Wayana's schetsen wild west situatie in Lawagebied
13 Nov 2019, 12:40
foto
De militairen vertrekken vanuit de airstrip te Anapaike.


Er is veel onrust in het Lawagebied waar de Wayana's wonen. Een deel van de al kleine bevolking is ondertussen verhuisd, omdat zijn territorium is overspoeld door ruim tienduizend Brazilianen, Chinezen, Venezolanen en andere vreemdelingen die goud aan het winnen zijn. Twee weken geleden is een militair doodgeschoten door Braziliaanse rovers. Hij was in dienst bij één van de grote Braziliaanse goudzoekers. De goudzoekers zijn nerveus, de piepkleine eenheid van gestationeerde militairen, zo'n 14 man, hebben het moeilijk; er zijn weinig aanwijzingen waar de rovers zich bevinden. Ondertussen zijn skalians bezig de oevers weg te vreten op zoek naar goud.

Deze informatie is dinsdagavond telefonisch vanuit Kawemhakan ook bekend als Anapaike in Sipaliwini, gepresenteerd door André Verhoogt van Stichting Mulokot Kawemhakan. De presentatie van Verhoogt is onderdeel geweest van een heftige discussieavond van milieuorganisatie Opete Suriname in Un Pied à Terre. Het onderwerp was ‘Wat kan Suriname doen tegen ontbossing?’ De andere sprekers waren Jon Pel (voorzitter Stichting Boekoe), Erlan Sleur (activist en voorzitter Probios), Sirano Zaalman (kunstenaar en touroperator) en Seth Panka (senior beleidsmedewerker Stichting voor Bosbeheer en Bostoezicht (SBB).

V.l.n.r. Jon Pel, Sirano Zaalman, Erlan Sleur en Seth Panka.

Het publiek dat grotendeels bestond uit natuurliefhebbers, was fel. Het is meer dan duidelijk dat de (illegale) goudwinning de grootste veroorzaker is van ontbossing. De illegale goudwinning neemt steeds ergere vormen aan. De goudzoekers worden steeds brutaler, oevers worden afgegraven, ze komen ook steeds dichterbij woongebieden. Men maakt zich ook veel zorgen over de illegale houtkap. Panka van SBB heeft geduldig al de vragen die op hem zijn afgevuurd, beantwoord. Het komt erop neer dat hoewel de SBB een ‘state of the art’ monitoringssyteem heeft, compleet met website (www.gonini.org) en satellietbeelden, er nog steeds op grote schaal illegaal hout wordt gekapt waartegen de stichting niet kan optreden. De politie en het desbetreffende ministerie van Natuurlijke Hulpbronnen treden ook niet.

Verhoogt, die ook adviseur is van de granman der Wayana's, Ipomadi Pelenapen, heeft het publiek geschokt met zijn informatie. De Wayana's willen dat de rest van het land weet wat er allemaal in het zuiden van Suriname gebeurt. “Het is onrustig,” vat hij samen. “De mensen vragen zich af wat er nu gaat gebeuren. Er komt een spoedoverleg over de problemen in het gebied.” Hij deelt mee dat de Fransen ook last hebben van de illegale goudzoekers. “Maar de Fransen zijn niet aldoor in de buurt, er gebeurt niks structureels,” geeft Verhoogt aan. Nadat de gendermarie hard heeft opgetreden, waar het verbranden van skalians ook onder valt, duiken de illegale goudzoekers weer op en vervolgen hun activiteiten.

De Wayana's hebben vraagtekens geplaatst bij de berichtgeving over de militair die door rovers is doodgeschoten, deelt Verhoogt mee. Zij willen dat de juiste informatie gegeven wordt over de omstandigheden. “Er is bericht dat hij er voor een missie was. Hij was absoluut niet voor een missie hier,” geeft Verhoogt aan. “Hij was er om de Brazilanen te beschermen; hij was ingehuurd en betaald door één van de grote Brazilianen hier. Dat is ook dezelfde man die alle vluchten heeft betaald om de militairen hier te krijgen. En de zoektocht die nu wordt gedaan, betaalt hij. Dus het is absoluut niet zo dat hij op onderzoek uit was of iets voor de overheid deed.” Ondertussen is het traditioneel gezag per vliegtuig opgehaald voor gesprekken op Stoelmanseiland en is een deel van de militairen vertrokken, zes blijven achter op Kawemhakan.

René Gompers
Advertenties

Friday 19 April
Thursday 18 April
Wednesday 17 April