Natuurbeschermers in recordaantallen vermoord

In 2020 werden wereldwijd een recordaantal van 227 mensen gedood voor hun inspanningen om de natuur te verdedigen. Dat zijn er gemiddeld meer dan vier per week. Bijna driekwart van de slachtoffers viel in Latijns-Amerika, zei milieurechtenorganisatie Global Witness zondag.

Voor het tweede jaar op rij was Colombia het land met het hoogste aantal moorden (65), terwijl Nicaragua het hoogste percentage per hoofd van de bevolking had, met twaalf moorden tegenover vijf in 2019, aldus de groep in haar jaarverslag.

Zeven van de 10 dodelijkste landen voor land- en milieubeschermers waren in Latijns-Amerika, met 165 moorden geregistreerd, hoewel Global Witness zei dat het aantal "vrijwel zeker" een onderschatting was. Na Colombia had Mexico het op één na hoogste aantal sterfgevallen wereldwijd, met 30.

Het werd gevolgd door de Filipijnen (29), Brazilië (20), Honduras (17), de Democratische Republiek Congo (15), Guatemala (13), Nicaragua (12), Peru (6) en India (4). "Dit is een crisis tegen de menselijkheid", staat in het rapport.

"Land- en milieuverdedigers die zich hebben verzet tegen machtige belangen hebben een hoge prijs betaald - met hun vrijheid, levensonderhoud en zelfs hun leven."

Repressieve regeringen, voegde Global Witness eraan toe, gebruikten de wereldwijde uitbraak van het coronavirus "als een kans om het maatschappelijk middenveld in te dammen, terwijl bedrijven doorgingen met destructieve projecten".

Veel activisten en gemeenschappen ervaren ook pogingen om hen het zwijgen op te leggen door doodsbedreigingen, surveillance, seksueel geweld of arrestaties, aldus het rapport.

De meerderheid van de slachtoffers - 71 procent - had gewerkt om bossen te beschermen, terwijl anderen stierven voor hun werk om rivieren, kustgebieden en de oceanen te behouden.

'Extractief economisch model'
Een derde van de dodelijke aanslagen was gericht op inheemse volkeren, die slechts vijf procent van de wereldbevolking uitmaken. "We zijn inheems... we weten dat alleen het milieu ons kan onderhouden," vertelde Celia Umenza, die ageert tegen mijnbouw en suikerrietteelt in het gewelddadige zuidwesten van Colombia, aan AFP. Ze heeft drie aanvallen overleefd.

In Mexico, waar het aantal dodelijke aanvallen sinds 2019 met 67 procent is toegenomen, hebben de Kumeyaay-mensen zich georganiseerd tegen een brouwerij die ze ervan beschuldigen drinkwater te hamsteren. Een van hun leiders, Oscar Eyraud, werd vorig jaar vermoord.

"Het was erg schokkend. Een groep mensen kwam naar zijn huis en doodde hem met grote wapens", vertelde een vriend, Diana Aranguren, aan AFP, eraan toevoegend dat er "geen vooruitgang" was in het onderzoek.

Het rapport beschuldigde bedrijven ervan dat ze "met bijna volledige straffeloosheid" opereerden in landen die rijk zijn aan natuurlijke hulpbronnen.
"Het is duidelijk dat veel bedrijven zich bezighouden met een extractief economisch model dat de winst boven de schade voor mens en milieu stelt."

Global Witness zei dat in 2020 wereldwijd 23 mensen zijn vermoord vanwege hun activisme tegen houtkap - de grootste categorie - 20 in geschillen over water en dammen en 17 elk voor het uitdagen van de agribusiness en mijnbouwsectoren.

'Straffeloosheid'
"Bedrijven hebben veel te lang relatief ongestraft geprofiteerd van mensenrechtenschendingen en milieuschade", aldus het rapport. Het bekritiseerde ook regeringen omdat ze "maar al te graag een oogje dichtknijpen".

"Zij (regeringen) slagen er niet in om verdedigers te beschermen - in veel gevallen plegen ze rechtstreeks geweld tegen hen, en in andere gevallen zijn ze aantoonbaar medeplichtig aan het bedrijfsleven."

Global Witness verzamelt sinds 2012 gegevens over dit soort aanvallen. Een van de aanbevelingen is dat de Verenigde Naties "een flagrante leemte moeten opvullen" door het mensenrecht op een veilige, gezonde en duurzame omgeving formeel te erkennen.

Global Witness zei dat de gegevens in haar rapport niet de ware omvang van het probleem weergeven, gezien de persbeperkingen of een gebrek aan onafhankelijk toezicht op aanvallen in sommige landen.