100 dagen Biden: De VS echt opnieuw in beweging?

De afgelopen week heeft president Joe Biden tijdens zijn eerste toespraak voor het Amerikaans Congres heel ambitieuze beleidsplannen gekoppeld aan omvangrijke investeringen, voorgesteld. De 78-jarige Joe Biden legde op 30 april precies 100 dagen geleden de eed af als president van de Verenigde Staten. In de Amerikaanse politiek zijn ‘de eerste 100 dagen’ van een nieuwe president een ingeburgerd begrip en een enorm mediagebeuren. “America is on the move again”, riep Biden enthousiast. Maar wat heeft Biden in zijn eerste 100 dagen als president in beweging gebracht?

Joe Biden begon met het terugdraaien van cruciale beslissingen uit het Trump-tijdperk. Hij trok onmiddellijk het nationale noodbevel in dat werd gebruikt om de bouw van de grensmuur van Donald Trump aan de zuidgrens met Mexico te financieren. Ook hield Biden zich aan zijn belofte om terug aan te sluiten bij het klimaatakkoord van Parijs. De corona-epidemie werd een prioriteit. Deze besluiten zijn meer dan een breuk met de vorige president, ze zijn een breuk met de voorbije 50 jaar in Amerika.

Sleepy Joe
Als presidentskandidaat wekte Biden niet te veel grote verwachtingen op bij de Amerikaanse kiezers. Van ‘sleepy’ Joe werd slechts verwacht dat hij als overgangspresident de rust terugbracht in de VS. Hij moest een brugfiguur zijn naar de toekomst en het aan een andere, nieuwe generatie overlaten om Amerika naar een nieuw tijdperk te loodsen. Echter maakt Biden nu tegen alle verwachtingen in zelf de overgang onder andere door zijn heel erg vooruitstrevende sociale plannen en zijn plannen voor grote infrastructurele werken die nieuwe banen moeten creëren. Op deze manier wil Biden de Amerikaanse economie opnieuw aanzwengelen. Maar meer nog wil hij de ongelijkheid tussen blanke en Afro-Amerikanen wegwerken. Allemaal plannen die de afgelopen 5 decennia door velen als bijna on-Amerikaans werden beschouwd.

Toename van de ongelijkheid
De VS komen uit een periode van een zo klein mogelijke overheid, deregulering, geen belastingen en een economie waar het vrije marktmechanisme de ruimte kreeg om haar werk te doen. Men ziet nu dat dit heeft gezorgd voor een enorme toename van de ongelijkheid in de VS. Een ongelijkheid die met de huidige coronacrisis openlijk aan de oppervlakte komt. Met zijn enorm ambitieuze en enorme sociale plannen wilt Biden naar een overheid die de Amerikaanse burgers wel steunt. Door zijn aanpak wordt Biden door politieke analisten nu al in het rijtje geplaatst van legendarische Democratische presidenten als Franklin Roosevelt en Lyndon Johnson.

Biden heeft anders dan Roosevelt en Johnson geen grote meerderheid in het Amerikaans Congres. Hij heeft zijn economisch steunpakket van US$ 1.900 miljard om de coronacrisis aan te pakken door het Congres weten te jagen via een achterpoortje. Veel van de initiatieven van Biden zijn echter afhankelijk van de steun van een aantal Republikeinen. In het Huis van Afgevaardigden is er een meerderheid, in de Senaat is er echter een 50/50 verdeling met vicepresident Kamala Harris als doorslaggevende stem.

Steun van de Republikeinen
Bidens aanpak voor de goedkeuring van het gigantische coronareddingspakket wordt hem nu kwalijk genomen. Anders dan Biden 100 dagen geleden aangaf, blijkt hij niet samen te willen werken met de Republikeinen. Met zijn aanpak rond het coronareddingspakket vermijdt Biden de mening en de stem van de Republikeinen en dus ook de stem van een groot deel van het Amerikaanse volk. Voor heel veel andere dossiers heeft Biden wel degelijk ondersteuning van de Republikeinen nodig. Bijvoorbeeld de wapenwet, een ander (open) immigratiebeleid en de Policing Act die nu voor ligt in het Congres.

De ‘George Floyd Justice in Policing Act’ van 2021 is een wetsvoorstel inzake burgerrechten en politiehervorming. De wetgeving heeft tot doel wangedrag van de politie, buitensporig geweld en raciale vooroordelen bij de politie te bestrijden. Het wetsvoorstel is reeds door het Huis van Afgevaardigden aangenomen, maar er is nog niet over gestemd door de Senaat. Voor dit wetsvoorstel en voor de meeste van zijn andere initiatieven heeft Biden 60 stemmen nodig in de Senaat. Dit betekent dat Biden voor zijn wetsvoorstellen iedere keer 10 Republikeinen moet weten te overtuigen. Door de strijd tussen de Republikeinen en de Democraten van de laatste decennia wordt dit voor Biden een enorme grote uitdaging.

On the move again
Als Biden de VS echt in beweging wil brengen zal hij zijn handen moeten uitsteken naar de Republikeinen. Als presidentskandidaat presenteerde hij zichzelf als degene die bruggen kon bouwen, iemand die zijn carrière gebouwd heeft op samenwerking met de Republikeinen. De komende periode moet Biden dat nu wel ECHT gaan bewijzen.

Vincent Roep