Je moest ze eens zien en horen op de 40-jaar-Revo-Manifestatie. De president voorop, in battle-dress! Zelfingenomen, zich schor schreeuwend hoeveel bereikt is in 5 jaar: 500 projecten, een boek vol. Geen voorgaande regering kon daaraan tippen. Maar er waren ook 'valse claims', voor zaken waarvoor juist de door hen verfoeide anderen credits verdienen. Zoals de Afobakadam. Zeedijk Coronie, Merian en het baggerproject.  

Uiteraard werd vermeden om het ook te hebben over het verlies van 2000 arbeidsplaatsen bij Suralco en mogelijk nog eens 2000 bij FAI. De tijdbom onder onze gezondheidssector. Het verkwanselen van de met “passen, meten en spaarzaamheid” bereikte stabiliteit van Venetiaan. De verdwenen kasreserve. Ook daarover kan een boek vol geschreven worden.   

En terwijl zij daar, en nog weken daarna via hun spindoctors, bezig waren een vals verhaal over van alles en nog wat rond te strooien, besefte ik dat wij dit scenario eerder hebben meegemaakt. Het zich wanen in een omgekeerde wereld. Het volk een heel ander verhaal voorschotelen dan de werkelijkheid. Met vervalsing van onze geschiedenis als enig doel. Hun verhaal over 'West-Suriname' is daar een mooi voorbeeld van. 

Jaren is met kwaadaardige militaire precisie, dat onwaar verhaal op ons afgevuurd. De afschuwelijk leugenachtige beweringen galmen nog steeds na: 'West-Suriname' was niet meer dan een spoorlijn “van ergens naar nergens”, een faliekante mislukking van de “oude politiek”.  Maar de werkelijkheid is wel anders. 'West-Suriname' was/is niet wat zij ons daarover wilden laten geloven, maar een goed doordacht ontwikkelingsplan om “het rijkste gebied van Suriname ten nutte van de natie tot ontwikkeling te brengen”. De stapels rapporten en feasibility studies van gerenommeerde consultants hierover liegen er niet om: Interfor, Harza, Salzgitter, Wereldbank, Norconsult, Ceswo, Planbureau, Sunecon, GMD. 

Zij geven een goed beeld dat bij de voorbereiding van 'West-Suriname' niet over één nacht ijs is gegaan. 

Ik mocht onlangs bij een goede vriend het originele manuscript inzien van “COMPENDIUM van het NATIONAAL PRODUCTIEPLAN WEST-SURINAME”. Een stuk dat Dr. Ir. Frank Essed, geestesvader van 'West-Suriname', op verzoek van de president van de Centrale Bank van Suriname, in 1982 schreef voor het Jubileumboek 25 jaar CBvS. Het was een openbaring om ”straight from the horse’s mouth“ te lezen wat 'West-Suriname'precies inhield en wat ervan terecht is gekomen. Daaruit bleek dat “West-Suriname” eigenlijk de Moeder van alle ontwikkelingsplannen van Suriname is. Een samenhangend plan uit de jaren 60/70, gericht op verwerving van economische zelfstandigheid, door ontwikkeling van het aanwezige potentieel voor mijnbouw, energieopwekking, bosbouw, landbouw, irrigatie, toerisme en gemeenschapsontwikkeling in de stroomgebieden van de Nickerie- en Corantijnrivier. En dat (toen reeds) onder de slogan “Mobilisatie van het Eigene”.  

'West-Suriname' laat zich niet makkelijk in de vergetelheid drukken. De 'footprints' van Frank Essed, Michael Cambridge en alle andere pioniers op het pad van onze nationale ontwikkeling, zijn daarvoor te diep geëtst om met lasterpraatjes weggepoetst te kunnen worden. Zichtbaar en tastbaar gaat het hierbij om: weg Tibiti-Avanavero/Apoera, 300 km machtige infrastructuur, waarmee 600.000 ha bosbouwareaal is ontsloten en in productie gebracht. Spoorlijn Bakhuys-Apoera, waarmee 300 miljoen ton bauxieterts en een nog onbekende hoeveelheid ijzererts en kopererts bereikbaar werden voor productie. Wakay pompgemaal en Corantijnkanaal, die zorgden voor duizenden ha nieuw rijstareaal in Nickerie, tevens de mogelijkheid scheppend voor twee oogsten per jaar. Toeristische attracties Kabalebo/Blanche Marie/Raleighvallen. Havenfaciliteit en woongemeenschap Apoera. Productie van steenslag, waaronder boulders voor onze zeedijken in Nickerie en Coronie. 

En de trieste keerzijde van de rancuneuze stopzetting van 'West-Suriname' in 1981? Duizend megawatt waterkrachtpotentieel (8 keer Afobaka-capaciteit!), 300 miljoen ton bauxiet en een nog onbekende hoeveelheid ijzererts en kopererts liggen daar onbenut, terwijl ons volk pinaart. Kapitaalsvernietiging miljoeneninvestering spoorlijn Bakhuys-Apoera. Rijstboeren aan de rechteroever Nickerierivier, die broodnodige irrigatiewater ontberen, omdat het Stondansi-project als onderdeel van 'West-Suriname' werd stopgezet. 

'West-Suriname' is springlevend! Mooier nog, zelfs zij die dachten 'West-Suriname' toen de nek omgedraaid te hebben, lijken na veertig jaar plotseling het Licht te zien. Als president Bouterse roept dat 'West-Suriname' de toekomst van onze bauxietsector is en minister LVV Stondansi aanprijst als de oplossing voor de opdringende zoutwatergrens in de Nickerierivier, zullen Essed en Cambridge zich zeker lachend in hun graf omdraaien. Want de facto betekent dat eindelijk de erkenning dat zij decennia geleden het goed gezien hadden. Tegelijk bevestigt dit dat de rancuneuze stopzetting van “West-Suriname” een criminele daad was tegen het volk van Suriname.

Bij de aanbieding schreef Essed te hopen dat het stuk/compendium zal bijdragen om vorige landsbesturen “waardig, zakelijk en objectief te beoordelen en Surinamers hun eigen land en mogelijkheden leren ontdekken, kennen en beter waarderen.“ Tekenend is echter dat het stuk uiteindelijk toch niet is opgenomen in het Jubileumboek waarvoor het geschreven was. 

Feiten liegen niet, maar kunnen heel confronterend zijn. Het ware verhaal van 'West-Suriname' leert ons daarom dat “Groot durven denken” veel meer is dan een paarse billboard op de buitenmuur van de Centrale markt.