Integriteit als randvoorwaarde voor duurzame ontwikkeling

Fraude en corruptie zijn in de rechtspraktijk goed afgebakende begrippen die strafrechtelijk zijn gedefinieerd in delictsomschrijvingen (artikelen in het Wetboek van Strafrecht). Machtsbederf is breder, het draagt het element van ontbinding, verval en vervaging van normen in zich. Het gaat mij om het sluipend gevaar van bezoedeling van de ambtelijke en politieke instituties, van aantasting van integriteit van bestuurders, van ontkenning van de hoge waarden waardoor de democratische rechtsstaat staat wordt aangetast en vervaagd tot een langs democratische wijze gevestigde dictatuur.

Uit de epos Mahabarat (Vidur Niti)  kunnen wij zes vormen van machtsbederf destilleren:
- Belangenverstrengeling
- Misbruik van bevoegdheden
- Onjuiste omgang met informatie
- Schending van het mijn en dijn in de relatie met de organisatie waar zij werken (privé gebruik van o.a. laptops en dienstvoertuigen)
Wat zijn de gevolgen van dit fenomeen machtsbederf naast corruptie (lees omkoping of tjoekoe) en fraude voor de Surinaamse samenleving?

Machtsbederf kan 'in the end' ertoe leiden dat corruptie en fraude het nieuwe normaal worden. Als we willen spreken over wat gedaan kan worden om normvervaging en machtsbederf tegen te gaan, is het goed om ons af te vragen wat eigenlijk van politici, bestuurders en ambtenaren verwacht mag worden. In abstracto is dat heel eenvoudig.
Functionarissen moeten bij de uitoefening van hun taak de daarvoor geldende rechtsregels waaronder ook de  beginselen van behoorlijk bestuur in acht te nemen, naast de grondrechten en mensenrechten van de burgers respecteren. Op basis van dit juridische raamwerk kunnen tal van geschreven en ongeschreven regels worden afgeleid.

In een goed functioneerde samenleving houden politici, bestuurders en ambtenaren zich aan deze gedragscode die voortvloeit uit hun ambtseed. Ambtenaren vinden die regels onder meer in hun rechtspositieregelingen (Personeelswet die nodig moet worden aangepast naar tijd, plaats en omgeving). Politici en bestuurders leggen bij de aanvaarding van hun ambt een zuiveringseed af. In de Eedsformule die in de Grondwet of Organieke wet is opgenomen welke functies niet met hun ambt verenigbaar zijn en zijn er bepalingen over welke handelingen verboden zijn.

Van politici, bestuurders en ambtenaren wordt een hoge graad van moreel ethisch handelen of hoge zuiverheid gevraagd. Zij behoren zich ook buiten de directe uitoefening van hun ambt te onthouden van gedragingen die het vertrouwen in een goede uitoefening van hun ambt kunnen schaden. Dergelijke eisen van integriteit vereisen een bepaald gedrag dat meestal word vastgelegd in een gedragscode.

Een overheid kan niet én rechtsstaat zijn én niet integer. Een niet-integere overheid kan de rechtsorde niet handhaven. Dit blijkt uit het feit dat de overheid de Covid-regels niet kan handhaven. Verder zien wij dat bepaalde mensen vinden dat bepaalde regels niet op hen van toepassing zijn, omdat dat ze het broertje van GOD zijn of hem kennen.