In het vizier van de VS: Qassem Soleimani van Iran
04 Jan 2020, 04:44
foto
Qassem Soleimani - hier in 2015 in Irak gezien - leidde milities in Irak die Amerikaanse troepen aanvielen en later vochten tegen de Islamitische Staatsgroep. (Foto: Reuters)


Naast de opperste leider van Iran was Qassem Soleimani misschien wel de machtigste figuur in de islamitische republiek. Als hoofd van zijn leger in het buitenland bekend als de Quds Force, was Soleimani het brein achter de activiteiten van het land in het Midden-Oosten, en zijn echte minister van Buitenlandse Zaken als het ging om kwesties van oorlog en vrede.

Hij werd algemeen beschouwd als een architect van de oorlog van de Syrische president Bashar al-Assad tegen rebellen in Syrië, de opkomst van pro-Iraanse paramilitairen in Irak, de strijd tegen de Islamitische Staatsgroep en vele veldslagen daarbuiten. Charismatisch en vaak ongrijpbaar. De zilverharige commandant werd door sommigen vereerd,  verafschuwd door anderen, en is een bron van mythen en memes op sociale media.

Hij was de afgelopen jaren uit de schaduw getreden van heimelijke operaties om bekendheid en populariteit in Iran te bereiken. Hij werd het onderwerp van documentaires, nieuwsberichten en zelfs popsongs. Al in 2013 vertelde voormalig CIA-officier John Maguire aan The New Yorker dat Soleimani "de machtigste agent in het Midden-Oosten" was. Toen zijn einde kwam, was het gewelddadig en plotseling. Op 3 januari kondigde het Pentagon aan dat het een succesvolle operatie had uitgevoerd om hem te doden, op aanwijzing van de Amerikaanse president Donald Trump.

De liquidatie volgde op een scherpe escalatie tussen de VS, Iran en door Iran gesteunde groepen in Irak na de dood van een Amerikaanse militaire aannemer bij een raketaanval op een Amerikaanse basis in Irak - waarvoor de VS Iran verantwoordelijk heeft gehouden. De VS reageerde met een luchtaanval op de door Iran gesteunde militie Kataib Hezbollah. Militie-aanhangers vielen vervolgens de Amerikaanse ambassade in Bagdad aan.

De spanningen tussen de VS en Iran waren toegenomen sinds de VS zich terugtrok uit een nucleaire deal tussen Iran en wereldmachten om het nucleaire programma van Iran te beteugelen en te voorkomen dat het kernwapens ontwikkelt. De VS heeft ook opnieuw sancties tegen Iran opgelegd en zijn economie in vrije val gebracht.

Opkomst van milities
Soleimani wordt verondersteld van simpele afkomst te zijn. Hij zou weinig formeel onderwijs hebben genoten. Maar hij was gegroeid ​​door de Revolutionaire Garde - de elite en machtigste macht van Iran - en hij stond naar verluidt dicht bij de hoogste leider van Iran, Ayatollah Ali Khamenei.

Nadat hij in 1998 commandant van de Quds Force was geworden, probeerde Soleimani de invloed van Iran in het Midden-Oosten uit te breiden door heimelijke operaties uit te voeren, wapens te leveren aan bondgenoten en netwerken te ontwikkelen van milities die loyaal zijn aan Iran. In de loop van zijn carrière zou hij sjiitische moslim- en Koerdische groepen in Irak hebben geholpen bij hun strijd tegen de voormalige dictator Saddam Hoessein en andere groepen in de regio, waaronder de sjiitische militante groep Hezbollah in Libanon en de islamitische organisatie Hamas in de Palestijnse gebieden.

Nadat de VS Irak in 2003 was binnengevallen, begon hij militante groepen te leiden tot aanvallen op Amerikaanse troepen en bases, waarbij honderden werden gedood. Hij wordt ook wijd gecrediteerd met het vinden van een strategie voor Bashar al-Assad om te reageren op de gewapende opstand tegen hem die in 2011 begon. Iraanse hulp samen met Russische luchtsteun hielp het tij keren tegen rebellen en in het voordeel van de Syrische regering, waardoor het belangrijke steden en dorpen kon heroveren.

Soleimani zelf werd soms gefotografeerd op begrafenissen van Iraniërs die waren vermoord in Syrië en Irak, waar Iran duizenden strijders en militaire adviseurs had ingezet. Hij reisde ook vaak door de regio en pendelde regelmatig tussen Libanon, Syrië en Irak, waar de invloed van Iran gestaag is toegenomen. Toen hij werd gedood, reisde hij in een konvooi met twee wagens weg van de luchthaven van Bagdad met anderen, onder wie Kataib Hezbollah-leider Abu Mahdi al-Muhandis, die ook werd gedood.

In april 2019 heeft de Amerikaanse staatssecretaris Mike Pompeo de Iraanse Revolutionaire Garde en Quds Force aangewezen als buitenlandse terroristische organisaties als onderdeel van een campagne van maximale druk om Iran te dwingen te onderhandelen over zijn ballistische rakettenprogramma en nucleair beleid. Soleimani had een scherp antwoord: elke onderhandeling met de VS zou 'volledige overgave' zijn.

De regering Trump heeft gezegd dat de Quds Force financiering, training, wapens en uitrusting heeft verstrekt aan door de VS aangewezen terroristische groeperingen in het Midden-Oosten - inclusief de Hezbollah-beweging en de Palestijnse islamitische Jihad-groep in Gaza.

In een verklaring zei het Pentagon dat Soleimani "actief plannen had ontwikkeld om Amerikaanse diplomaten en leden van de dienst in Irak en in de regio aan te vallen". De verklaring vervolgde met: "Generaal Soleimani en zijn Quds Force waren verantwoordelijk voor de dood van honderden Amerikaanse en coalitiedienstleden en de verwonding van duizenden anderen."

De dood van Soleimani op vrijdag in een Amerikaanse luchtaanval op zijn konvooi op de luchthaven van Bagdad betekent het einde van een man die thuis een beroemdheid was en nauwlettend in de gaten werd gehouden door de Verenigde Staten, Israël en de regionale rivaal van Teheran, Saudi-Arabië.

Soleimani was ook verantwoordelijk voor het verzamelen van inlichtingen en geheime militaire operaties uitgevoerd door de Quds Force en in 2018 daagde hij de Amerikaanse president Donald Trump publiekelijk uit. "Ik zeg je, meneer Trump, de gokker, ik zeg je, weet dat we dicht bij je zijn op die plek waar je niet denkt dat we zijn," zei Soleimani met een vermanende vinger in een videoclip die online werd verspreid. "Je zult de oorlog beginnen, maar wij zullen het beëindigen," zei hij, met een geruite keffiya over de schouders van zijn olijfgroene uniform.
Advertenties

Friday 19 April
Thursday 18 April
Wednesday 17 April
Tuesday 16 April