VES: Alle verantwoordelijken reçufraude straffen
05 Aug 2022, 03:38
foto


Alle personen die verantwoordelijk zijn voor de reçufraude van ruim SRD 60 miljoen dienen opgespoord en gestraft te worden. De processen en procedures en de ICT systemen relevant voor de betalingen door de Staat naar derden, dienen op de operatietafel gelegd te worden. Het dient duidelijker, efficiënter en transparanter beschreven te zijn. Interne controle en alle 'checks and balances' moeten nauwkeuriger worden. Dit beveelt de Vereniging van Economisten in Suriname (VES) aan. De reçufraude is uitgediept in de jongste editie van INZICHT.

De uitvoerende en controlerende functionarissen die binnen de keten werkzaam zijn dienen hun rol en verantwoordelijkheid te kennen. Ze moeten begrijpen dat controle geen daad van vijandschap is, maar een noodzakelijk vereiste. Verder dienen ze te weten dat ingeval er schade wordt berokkend aan de Staat en verwijtbaar gedrag aangetoond wordt ze zwaar gestraft zullen worden.

Het instellen van een Autoriteit Financiële Markten (AFM) zoals eerder door de VES is bepleit, is noodzakelijk. Er dient een aantal belangrijke wettelijke regelingen te worden getroffen. Deze autoriteit zal zorg moeten dragen voor eerlijke en transparante financiële markten, waarbij bescherming van de consumenten centraal staat. Het is belangrijk dat de burgers, de overheid en het bedrijfsleven vertrouwen hebben in de banken en de financiële markten.

Het directoraat Toezicht van de Centrale Bank van Suriname (CBvS) hoort de commerciële banken te controleren. Wie controleert de processen en de procedures van de Centrale Bank? Niet alleen de CBvS, maar alle commerciële banken moeten door een onafhankelijke AFM gecontroleerd worden. Het gedragstoezicht van de AFM zal gericht zijn op ordelijke en transparante financiële processen, zuivere verhoudingen tussen partijen en zorgvuldige behandeling van cliënten. De AFM houdt toezicht op de naleving van wettelijke regels. De AFM is onafhankelijk en draagt de verantwoordelijkheid voor de concrete uitoefening van het toezicht. De AFM adviseert de monetaire autoriteiten bij het ontwikkelen van nieuwe wet- en regelgeving.

Het bedrijfsleven moet stoppen om 'bestelbonprijzen' te hanteren. Hogere prijzen betekenen hogere overheidsuitgaven en de kans om inflatie aan te wakkeren, omdat er meer geld in omloop wordt gebracht. Bedrijven moeten inzien dat 'bestelbonprijzen' hanteren op den duur betekent “een dief van je eigen zak”.

De overheid dient te zorgen voor een snelle implementatie van het 'government procurement system', zodat aankopen en betaling voor goederen en diensten efficiënter en transparanter kunnen. De reçufraude heeft, in een tijd van financiële crisis en liquiditeitstekorten bij de Staat, nog eens laten zien hoe groot de systeemrisico’s in het financiële systeem kunnen zijn. Deze risico’s op gedrags- en prudentieel terrein hangen met elkaar samen en liggen in elkaars verlengde. Dit geldt op het niveau van zowel de overheid, de bedrijven als de financiële instellingen.

De VES geeft een terugblik over het ontstaan van de reçu's in de jaren tachtig van de vorige eeuw. Door liquiditeitstekort was de maatregel getroffen dat er per dag 10 miljoen gulden beschikbaar werd gesteld om reçu’s uit te betalen aan de kassa van de Centrale Betaaldienst. Aangezien de betalingen door de overheid aan derden veel hoger zijn dan 10 miljoen per dag, is een informeel incasso systeem voor de opkoop van reçu’s ontstaan. Het vermoeden bestaat dat het systeem tot op heden nog steeds bestaat, stelt de VES. Personen die beschikken over de “lijnen binnen het informeel netwerk” die kopen de bestelbonnen op en 'regelen' de betaling of zorgen ervoor dat de betaling geschiedt tegen een 'tyuku'. De handel  in bestelbonnen maakt mensen met 'lijnen' slapend rijk. De oplossing is dat het bestel- en betaalsysteem van overheidsaankopen drastisch wordt geëvalueerd en transparant wordt. Er dient op tijd betaald te worden en er mag geen 'bestelbonprijs' bestaan.

In deze reçufraudezaak hebben meerdere controlerende organisaties (Thesaurie, Begroting en Financiële Zaken van alle directoraten, Comptabiliteit en Centrale Betaal Dienst, gefaald. Diepgaand onderzoek bij al deze instanties is van belang.
De VES vraagt zich af hoe het mogelijk is dat vervalste handtekeningen niet zijn opgevallen bij de CBvS. Hoe staat het met het controle mechanisme bij de CBvS? Of zijn er ook mensen bij de CBvS gecorrumpeerd of maken ze deel uit  van het criminele netwerk?"

In het kader van compliance bij zowel de CBvS als de betrokken commerciële banken, had het 'rode lampje' moeten branden! De bedragen liggen ver buiten het profiel van de rekeninghouder. Hoe komt het dat de commerciële bank niet communiceert met zowel de CBvS als met de rekeninghouder? Kunnen zulke grote bedragen gewoon overgemaakt worden naar een privé rekening van een persoon (geen bedrijfsrekening!). De vraag die gesteld wordt: hoe staat het met de compliance en de verplichting voor “melding van ongebruikelijke transacties” bij zowel de CBvS als bij de commerciële banken? Forensisch onderzoek is een vereiste. Niet alleen onderzoek door interne deskundigen en politioneel onderzoek, maar er dient ook onderzoek plaats te vinden door externe deskundigen (forensische accountants).

De governor van de CBvS, als monetaire autoriteit en hoofdverantwoordelijke bij de CBvS die fungeert als de kassier van de Staat, doet de uiteindelijke betaling voor de Staat. Hierbij dient men zeer nauwkeurig te werk te gaan, maar bij de controle van de handtekeningen zijn steken gevallen. Terwijl banken zeer streng omgaan met de handtekeningencontrole, glipt een valse handtekening door het systeem van de moederbank. De CBvS wordt grove nalatigheid verweten waardoor er wederom sprake is van imagoschade.

U kunt het gehele artikel uit INZICHT hier downloaden.
pdf-icon.gif INZICHT_30_Reflectie_op_de_Recufraude.pdf                
Advertenties