Er moeten wetten worden gemaakt die nepotisme en andere vormen van belangenverstrengeling strafbaar stellen; de financieringsbronnen van politieke partijen transparant maken; de sponsoring per persoon of bedrijf beperken. Zolang dit systeem niet technisch en technocratisch waterdicht is, zal slecht bestuur voortgaan met het resultaat zoals vanaf 1975 en daarvoor; en zul je steeds dezelfde film zien met andere acteurs. In hetzelfde straatje dient het DNA-lidmaatschap wettelijk een voltijdse baan te worden; dienen dubbele overheidssalarissen en onredelijke jaarlijkse bezoldigingen afgeschaft te worden; en dient een afzettingsprocedure voor de president en vicepresident geregeld te zijn. Hoe wil je anders gelijke kansen en mogelijkheden creëren en in stand houden? Teneinde deze systemische vereisten te realiseren, zullen de gepaste cultuur en zienswijze aangeleerd moeten worden en is het daarom noodzakelijk om de grondwettelijke eis van behoorlijk bestuur voor politieke partijen te sanctioneren.

Zonder een gezonde politiek-bestuurlijke basis zullen alle vormen van hulp en verdiensten blijven weglekken in de zakken van enkelingen. En om de vinger aan de pols te houden zou de Rekenkamer op transparante wijze indirect met opsporingsbevoegdheden belast kunnen worden. Terwijl verspilling, kapitaalvernietiging en corruptie kunnen worden tegengegaan, zou er tegelijkertijd gewerkt moeten worden aan de verdiencapaciteit en zelfredzaamheid. Ondanks Covid is men doorgegaan met deviezenverslindende importen in plaats van via ressort- en districtsraadsleden productieprojecten voor zelfredzaamheid in het leven te roepen. Hierdoor zouden deze functionarissen niet alleen bestuurlijk, maar ook economisch nuttig kunnen zijn. Op deze manier worden niet alleen deviezen bespaard, maar zowel productie als het genereren van deviezen op middellange termijn gestimuleerd voor persoonlijk en nationaal belang.

Ter ondersteuning van de productie zou je de invoerrechten kunnen aanpassen of strengere eisen kunnen stellen. Waarom zijn zulke eenvoudige ingrepen niet gepleegd? Ligt het aan het dreamteam? Is het zo moeilijk om in te zien wie niet deugt en te vervangen? Of wordt ons volk opgeofferd voor enge belangen? Vandaar ook dat het overtollige overheidsapparaat een van de grootste bronnen van inflatie is. Naast administratieve, toezichthoudende en faciliterende functies heeft de overheid geen toegevoegde waarde, maar verbruikt de meeste staatsmiddelen alsof ze die verdiend heeft. Praktisch alle overheidsbedrijven en niet-gouvernementele organisaties zijn leeggeroofd, waarvoor het volk het gelag betaalt om deze bedrijven draaiend te houden. Ondertussen stuwen hun toenemende onverdiende SRDs de inflatie omhoog.

Als de voortekenen niet bedriegen, zal binnenkort het mes ingezet worden, waarbij de productieprojecten voor zelfredzaamheid een voorname rol spelen. Alle onnodige ambtenaren zouden betaald thuis moeten blijven, waarna onderzocht moet worden wie voldoende inkomsten hebben. De inflatie wordt verder omhoog geduwd door de Open Markt Operaties van de Centrale Bank, alsof het volk schuldig is aan het op de rand van faillissement geraken van Suriname en bepaalde banken. Waar komen de SRDs vandaan? En waar zijn de zogenaamde gestolen miljarden? Of was dat een verkiezingsstunt?

Kortom, er heerst alom politiek wantrouwen en Suriname verkeert op het laagste niveau van ontwikkeling. Kijk ook het wegennet, de volksgezondheid, de wisselkoers, de veiligheid en het gedrag van vele Surinamers, waaronder bedreigingen van gezagsdragers. Wiens voorbeeld volgen ze? Suriname loopt letterlijk en figuurlijk onder water. En dat los je niet op met buitenlandse reisjes, kletspraatjes en DNA vergaderingen of door je te laten misleiden door de term dreamteam. Of door machtsbehoud en powerplay. Rest er iets anders dan schoon schip te maken? Zij die licht in de tunnel zien, hallucineren mijns inziens.

Zonder het systeem te veranderen zal de gewenste mentaliteitsverandering ook niet tevoorschijn komen. En zullen we dus naar dezelfde film blijven kijken, alle voorstellen van critici ten spijt. Er is geen andere manier om een stabiele wisselkoers en maatschappelijke orde, rust en rechtszekerheid te bewerkstelligen, alvorens we kunnen streven naar duurzame ontwikkeling. Hier is slechts een tipje van de sluier gelicht. Degene die dit alles beter dan wie dan ook weet, is het staatshoofd zelf, gezien de verkiezingsbeloften. Waarom wordt Suriname dan toch niet gered? Where is de sheriff? En wat zien we in tegenstelling tot de hierin beschreven diagnose en de presentatie van een oplossingsmodel gebeuren? Het staatshoofd voert beperkende maatregelen in om aan vreemde valuta te komen met als doel de wisselkoers te beheersen. Hierdoor wakker je juist onzekerheid en wantrouwen aan, waardoor de vraag naar deviezen zal toenemen, alsook door de steeds meer onverdiende SRDs die in omloop komen. Onvoorstelbaar.