De moord op een vooraanstaande advocaat heeft Nederland geschokt en roept vragen op over de drugshandel en de samenleving.
"We
hebben absoluut de kenmerken van een narco-staat", stelt Jan Struijs, voorzitter van de grootste
Nederlandse politie-unie, vast. "Natuurlijk zijn we geen Mexico. We hebben
geen 14.400 moorden. Maar als je kijkt naar de infrastructuur, het grote geld
dat wordt verdiend door de georganiseerde misdaad, de parallelle economie. Ja,
we hebben een narco-staat."
Zijn
woorden weerklinken in een samenleving die in vervoering is gebracht door een
moord die veel verder ging dan de bubbel van de criminele onderwereld.De dodelijke schietpartij van Derk Wiersum
vernietigde in het land een veel voorkomende misvatting: dat drugskartels
alleen hun eigen mensen doden. Een 44-jarige vader van twee, hij werd
doodgeschoten voor zijn vrouw buiten hun huis in Amsterdam in september.
'Bedoeld om ons bang te maken'
Wiersum
was de advocaat van kroongetuige,
Nabil B, die enorm belangrijk was geworden in een zaak tegen twee van de meest
gezochte verdachten in Nederland. De beschieting op klaarlichte dag in een
rustige buitenwijk werd gezien als een aanval op het maatschappelijk
middenveld, de democratie en de rechtsstaat.
"Dit
is bedoeld om ons bang te maken", waarschuwde officier van justitie Fred
Westerbeke. "We moeten belangrijke getuigen blijven gebruiken, anders
komen we niet verder."Plots
waren de angsten dat een paradijs voor drugsgebruikers een toevluchtsoord werd
voor drugscriminaliteit en een economie die werd ondermijnd, aan het licht
gekomen.
"Een
paar incidenten in de afgelopen jaren waren als een teken aan de muur,"
legt Wouter Loumans uit wiens bestseller, Mocro
Mafia, een verhaal is over de opkomst van een nieuwe generatie
criminelen in Amsterdam. "De tekenen waren daar dat de onderwereld naar de
bovenwereld zou komen, en nu is dat gebeurd." Loumans somt
een reeks incidenten op als bewijs van de escalerende brutaliteit:
- De dood van
twee jonge jongens in een beschieting met Kalashnikovs met kogels die
terugkaatsten van muren;
- Een moeder die voor
haar kinderen werd vermoord;
- Een afgehakt hoofd buiten een koffieshop;
- De moord op de broer van een kroongetuige, Reduan B.;
- De moord op advocaat Derk Wiersum
"Mocro
Mafia is straattaal. Jonge Marokkanen noemen elkaar
'Mocro'", zegt Loumans, die het boek met Marijn Schrijver schreef.
"We hebben Mocro Mafia bedacht om samen te vatten waar het boek over ging.
Nu zie ik dat ze het gebruiken in politierapporten. Maar het zijn niet alleen
Marokkanen. Het gaat over jonge jongens die opgroeien in delen van Amsterdam
waar toeristen nooit komen." Hij voegt eraan toe: "Het zijn geen
grachten, het Rijksmuseum, Van Gogh. Het zijn de woonwijken. Ze hebben niet
dezelfde kansen. Ze zijn ambitieus, ze zoeken een carrière in de
onderwereld."
Georganiseerde
misdaad 'rottende samenleving'
Zelfs
vóór de moord op Wiersum beschreef een rapport in opdracht van de burgemeester van Amsterdam in augustus de hoofdstad als een
"walhalla voor drugscriminelen". Nederland was nog geen narco-staat
maar dreigde er één te worden, waarschuwde minister van Justitie Ferd
Grapperhaus.Zonder krachtige
tussenkomst, zei hij, "krijg je hier een minister met donkere bril op in plaats van iemand die gewoon
democratische verantwoording aflegt".
"We
wisten dat het eraan kwam", vertelde Jan Struijs mij. "Advocaten,
burgemeesters, politieagenten - we zijn allemaal bedreigd door de
georganiseerde misdaad. Alle alarmen zijn afgegaan, maar de politici zijn naïef
geweest. Nu rot het beton van onze samenleving." Een paar
dagen later werd een andere Nederlandse advocaat, Philippe Schol, in zijn been
geschoten tijdens een drive-by-shoot terwijl hij zijn hond uitliep in de buurt
van zijn huis over de grens in Duitsland.
Een
opiniepeiling suggereerde dat 59% van de mensen geloofde dat Nederland nu een
narco-staat was, met andere woorden een land waarvan de economie afhankelijk is
van de handel in illegale drugs. "Het lijkt mij ironisch dat in een bureaucratisch land dat je een
herinnering stuurt voorhondenbelasting
of boete voor een achterstallige parkeerbetaling, gangsters op grote schaal
blijven en bende schietpartijen regelmatig plaatsvinden.
Arrestatie Ridouan Taghi
Toen kwam
deze week een spraakmakende arrestatie in de Golf. Ridouan Taghi werd
aangehouden in Dubai met een nep-ID en gearresteerd onder een internationaal
arrestatiebevel op verdenking van meerdere moorden en drugsgebruik. De 41-jarige
wordt door de politie omschreven als één van de 'gevaarlijkste mannen ter
wereld' en wordt ervan verdacht opdracht te hebben gegeven voor een reeks
'liquidaties', waaronder de moord op Derk Wiersum. Nederlandse aanklagers
zochten onmiddellijk zijn uitlevering, voorafgaand aan een groot bendeproces in
maart 2020. Taghi is woensdag laat naar Nederland gevlogen.
De
zaak "Marengo" omvat vijf moorden en een reeks pogingen tot moord,
waaronder de broer van informant Nabil B. Verondersteld
wordt dat Ridouan Taghi in Dubai woonde met zijn vrouw en
zes kinderen. De
Nederlandse politie zegt dat zijn arrestatie volgde op intensieve internationale samenwerking. Honderd rechercheurs waren
betrokken en politiechef Erik Akerboom zei dat de arrestatie "van groot
belang was voor Nederland".
"Taghi
en zijn handlangers vormen een bedreiging voor de rechtsstaat. Het is heel
belangrijk voor ons als politie ... om bedreigingen weg te nemen," zei
hij.De volgende dag werden zes
mensen door heel Nederland opgepakt op verdenking van het witwassen van geld en
het bezit van drugs en vuurwapens. Hoewel
de arrestatie van Ridouan Taghi een succes was voor de Nederlandse
rechtshandhaving, betwijfelt Wouter Loumans dat het jonge mensen ervan zal
weerhouden in zijn voetsporen te treden."Het gaat om kansen in de samenleving. Ze verschillen niet van
bankiers of journalisten, ze willen geld verdienen. Als je geen goede
voetballer bent of niet de hersens hebt om jezelf uit die wereld te worstelen,
dan is dit hun bekend. Het is niet alleen een drugsprobleem, het is een sociaal
probleem."
Nederlands drugsprobleem
Nederland
heeft in zekere zin de perfecte omgeving gecreëerd om de drugshandel te laten
floreren. Met zijn uitgebreide transportnetwerk, zijn milde drugswetten en
straffen en de nabijheid van een aantal lucratieve markten, is het een voor de
hand liggend knooppunt voor de wereldwijde stroom van verdovende middelen.
De
gerenommeerde schrijver Roberto Saviano, die de wereld van de georganiseerde
misdaad van het Camorra-netwerk in Napels schreef, vindt dat de invloed van
maffia in Amsterdam nog erger is. "Er zijn clans van over de hele wereld,
omdat Nederland één van de belangrijkste doorvoerhavens is. Ze weten dat wie
Nederland controleert één van de slagaders van de wereldwijde drugsmarkt
is", vertelde hij aan de Volkskrant.
Miljarden en
miljarden euro's worden verdiend op de zwarte markt. Synthetische drugs met een
straatwaarde van € 18,9 miljard werden in 2017 in Nederland geproduceerd.
Softdrugs worden al 30 jaar geïmporteerd uit Colombia en Noord-Afrika.
Tegenwoordig wordt een aanzienlijk deel van de synthetische drugs - MDMA, LSD,
amfetamine, GHB en crystal meth - in Nederland geproduceerd. In feite wordt het
land beschouwd als een wereldleider.
Politiebondsleider
Jan Struijs benadrukt de snelheid waarmee deze drugs over de hele wereld worden vervoerd. "Op de dag dat Donald Trump
president werd, werden de eerste onderscheidende oranje 'Trumpies'
ecstasytabletten gevonden op Schiphol; 24 uur later waren ze te koop in
Australië."
"Er
zijn veel Mexicanen die crystal meth in Nederland helpen produceren. Je ziet
een cocaïnedump in Venezuela en Suriname, je ziet zeer lage prijzen in
Amsterdam, Liverpool en Manchester. Elke gram die je koopt gaat naar de
georganiseerde misdaad en om deze
drugskartelste financieren."
Nederland op de drugskaart
Zuid-Amerikaanse
drugsbaronnen begonnen met verzending naar West-Afrika. De drugs gingen
vervolgens naar het noorden over oude smokkellijnen uit Marokko, en jonge
Marokkanen wier ouders naar Nederland waren verhuisd, hadden nog steeds
familiebanden en migratieroutes om aan te boren.Dat is hoe de politie beweert dat Ridouan Taghi zijn fortuin verdiende.
Hij erfde of 'kreeg de controle' over een smokkel en begon cocaïne te
verplaatsen in plaats van cannabis - wat meer geld en geweld opleverde.
Hoewel
koplopers vaak internationaal opereren, vrezen de politie dat ze binnenlandse
invloed kunnen gebruiken om contractmoordenaars te controleren die steeds
jonger worden."De politie
begrijpt het maar heeft niet de middelen om in te grijpen," haalt Jan
Struijs aan, "het zijn niet alleen de bezuinigingen. Ook de
jeugdpreventieteams zijn verdwenen. Dus jongeren vallen onder de radar. Dan
zien we hen plotseling helpen met liquidaties."
Maar
betekent dat dat Nederland een narco-staat is geworden?"We hebben geen lichamen bungelend aan bruggen",
betoogt Wouter Loumans, "maar we hebben wel corruptie in de haven, geweld
tegen advocaten, bedreigingen voor journalisten. Het heeft zeker enkele
kenmerken van een narco-staat." Als het zo'n on benijdenswaardige status
heeft, manifesteert het zich meestal onder de radar. De Nederlandse economie is
misschien niet afhankelijk of gedefinieerd door de drugsindustrie, maar die
industrie oefent steeds meer invloed uit op de samenleving. (Bron: BBC)