André Haakmat promoveert op corruptiebestrijding in Suriname

Enige ijdelheid is de kersverse doctor André Haakmat (83!) niet vreemd, blijkt uit een interview met de NRC waarin hij zegt: “... ik moet nog zien dat over dertig jaar iemand iets zinnigs weet te zeggen over dit onderwerp”. Donderdag verdedigde de Surinaamse oud-superminister aan de Open Universiteit in Heerlen zijn proefschrift Corruptie en corruptiebestrijding in Suriname, dat tevens onder de gelijknamige titel als boek is verschenen.Corruptie is al enige jaren een hot item in de samenleving, maar het verschijnsel dateert al vanaf de koloniale tijd. Haakmat noemt Cornelis van Aerssen van Sommelsdijck de eerste corruptiebestrijder in Suriname. Toen hij zich in 1683 inscheepte om gouverneur van Suriname te worden, moest hij na een korte inspectie in de laadruimte van het schip vaststellen, dat er geknoeid was met de aantallen ingescheepte goederen.
Vanaf dat moment heeft Haakmat onderzocht wat de kenmerken waren van corruptie in de koloniale periode; in de Statutaire periode van 1954 tot 1976 en de jaren tachtig van de militaire dictatuur waarin vooral drugscorruptie wortel schoot in Suriname. Haakmat eindigt zijn onderzoek met een analyse van de Anticorruptiewet 2017.  


Zorgelijker vindt Haakmat de ontwikkeling uit recentere tijden over de betrokkenheid van Suriname bij de internationale drugshandel. Dit leidt tot de bespreking van de Anticorruptiewet 2017, waarbij Haakmat stelt dat deze wet globaal gezien in de pas loopt met zowel het OAS-verdrag als het VN-verdrag tegen corruptie waaraan Suriname zich heeft gecommitteerd. Hij vindt het wel een groot manco dat: (A) de Anticorruptiewet 2017 niet een regeling bevat om eigen onderdanen die zich schuldig hebben gemaakt aan grensoverschrijdende (drugs)criminaliteit uit te leveren en (B) niet de mogelijkheid biedt van overname van strafvervolging die door eigen onderdanen in een ander land zijn gepleegd. Haakmat: ‘Op grond van deze manco’s kan niet gesteld worden dat de Anticorruptiewet 2017 voldoet aan internationale standaarden voor corruptiebestrijding. Zo blijft Suriname een geschikte uitwijkhaven voor internationaal opererende (drugs)criminelen’. Waar Haakmat niet over schrijft is dat voor wat punt (A) betreft, eerst de grondwet aangepast moet worden, want Suriname levert geen eigen onderdanen uit. Als het ooit zover mocht komen, dan zouden Desi Bouterse en Ronnie Brunswijk uitgeleverd kunnen worden aan Nederland.

Hoopvol is Haakmat gestemd over de hernieuwde samenwerking tussen Suriname en Nederland, waardoor na het decennium van president Bouterse de grensoverschrijdende criminaliteit stevig kan worden aangepakt. Zo hoopvol zelfs dat het boekomslag van het proefschrift dit verbeeldt: Suriname en Nederland geven elkaar een stevige hand vanuit de kleuren van de Surinaamse en de Nederlandse vlag geprojecteerd op de landkaarten. Hoewel de gepromoveerde stevige kritiek uit in zijn boek op wat inmiddels gemeengoed is geworden in de Surinaamse samenleving, het ‘friends and family’-beleid van de regering Santokhi, waardeert Haakmat het wel dat deze regering maatregelen heeft aangekondigd (en ook genomen heeft) om de bestrijding van corruptie serieus aan te pakken. Zo is er bij het Openbaar Ministerie een Fraudesectie, bemand door fraudeofficieren van justitie aangesteld, is de rechterlijke macht op sterkte gebracht en zijn een behoorlijk aantal zaken in onderzoek bij het OM gegeven. Er gloort dus hoop voor de bestrijding van druggerelateerde en grensoverschrijdende corruptie. ‘Dat ligt helaas anders voor het nepotisme en de vriendjespolitiek’, aldus Haakmat.

Op zondag 2 oktober om 12:00 NL-tijd interview ik André Haakmat live op Mart Radio, te beluisteren via internet.