Iran wil zelf zwarte doos gecrasht toestel downloaden
10 Jan 2020, 14:21
Wrakstukken van het vliegtuig dat toebehoorde aan Ukraine Internationale Airlines. De Boeing stortte kort na opstijgen van de Iraanse Imam Khomeini airport neer in de buitenwijken van Teheran. (Foto: Reuters)
Iran zei
vandaag, vrijdag, dat het zelf de blackbox-opnamen wilde downloaden van het Oekraïens
vliegtuig dat woensdag is gecrasht en waarbij alle 176 mensen aan boord zijn
gedood. Het besluit van Iran volgt op uitspraken van Canada en anderen die
stellen dat het vliegtuig - waarschijnlijk per ongeluk- door een Iraanse raket
was neergehaald.
Iran heeft
ontkend dat de Boeing 737-800 werd neergeschoten door een raket. Het zei dat
het één of twee maanden kan duren om informatie uit de geluids- en
vluchtgegevensrecorders te halen. Het zei dat het Rusland, Canada, Frankrijk of
Oekraïne kon vragen als het hulp nodig had. Teheran zei
ook dat het onderzoek één of twee jaar zou duren.
De
Oekraïense president Volodymyr Zelenskiy zei dat hij een raketaanval niet kon
uitsluiten, maar dit was niet bevestigd. Kiev heeft gezegd dat zijn
onderzoekers de crashsite wilden doorzoeken op puin van een door Rusland
gemaakte raket die door Iran wordt gebruikt.
De vlucht
van Ukraine International Airlines naar
Kiev vanuit Teheran stortte woensdag neer, toen Iran op scherp was voor
een Amerikaanse militaire reactie uren na het afvuren van raketten op
Amerikaanse doelen in Irak. Het incident draagt bij aan de internationale
druk op Iran, na maanden van spanningen met de Verenigde Staten en vervolgens
de oog om oog, tand om tand militaire aanvallen. Washington doodde vorige week
een Iraanse generaal bij een drone-aanval in Irak, wat de raketlanceringen van
Teheran op gang bracht.
Op sociale
media hebben veel Iraniërs woede geuit over het feit dat het vliegtuig mocht
opstijgen en zorgen geuit omdat beelden, die niet onafhankelijk konden worden
geverifieerd, op Twitter circuleerden, wat suggereert dat de crashplaats door
bullozers was gewist. Iran heeft niet officieel gereageerd op de speculatie,
hoewel sommige Iraniërs foto's plaatsten waarin het idee werd verworpen.
"We
downloaden liever de zwarte dozen in Iran. Maar als we zien dat we dat niet
kunnen doen omdat de dozen beschadigd zijn, dan zullen we hulp zoeken," vertelde Ali Abedzadeh, hoofd van de Burgerluchtvaartorganisatie van Iran, op
een persconferentie in Teheran. Staatstelevisie liet eerder de gehavende zwarte
dozen zien en zei dat hun informatie kon worden gedownload en geanalyseerd.
De Canadese
premier Justin Trudeau heeft verwijzend naar inlichtingen uit Canada en andere
bronnen, een Iraanse raket de schuld gegeven voor het neerhalen van het
vliegtuig met 63 Canadezen aan boord, hoewel hij zei dat het "misschien
onbedoeld was".
"Het
bewijs geeft aan dat het vliegtuig werd neergeschoten door een Iraanse
grond-lucht raket," zei hij. De officier van justitie van Oekraïne vroeg
Canada "informatie aan de Canadeze zijde te verstrekken die
strafrechtelijk onderzoek zou kunnen vergemakkelijken" naar de crash.
Fout
Het Franse
BEA-bureau voor luchtongevallen zei dat het bij het onderzoek zou worden
betrokken. BEA hielp bij het analyseren van gegevens van de vluchtrecorder van
een Boeing die vorig jaar in Ethiopië crashte.
Een
Amerikaanse functionaris, die satellietgegevens citeert, zei dat Washington met
een hoge mate van zekerheid had geconcludeerd dat luchtafweerraketten het
vliegtuig ten onrechte hebben neergehaald. De ambtenaar zei dat de gegevens het
vliegtuig gedurende twee minuten na vertrek uit Teheran vertoonden toen
hitte signaturen van twee grond-luchtraketten werden gedetecteerd. Er was een
explosie in de buurt en uit warmtegegevens bleek dat het vliegtuig in brand
stond toen het viel. Amerikaanse militaire satellieten detecteren
infrarode missies van warmte.
De
Amerikaanse president Donald Trump zei dat hij geloofde dat "iemand een
fout had kunnen maken". Een verdedigingsexpert zei dat de radarsignatuur
van het vliegtuig vergelijkbaar zou zijn geweest met een Amerikaans militair
transportvliegtuig.
Samenwerking
Iran
ontkende dat het vliegtuig was geraakt door een raket en zei dat dergelijke
rapporten "psychologische oorlogvoering tegen Iran" waren. "Al
die landen waarvan de burgers aan boord van het vliegtuig zaten, kunnen
vertegenwoordigers sturen en we dringen er bij Boeing op aan zijn
vertegenwoordiger te sturen om deel te nemen aan het onderzoek naar de zwarte
doos," zei woordvoerder Ali Rabiei.
Vertegenwoordigers
van de VS, Canada en Frankrijk zouden naar Teheran reizen om vergaderingen bij
te wonen voor het door Iran geleide crashonderzoek, meldden de Iraanse
staatsmedia. Washington en Ottawa hebben geen diplomatieke betrekkingen met
Teheran.
De
burgerluchtvaartorganisatie van Iran zei in een eerste rapport minder dan 24
uur na het incident dat het drie jaar oude passagiersvliegtuig, dat zijn
laatste geplande onderhoud op maandag had, na het opstijgen een technisch
probleem ondervond en op weg was naar een nabijgelegen luchthaven voordat het
neerstortte. Onderzoek
naar vliegtuigongevallen kan maanden duren en initiële rapporten binnen 24 uur
zijn zeldzaam.
De Transport Safety Board van Canada zei dat het
afspraken maakte om de site te bezoeken na een Iraanse uitnodiging. De
Amerikaanse National Transportation Safety
Board (NTSB) zei dat het een vertegenwoordiger had aangewezen om deel te
nemen aan het onderzoek.
Boeing zei
dat het de NTSB zou ondersteunen. Het bedrijf heeft te maken met twee dodelijke
crashes van 737 MAX-vliegtuigen, waaronder die in Ethiopië, die vorig jaar tot
het aan de grond houden van het model hebben geleid. Het
crashvliegtuig werd gebouwd in 2016 en is de vorige generatie van de 737 vóór
de MAX.