De Wereldwijde voetbalfederatie (FIFA) is steeds bezig methoden en technieken te ontwikkelen om de voetbalsport zo aantrekkelijk mogelijk te maken voor zowel de deelnemers als de toeschouwers. Zo zijn de spelregels door de jaren heen tig keren aangepast. Ook werd de doellijntechnologie (GLT) ingevoerd, die gebruikt wordt om te bepalen als de bal al dan niet over de doellijn is. Recentelijk kwam de FIFA opzetten met de Video Assistant Referee (VAR). De nieuwste verandering is dat een strafschop word toegekend, wanneer de bal rechtstreeks tegen de hand van een verdediger aankomt.

De meeste van de veranderingen die door de jaren heen zijn doorgevoerd zijn in de smaak gevallen. Vooral de doellijntechnologie is een hele verademing voor de aanvallers die vaak hun doelpunt niet toegekend kregen, omdat het allemaal te snel ging voor de arbiter en diens assistent. Met behulp van dit technologisch vernuft hoeft de arbiter niet meer zelf waar te nemen als de bal geheel en al over de doellijn is, maar krijgt hij een melding op een speciaal voor dit doel ontworpen polshorloge, wanneer dat wel het geval is. De GLT is ook voor toeschouwers een aanwinst, want er blijft geen onbehaaglijk gevoel van benadeling hangen.

Maar dat niet elke verandering een verbetering hoeft te zijn, is ons na de invoering van de Video Assistant Referee (VAR) wel duidelijk. Deze verandering is naar mijn gevoel gewoon een complete fiasco. Het spontane van het spel is er helemaal uit. Soms zit je echt op het puntje van jouw stoel te genieten en plots word het spel stopgezet om een handeling die enkele tellen eerder plaatsvond, te onderzoeken. Ook wordt de feestvreugde vaak wreed verstoord, doordat VAR van mening is dat het doelpunt uit een buitenspelsituatie is ontstaan of wordt uit het niets een strafschop toegekend voor een overtreding die niet eens de benadeelde partij is opgevallen. Een voorbeeld hiervan is de strafschop voor Argentinië tegen Paraguay tijdens de Copa America. In de cruciale halve finale wedstrijd van hetzelfde toernooi werd Argentinië benadeeld, omdat de arbiter niet met de VAR kon communiceren. Het komt ook vaak voor dat de tv-kijker in de herhaling ziet dat het geen buitenspelsituatie betreft, maar dat de VAR wel beslist dat het buitenspel is, zulks tot grote onvrede. Dit soort beslissingen nemen de spanning uit het spel en maken het hedendaagse voetbal minder aantrekkelijk.

Ook de jongste regel waarbij een strafschop word toegekend aan de aanvallende partij als de bal rechtstreeks de hand van een verdediger raakt in het eigen strafschopgebied, komt het voetbal niet ten goede. Wat de FIFA met deze regel beoogt is onduidelijk. Wel is duidelijk dat spelers zich niet meer natuurlijk gedragen in het 16m-gebied. Hierdoor krijg je allerlei onwennige handelingen die het voetbal niet ten goede komen. Een voorbeeld van een verkeerde toepassing van deze regel is de toegekende strafschop aan Duitsland tegen Nederland, toen de bal van boven op de hand van Matthijs de Ligt viel. Deze beslissingen geven aan dat het inlevingsvermogen van de arbiter niet langer een rol speelt bij diens beslissingen.

Een beslissing van de VAR die recentelijk veel pijn heeft veroorzaakt, is de toegekende strafschop aan gastland Brazilië, tegen Mexico in de alles bepalende finalewedstrijd van het U-17 WK. Volgens de FIFA-regels mag de arbiter slechts een strafschop toekennen als de aanvaller een scoringskans is ontnomen. In dit geval was dat niet aan de orde, want de Braziliaanse aanvaller had de bal al afgespeeld toen hij werd geraakt door de Mexicaanse verdediger. De VAR besliste anders en kende een strafschop toe aan Brazilië. Het gastland won de wedstrijd uiteindelijk en de Mexicaanse jeugdigen bleven ontgoocheld achter. VAR is wel een verandering, maar geen verbetering voor het voetbal. Het is een onding.

Mireille Hoepel