule in de overeenkomst mocht worden opgenomen, het een fundamenteel onrecht is. Dit, vanwege het feit dat een vrijwaringsclausule onder deze feiten en omstandigheden in strijd is met het doel van andere wettelijke bepalingen, zoals de Anti-corruptiewet en het Wetboek van Strafrecht. 

In de Memorie van Toelichting van de Anti-corruptiewet staat dat; Voor een goed functioneren van de democratische samenleving is het belangrijk dat burgers vertrouwen hebben in het openbaar bestuur. Dit vertrouwen wordt aangetast wanneer publieke functionarissen zich schuldig maken aan vormen van corruptie. Juist van deze personen wordt verwacht dat ze integer zijn en zich inzetten voor de ontwikkeling van het land.

Een vrijwaringsclausule die tot doel heeft om functionarissen die in de uitoefening van hun functie onrechtmatige handelingen hebben gepleegd en/of zich aan strafbare feiten hebben schuldig gemaakt, straffeloos te maken, is in strijd met het doel van de Anti-corruptie wet. Immers bepaalt de Memorie van Toelichting dat het vertrouwen dat cruciaal is voor het deugdelijk functioneren van het openbaar bestuur ernstig wordt geschaad door corruptieve handelingen van functionarissen. A20 is van mening dat dit handelen dan ook dient te worden afgestraft.

Verder is een van de belangrijkste taken van de CBvS conform artikel 9 Bankwet het bevorderen van de stabiliteit in de waarde van de geldeenheid van Suriname. Een van de cruciale randvoorwaarden om de stabiliteit te waarborgen is dat er vertrouwen dient te zijn. Wanneer functionarissen die hebben meegewerkt aan het schaden van dit vertrouwen vrijuit gaan, rijst de vraag of dit onrechtmatig gedrag zich zal herhalen, aangezien die functionarissen vrijuit zijn gegaan en dezelfde posities behouden.

Indien de autoriteiten serieus willen worden genomen over het herstel van het geschaad vertrouwen, is het noodzakelijk dat maatregelen worden getroffen tegen alle functionarissen die onrechtmatig hebben gehandeld in deze kwestie. Indien de straf uitblijft, zal het tot gevolg hebben dat het vertrouwen nog meer wordt geschaad, omdat hiermee de immorele indruk kan worden gewekt dat dergelijke handelingen acceptabel zijn. Een eventuele vrijwaringsclausule betreffende de kasreserve toestand, is vooral voor het herstel van het vertrouwen, dan ook ongeoorloofd.

Behalve de Anti-corruptiewet zal de vrijwaringsclausule leiden tot schending van een van de belangrijkste beginselen van de Algemene Beginselen van Behoorlijk Bestuur, namelijk het gelijkheidsbeginsel. In een rechtsstaat dient de wet op dezelfde wijze voor iedereen te worden gehandhaafd. Het is onacceptabel dat voor een selecte groep straffeloosheid in de hand wordt gewerkt, terwijl andere burgers worden vervolgd voor het plegen van strafbare feiten. Immers dient de wet gelijk te worden gehandhaafd voor iedereen, zonder aanziens des persoon.

Teneinde het moreel verval tegen te gaan en de samenleving te herbewapenen met normen en waarden, is het noodzakelijk dat ongeoorloofd gedrag, zoals het plegen van corruptieve handelingen, wordt afgestraft. Om hooggeplaatste functionarissen aansprakelijk te stellen voor het onrechtmatig wegmaken van de kasreserve, vereist dienstbaar leiderschap dat zich vooral kenmerkt door daadkracht. Dienstbare leiders dienen zich niet te richten op het beschermen van belangen van personen of partijen, maar dienen alleen het algemeen belang. Nu het belang van de natie vergt dat het vertrouwen weer wordt hersteld in de CBvS, is het cruciaal dat degene die zich eventueel aan corruptieve handelingen hebben schuldig gemaakt worden afstraft. Law and order for everyone!

Alternatief 2020