Op de persconferentie in
het VMS-gebouw van zaterdag 15 februari stelde één van de aanwezige
journalisten de prikkelende vraag waarom de VMS-leden nu alweer een
persconferentie houden: "U kondigt nu al voor de zoveelste keer een vorm
van actie aan..?", luidde de vraag. Het lijkt mij zinvol om deze vraag te
beantwoorden.
Ziekenhuizen en andere
zorginstellingen zijn niet te vergelijken met gewone bedrijven. Een normaal
bedrijf dat bv. koekjes produceert, bepaalt bij het incasseren van tegenslagen
zijn plafond van tolerantie simpelweg door te bepalen of de winstmarge voldoende
is of niet. Als de onkosten de opbrengsten overstijgen trekt men simpelweg de
stekker er uit. Als in de Zorgsector door economische redenen de stekker er uit
gehaald wordt, vallen er doden. Het gaat in de zorg immers om ziekte, pijn,
leven en dood. Het recht op Zorg voor de zieke mens is in bijna iedere Grondwet
verankerd. Artsen leggen de eed van Hippocrates af. Ook bij verpleegkundigen en
andere beroepen in de Zorg bestaat er een hoger bewustzijn van
verantwoordelijkheid: het diepere besef niet zomaar je werk neer te kunnen
leggen.
"Men" verwacht
dat de Zorg doorgaat. Dat wordt van de Zorg verwacht, dat is hun sociaal-maatschappelijke verantwoordelijkheid, hun werk en hun plicht. Maar is
"men" niet kortzichtig als men zonder links of rechts te kijken dit
nu als eis op tafel legt? Kan een samenleving rekenen op de normale voortgang
van medische zorg, een activiteit die noodzakelijkerwijs veel deviezen nodig
heeft, terwijl er sinds 2015 een devaluatie van 100% heeft plaatsgevonden? Dit
is desastreus voor elk bedrijf, laat staan voor het Zorgbedrijf dat de ruimte,
die normale economische wetten een ander bedrijf biedt, ontnomen is.
Leeft de Zorgsector op
een eiland? Moet zij platgedrukt worden tegen het plafond van haar continue
verplichting tot zorg verlenen? Moet zij zich laten gijzelen en chanteren door
diegenen die het idee van de Zorgplicht beperken? Ziet "men" niet in
dat we met z'n allen blind zijn voor de noden die de zorgsector zelf heeft ?
No
man is an island. Iedereen en elk
instituut is op zijn beurt een onderdeel van een maatschappij, een
leefgemeenschap met verschillende mensen met verschillende beroepen met
aansluitende verplichtingen en verantwoordelijkheden. Niemand komt onder de wet
van rechten en plichten uit. Zo werkt de maatschappij. Het recht op zorg voor
de medemens vormt de plicht van de zorgverlener. Het recht op brood voor de
samenleving vormt de plicht van de bakker. Het recht op orde in een
zorgdragende samenleving vormt de plicht van de Overheid. Als puzzelstukjes met
een recht-zijde en een plicht-zijde is iedere maatschappij opgebouwd. Eén mans recht vormt andermans
plicht, etc. Hoe beter de stukjes in elkaar passen hoe vloeiender het geheel,
hoe hoger het niveau van een samenleving zijn zal. Indien "men"
vanuit zijn rechtspositie enkel de plicht van de ander opeist zonder gemeenschapszin gaat het mis. De grenslijnen tussen recht en
plicht overlappen elkaar. Dwz dat eenieder die ergens recht op heeft niet de
volledige verantwoordelijkheid van de plicht naar de ander kan toeschuiven. De
"plichtbezorger" staat niet alleen. Hij heeft de middelen en de
omgeving nodig om zijn middel van bestaan mogelijk te maken net zoals de bakker
meel nodig heeft en de overheid de participatie van het volk. Dat
overlappingsgebied tussen -recht op..en..verplichting toe- heet gemeenschapszin. Dat bewustzijn is vaak levensreddend voor
samenlevingen. Indien het er is, overleeft men...indien het er niet is,
gaat men erop achteruit.
De persconferentie in het
VMS-gebouw aan de Picornistraat was één cri de coeur, een vraag naar rationele
acties van de Overheid. Eenieder die dit anders opvat of vertaalt naar een
politiek scenario of eng eigenbelang, slaat de plank volledig mis. Het zijn
niet de stemmen die telkens klinken in de woestijn die de oorzaak vormen van
hetgeen die bewuste journalist in zijn vraag aanhaalde; het zijn de oren die
jaar in jaar uit niet willen luisteren die voor de echo zorg dragen. Laten de
oren eindelijk luisteren; de gevolgen van een ineenstorting zijn ten laste van
de gehele samenleving en echt niet voor een eng belang waar geen gehoor aan
wordt gegeven.
Alleen van goed hout
zaagt men planken. Ik spreek de hoop uit dat zowel de VMS en de totale
Zorgsector enerzijds en de Overheid anderzijds niet de zaag ter hand nemen om
de poten onder elkaars stoelen door te zagen, maar de handen ineenslaan om van
goed hout de perfecte planken te zagen voor het beste Zorghuis dat onze
toekomst verdient.
Julian Pengel,
een bezorgd VMS-lid