De erfgenamen
03 Jul 2022, 04:47
foto


In 1975 sloot de kolonisator de deur van de groene kolonie voorgoed achter zich. De erfgenamen kregen een land dat volledig was ingericht met stadjes, wegen, polders, instellingen, democratie en vol grondstoffen. En drie miljard Nederlandse gulden. Maar er waren te weinig hoogopgeleide mensen en te weinig orde, gezag en discipline om het land te besturen. Door bestuurlijke fiasco’s zette het verval snel in. De financiële crises spreken boekdelen. Men wordt er niet wijzer van. Elke crisis maakt het land kwetsbaarder, omdat de beter opgeleide mensen hun boeltje pakken en vertrekken.

De overblijfselen van koloniale instituten en infrastructuur houden stand, maar alles wat niet onderhouden en vernieuwd wordt, brokkelt langzaam af. In Suriname draait alles om etniciteit, geld en grond en alles wordt getolereerd. Er is meer chaos en verdeeldheid dan eenheid. De veelgeprezen bromki dyari lijkt meer op een baka dyari, met wederzijds wantrouwen, jaloezie en tegenwerking. Economische verschillen tussen groepen zijn vooral te wijten aan verschillen in het omspringen met geld en het voeren van een huishouden.

Veel Surinamers zijn nog steeds in de ban van folklore, jorka’s en bakru's. In de jaren zestig zag ik als kind een auto die op water kon rijden. De auto reed vanaf de waterkant via de platte brug het water in, maakte een rondje op de Surinamerivier en reed terug de waterkant op. Iemand had zijn best gedaan op zo’n auto. De makers, de doeners, de uitvinders woonden ver weg. Ik voelde mij daarmee verbonden. Ik was niet geïnteresseerd in etniciteit en tovenarij.
In de politiek is er grofweg een tegenstelling tussen klassiek (VHP/NPS) en romantisch (soso lobi - NDP), met opportunisten (ABOP en PL) daartussenin.

ABOP na pritpanyi (de voorzitter maakt er geen geheim van): eerst familie, partijgenoten en cliënten, dan het algemeen belang. De Surinaamse politiek is een strijd tussen rationeel en emotioneel, orde versus chaos, evenwicht versus interruptie van dat evenwicht. Elke romantische periode wordt gevolgd door een periode van hoge inflatie. Dit moet worden gecorrigeerd met klassiek beleid - verstandig, voorzichtig en vooruitziend. Zo gaat het. De dorpse sfeer wordt weerspiegeld in massameetings en verkiezingscampagnes. Het is volkstoneel. Er wordt veel bolle wind geblazen om het dobberende publiek in de eigen tjasnet te drijven. Verkiezingen zijn als een automarkt. Welk merk kies je: Bravo (stoer, maar weinig kennis en storingsgevoelig), Chan (saai maar betrouwbaar, zuinig en hardwerkend) of Bouta (olieslurpende oldtimer, bijna slooprijp).

Paars rent boos achter dingen aan die niet meer relevant zijn. Ze maakt olifanten van New Surfin, HPSG, MAEC 87 die, mede dankzij goede journalistiek en oppositie, zijn verlaten voordat ze begonnen. Het waren pogingen om investeringskapitaal en leningen aan te trekken met lage rente en zachte voorwaarden, maar de uitvoering - in Surinaamse stijl - was onhandig, haastig en niet transparant. Nyanman no lobi nyanman, dus paars verdenkt de regering van fraude, al is er geen bewijs dat dat de bedoeling was.

Nu de kasreserves weer groeien en de olie voor de kust veelbelovend is, komt het romantische verkiezingsframe al in beeld: Santokhi “heeft het volk verarmd”. Paars ziet goud in armoede en koopkrachtverlies. Het machtsvraagstuk is ook persoonlijk belangrijk voor de leider van de grootste oppositiepartij, die ziet dat het decemberproces moet worden afgerond. De afgelopen tien jaar is niet productie maar geldschepping de belangrijkste motor van economische groei geweest. Dit is de bron van inflatie. De inflatie begon al in 2015 op stoom te komen, maar de mensen waren te laf om de juiste maatregelen te nemen. Nu bereiden ze zich voor om weer aan de macht te komen. If it happens once, it will happens twice.

De inflatie blijft hoog. Het treft alle ontwikkelde landen. Dus alle inflatie kan niet te wijten zijn aan het herstelplan. De regering voert een serieus financieel beleid, waardoor Suriname een groeiend vertrouwen in de wereld geniet en uit zijn sociaal isolement kruipt. Armoedebestrijding blijft achter door gebrek aan Amerikaanse dollarproductie en een scheve inkomensverdeling.

Er is onvrede over het huidige kabinet. De regering wekt wantrouwen door in het geheim dingen te verzinnen. De president komt over als een zachte peer die mensen niet durft te ontslaan. En hij maakt zichzelf ongeloofwaardig door de hele tijd te roepen: er komt verlichting! Hou op. Neem de juiste maatregelen, maar beloof niet meer dan mogelijk is. Ga je gang en handhaaf de macro-economische stabiliteit. Alleen dan wordt de naderende oliehausse een succes.

Sabaku-gate is slecht bestuur. De jonge politicus, die zichzelf twee perceeltjes rijker mag rekenen, vindt het triviaal, niets om je zorgen over te maken. Het mag dan technisch legaal zijn, het ziet eruit en ruikt naar corruptie. Zitten corruptie en nepotisme ingebakken in het DNA of is het de omgeving waarin men opgroeit? De scheiding van de ABOP-fractie lijkt een kwestie van: geloof me, maar controleer me niet.

D. Balraadjsing

Advertenties

Friday 19 April
Thursday 18 April
Wednesday 17 April