Iraanse rouwenden verzamelen zich om de doodskist van majoor-generaal Qassem Soleimani, hoofd van de elite Quds Force. Hij is vrijdag door de Amerikanen geliquideerd in een luchtaanval bij de luchthaven in Baghdad. (Foto: Reuters)
Iran heeft
Donald Trump beschreven als een 'terrorist in een pak' nadat de Amerikaanse
president had gedreigd 52 Iraanse sites hard te raken als Teheran Amerikanen of
Amerikaanse activa aanvalt als vergelding voor de moord op de militaire
commandant Qassem Soleimani. Terwijl de twee landen elkaar aanvielen in een
woordenstrijd, drongen de Europese Unie, Groot-Brittannië en Oman er bij de
partijen op aan de crisis te de-escaleren.
Soleimani,
de vooraanstaande militaire commandant van Iran, is vrijdag gedood in een
Amerikaanse drone-aanval op zijn konvooi op de luchthaven van Bagdad. De
Amerikaanse aanval heeft de langlopende vijandelijkheden tussen Washington en
Teheran naar onbekend terrein gebracht en het beeld van een breder conflict in
het Midden-Oosten naar voren gebracht.
“Zoals
ISIS, zoals Hitler, zoals Genghis! Ze haten allemaal culturen. Trump is een
terrorist in een pak. Hij zal snelde geschiedenis leren dat niemand ‘de Grote Iraanse Natie &
Cultuur’ kan verslaan,” tweette Mohammed Javad Azari-Jahromi, minister van
Informatie en Telecommunicatie.
Soleimani
was de architect van de overzeese clandestiene en militaire operaties van
Teheran als hoofd van de Quds Force van
de Revolutionaire Garde. Opperste leider Ayatollah Ali Khamenei beloofde
vrijdag dat Iran wraak zou nemen op zijn dood. Trump reageerde daarop en op
andere krachtige woorden van Teheran met een reeks tweets op zaterdag en zei
dat Iran "zeer moedig spreekt over aanvallen op bepaalde Amerikaanse
activa". De Verenigde Staten heeft "zich gericht op 52 Iraanse
sites", sommige "op een zeer hoog niveau en belangrijk voor Iran en
de Iraanse cultuur, en die doelen, en Iran zelf, ZULLEN ZEER SNEL EN ZEER HARD
ZIJN", zei hij.
De 52 doelen
vertegenwoordigden de 52 Amerikanen die in Iran werden gegijzeld nadat ze
tijdens de Islamitische Revolutie in 1979 bij de Amerikaanse ambassade waren
gegrepen, zei Trump. De twee landen hebben geen diplomatieke betrekkingen en op
zondag ontbood Iran de Zwitserse gezant die de Amerikaanse belangen in Teheran
vertegenwoordigt om te protesteren tegen "vijandige opmerkingen van
Trump", volgens de Iraanse staatstelevisie.
Josep
Borrell, hoofd van het buitenlands beleid van de Europese Unie, drong er zondag
telefonisch op aan bij de Iraanse minister van Buitenlandse Zaken om te werken
aan de de-escalatie van de situatie. Hij nodigde hem uit naar Brussel te komen
om manieren te bespreken om de nucleaire deal van 2015 met Iran te behouden.
Het
was Trump die de Verenigde Staten
in 2018 uit de deal haalde. Hij legde daarop opnieuw sancties op tegen Iran die
een nieuwe spanningsspiraal teweegbracht na een korte dooi na het akkoord.
VS krachten uit Irak
In Irak hebben veel mensen, waaronder tegenstanders van Soleimani, hun woede geuit tegen Washington omdat hij hem
en de Iraakse militieleider Abu Mahdi al-Muhandis op Iraakse bodem heeft
vermoord en mogelijk hun land naar een andere oorlog heeft gesleept. Wetgevers
planden een speciale parlementaire sessie op zondag om te stemmen voor een
resolutie die de regering verplicht Washington te vragen Amerikaanse troepen
uit het land terug te trekken.
“Er is geen
noodzaak voor de aanwezigheid van Amerikaanse troepen na het verslaan van Daesh
(Islamitische Staat). We hebben onze eigen strijdkrachten die in staat zijn het
land te beschermen," zei Ammar al-Shibli, een lid van de juridische
commissie van het parlement.
Ondanks
decennia van vijandschap tussen Iran en de Verenigde Staten, vochten door Iran
gesteunde milities en Amerikaanse troepen zij aan zij tijdens de oorlog van
Irak 2014-2017 tegen militanten van de Islamitische Staat.De milities werden opgenomen in
regeringstroepen onder de paraplu van de Popular Mobilization Forces onder leiding van
Muhandis. Ongeveer 5.000 Amerikaanse troepen blijven in Irak, de meeste in een
adviserende rol.
Geen moed voor oorlog
De
legerleider van Iran, majoor generaal Abdolrahim Mousavi, werd zondag geciteerd
door de staatstelevisie en zei dat de Verenigde Staten de moed miste voor
militaire confrontatie met Iran. "In een potentieel conflict in de
toekomst, waarvan ik niet denk dat zij (Amerikanen) de moed hebben om het uit
te voeren, zal het duidelijk worden waar de nummers vijf en twee zullen
horen," zei hij.
Trump zei
dat Soleimani op vrijdag plannen had voor aanslagen op Amerikaanse diplomaten
en militair personeel. Democratische critici zeiden dat de actie van de
Republikeinse president roekeloos was en meer bloedvergieten riskeerde in een
gevaarlijke regio.
Oman heeft
de Verenigde Staten en Iran opgeroepen om een dialoog te zoeken om spanningen
te verminderen, meldde Oman News Agency
zondag. Oman, dat vriendschappelijke banden onderhoudt met zowel de Verenigde
Staten als Iran, was eerder een tussenpersoon voor de twee landen.
De
Britse minister van Buitenlandse Zaken, Dominic Raab, beschreef Soleimani als een "regionale
dreiging" en zei dat hij begrip had voor de situatie waarin de Verenigde
Staten zich bevond, terwijl hij ook opriep tot crisisdiplomatie om oorlog te
voorkomen. "Er is een route waardoor Iran vanuit de internationale kou kan
binnenkomen," vertelde Raab aan Sky News. "We moeten de snode acties van Iran
beheersen, maar we moeten ook de-escaleren en de situatie stabiliseren."