Een politiek proces. Ik heb in de media en vele mensen op tv in Suriname horen praten over een politiek proces. Wat is nou een politiek proces? Wat zijn de kenmerken van een politiek proces? Politiek is een moeilijk te definiëren begrip. Het is een soort containerbegrip. Mensen gebruiken dit begrip soms verkeerd. Uit de meeste definities die er van dit begrip zijn, is het duidelijk dat het nauw verband heeft met een bepaald soort macht en met de staat. Het zou dus gaan om een rechtszaak die direct van invloed is op de strijd om politieke macht.

Dus wanneer men het 8 december proces typeert als een politiek proces dan moeten we op zoek gaan naar de macht van de staat. Macht in politieke zin is de mogelijkheid om in overeenstemming met de doeleinden van een persoon of groep de gedragsalternatieven van andere mensen of groepen te beperken. De militairen hadden bijvoorbeeld in de jaren 80 de politieke macht om mensen op te pakken en om een avondklok in te stellen. Dus wanneer heeft de staat of delen van de staat invloed gehad op het (juridisch) 8 decemberproces?

In de eerste plaats is het proces gestart door de nabestaanden. Het proces is in 2007 gestart. De politieke macht op dat moment was in handen van het Nieuw Front. In de bijna 20 jaren dat ze aan de macht waren, heeft deze politieke combinatie het niet gedurfd om de gebeurtenissen van 8 december te onderzoeken. De nabestaanden hebben geen gebruik gemaakt van de staat om dit proces te starten. De verdachte (president) was op dat moment een burger en had dus ook geen politieke macht.

In 2010 werd de verdachte gekozen tot president van Suriname. Gaandeweg het juridisch proces zijn er meerdere pogingen geweest om invloed te hebben op het juridisch proces. Met invloed bedoel ik dat er vanuit de regering machtsmiddelen van de staat zijn gebruikt om de uitkomst van het proces te beïnvloeden of het proces te stoppen. Een duidelijk voorbeeld hiervan is het inzetten van artikel 148. Dit artikel stelt: De Regering bepaalt het algemeen vervolgingsbeleid. In het belang van staatsveiligheid kan de Regering in concrete gevallen aan de procureur-generaal (PG) bevelen geven met betrekking tot de vervolging. De PG kreeg toen de opdracht om het proces te stoppen, maar dat mislukte.

Waar er verwarring kan ontstaan in de term “politiek proces” is dat de 15 mensen die opgepakt en gedood zijn in 1982 politieke tegenstanders waren van de toenmalige militaire macht. De militairen leiding van het land was bang om de macht te verliezen. Daarom zijn deze politieke tegenstanders uitgeschakeld.

Als er sprake zou zijn van politiek machtsuitoefening in het 8 december proces dan zou ik eerder kijken naar de nu veroordeelde president en niet naar de nabestaanden, want die zijn nimmer in de positie geweest om hun politieke macht aan te wenden om dit proces te beïnvloeden. Ik heb de rechter in mijn analyse buiten beschouwing gelaten omdat deze geen partij is in deze kwestie en geen belangen heeft. Sterker nog in een democratie is het belangrijk om vertrouwen te hebben in een onafhankelijke rechtspraak.

Het is voor de NDP een enorme klap, maar er zijn nog mogelijkheden om in verzet te gaan en daarna beroep. Dit zijn dus juridische mogelijkheden. We hebben genoeg ervaringen met politieke machtsmiddelen. Laten we als land niet dezelfde fouten maken die we eerder hebben gemaakt. We mogen van mening verschillen maar we moeten onze waardigheid behouden en geen geweld gebruiken. We hebben gezien wat voor verdeeldheid dit heeft gebracht in Suriname. Nu is de tijd om op te staan als echte Surinamers en met elkaar dit op de juiste manier op te lossen. En wat mij betreft kan dit alleen met dialoog, juridisch of politiek. Geen machtsmiddelen meer!