Brazilië: Besluit rechter opent weg kandidatuur Lula in 2022

Een Braziliaanse rechter van het Hooggerechtshof heeft maandag de strafrechtelijke veroordelingen tegen de voormalige president Luiz Inacio Lula da Silva vernietigd. De uitspraak maakt de weg vrij voor de populaire politicus om zijn kans te wagen bij de presidentsverkiezingen van volgend jaar.

De beslissing bracht beroering op de financiële markten en verstoorden de voorspellingen voor de presidentiële strijd van 2022. Veel investeerders zeggen dat de uitspraak de kiezers zal opdelen bij hun keuze  tussen president Jair Bolsonaro en Lula, zijn grootste tegenstander.

In een verrassende beslissing zei rechter Edson Fachin dat een rechtbank in de zuidelijke stad Curitiba niet de bevoegdheid had om Lula te berechten wegens corruptie en dat hij opnieuw moet worden berecht door federale rechtbanken in de hoofdstad Brasilia.

Bolsonaro zei in een gesprek met verslaggevers in Brasilia dat hij hoopte dat het besluit wordt vernietigd wanneer het wordt herzien door het voltallige Hooggerechtshof. Hij voegde eraan toe dat hij niet geloofde dat Brazilianen wilden dat Lula volgend jaar zou deelnemen aan de verkiezingen.

Het kantoor van de procureur-generaal van Brazilië zei dat het in beroep zal gaan tegen het besluit.

De Braziliaanse real daalde na het nieuws met ongeveer 1,5% naar een nieuw dieptepunt in vier maanden. De real eindigde maandag op 5,7779 per dollar, de zwakste sinds mei vorig jaar.

Financiële analisten zeiden dat het vooruitzicht van de kandidatuur van Lula, president Bolsonaro waarschijnlijk zou aanzetten om de economische hervormingen die hij in 2018 had doorgevoerd te laten vallen en populistische maatregelen verder te omarmen om de kiezers voor zich te winnen.

"Nu Lula in aanmerking komt, wordt de kans dat deze huidige regering volledig naar het populisme gaat, nog groter", zegt Alfredo Menezes, managing partner bij Armor Capital.

Lula (75) bestuurde het grootste land en de grootste economie van Latijns-Amerika tussen 2003 en 2011 en hield toezicht op een grondstoffenboom die de economische groei een boost gaf.

In 2018 werd hij veroordeeld voor het aannemen van steekpenningen van ingenieursbureaus in ruil voor overheidsopdrachten. Hij bracht anderhalf jaar achter de tralies door, totdat het Hooggerechtshof oordeelde dat hij en anderen in beroep konden gaan zonder hun straf fysiek uit te zitten.

Lula en zijn aanhangers veroordeelden de anti-corruptie-taskforce  - Operation Car Wash -die hem ten val bracht, als een politiek gedreven inspanning. Uitgelekte gesprekken in 2019 riepen vragen op over de vraag of rechercheurs bevooroordeeld waren bij de vervolging. De taskforce werd in februari opgeheven.

In een notitie zei het juridische team van Lula dat de beslissing van maandag een erkenning was dat de voormalige president onschuldig was. Door zijn veroordeling kon hij zich in 2018 niet kandidaat stellen voor een nieuwe presidentstermijn.

De charismatische voormalige vakbondsleider is een polariserende figuur, maar nog steeds geliefd bij een groot deel van de Braziliaanse arbeidersklasse omdat hij miljoenen uit de armoede heeft gehaald door genereuze sociale welzijnsprogramma's.

Lula is de enige van de 10 potentiële kandidaten voor 2022 die het beter deden dan de president in een enquête van opiniepeilingsbedrijf Ipec, die vorige week in de krant O Estado de S. Paulo werd gepubliceerd.

Het ontdekte dat 50% van de 2.002 mensen die het interviewde, "zeker" of "zou kunnen" stemmen op Lula, vergeleken met 38% op Bolsonaro. Ongeveer 44% van de respondenten zei dat ze nooit op Lula zouden stemmen, terwijl 56% nooit op Bolsonaro zou stemmen, zo bleek uit de peiling.