Column: Borrelpraat no. 715

“Beste broeders van drank, ik heb wat politiek nieuws.”
“Over weer een nep-reshuffeling?”
“Ach nee, ik hoorde dat die Rijme-man bezig is wat kleine politieke partijen bij elkaar te krijgen.”
“Oud nieuws. Hij is al een tijdje bezig met die Doe-man en dat lijkt wel te lukken.”
“Dan hebben we Doe-rijme, dat is minder kleine en meer reine.”
“Reime probeert ook te rijmen met de Amazonepartij.”
“Vind ik heel goed; onze oudste broeders doen al jaren vruchteloos mee aan de verkiezingen.”
“Ik vind hun partijnaam Amazone en hun milieu ideologie steengoed, niet zo een nietszeggend samenraapsel van holle kreten zoals Vooruitstrevend, Nationaal, Onafhankelijke, Democratisch, Volks, Progressief, terwijl ze in de praktijk vaak precies het tegengestelde van deze begrippen zijn.”
“En Rijmman probeert ook anderen te rijmelen om erbij te komen.”
“Goed om te proberen, maar onverstandig om dat nu al te doen.”
“Waarom, meester? Hoe meer partijen, hoe meer kans op zetels.”
“Precies, en daar zit het begin van alle ruzie, hari trusu, dyugudyugu, graab’ teki die ook andere politieke samenraapsels in het verleden hebben ondergaan.”
“Dan moet je liever maar in je eentje blijven modderen, come on!”
“Tuurlijk niet, maar als je partnerschappen aangaat, moet dat op duidelijke moreel-ethische grondslag en volgens ideologisch verantwoorde lijnen geschieden. Niet in hoofdzaak om zoveel mogelijk kiezers te trekken om dan zoveel mogelijk zetels binnen te halen om dan zoveel als mogelijk de zakken van je family and sponsors te vullen en de kiezers verder maar links te laten liggen.”
“Ik denk dat die Rijmmaarraak-man beter samen met Doedatding onder de vlag van Amazonepower vooral in de stad en in Sipaliwini moet werken aan minstens 4 zetels.”
“Maar dat oneerlijk en eenzijdig kiesstelsel werkt kleine partijen tegen.”
“Klopt, daarom moet bij de komende verkiezingen alleen de Landelijke EV-lijst weer ingevoerd worden. De rest kan de volgende keer veranderen. Als je een trap met drie treden tegelijk wil klimmen, met onder je ene arm drie koude dyogo’s en in je andere hand een stapel bakjes nasi rames en blokken taart, ga je waarschijnlijk halverwege de trap tussen de scherven, schuimend bier en nasi patja taart op je b** terechtkomen.”
“Hoe zag dat systeem er toen uit, meester?”
“Wel, je stemde net als nu in je kiesdistrict op de kandidaat naar jouw keuze, maar toen was er aan de rechterkant van het stembiljet een rijtje met alleen de partijsymbolen en daar kleurde je jouw tweede hokje rood.”
“Dus je kon toen stemmen op één kandidaat en op één partijsymbool.”
“Klopt, en dat rijtje van partijsymbolen was de Landelijke EV-lijst. Daar werden alle stemmen opgeteld die over het hele land op elk partijsymbool waren uitgebracht en gedeeld door een landelijke kiesdeler. Op de achterkant van het stembiljet kon je dan lezen wie de kandidaten van elke partij op de landelijke EV-lijst waren. Ik vond dat een redelijk eerlijk systeem.”
“Inderdaad, in ieder geval veel eerlijker dan dat bonyu-bana-bastersysteem dat we sinds die ramtamtam-grondwet van 1987 hebben.”  
“Maar nu wordt de vraag gesteld: hoeveel zetels zal elke kieskring afstaan ten behoeve van de Landelijke EV-lijst? Of moet het aantal DNA-leden verhoogd worden?”
“Jeetje, nee. We zitten nu al met 51, waarvan je meer dan de helft nauwelijks iets zinnigs hoort zeggen.”
“Daarom geef ik tante Jenny een grote Big Up dat ze de jongeren in haar partij nu al een politieke training geeft. Hoeveel andere partijen zijn daarmee ook bezig?”
“Geef ze onderwijs en training in plaats van pakketten vol bijna vervallen producten.”
“Meester, wat stelt u voor met betrekking tot het aantal zetels voor de Landelijke EV-list?”
   
“Dus volgens dit alcoholische voorstel zou de landelijke EV-lijst 16 zetels opbrengen en de tien kieskringen 35 zetels.”
“Klopt als een zwerende vinger en sluit als een bus.”
“Maar waarom moet Paramaribo zo een groot aantal afstaan?”
“Omdat Paramaribo sinds het begin overgewaardeerd is.”
“En waarom staat Wanica maar eentje af, net als Nickerie?”
“Omdat vooral deze twee kiesdistricten ondergewaardeerd werden, omdat daar zovele Aziaten woonden en die zouden het anders voor het zeggen in de Staten krijgen en zouden de Creolen weer tot slaaf maken.”
“Wat voor klinkklare onzin is dat?”
“Dat was vooral de vrees van de mulatten en de blanke stadselite die het tot dan dankzij het censuskiesrecht steeds voor het zeggen hadden in de Volksvertegenwoordiging, toen geheten: de Staten van Suriname, en die daarom tegen de directe invoering van het Algemeen Kiesrecht waren.”
“Dus uit hun koker is dit oneerlijke kiesstelsel voortgekomen?”
“Jawel, want toen het Nederlands parlement het Algemeen Kiesrecht in Suriname voor mannen en vrouwen goedkeurde, was dit hun enige overgebleven troef.”
“Ik ben benieuwd hoe we hieruit komen, want ze willen dat kiesstelsel nu natuurlijk van alle kanten in hun voordeel verknippen.”
“Ze doen maar. Maar willen we met dit oneerlijk kiesstelsel blijven hakkelen en brokkelen?”
“Nee, om de dooie drommel niet. Eerlijker maken dat kiesstelsel!”
“Daar proost ik op. Proost.”
“Ja, ik ook.”
“Ja, maar ik wilde over dat interview van Chan in ‘To so many Points’ op Pintie-A tv praten.”
“Volgende keer. Dringi boi!”

Rappa