Wayana's schetsen wild west situatie in Lawagebied
13 Nov 2019, 12:40
De militairen vertrekken vanuit de airstrip te Anapaike.
Er is veel onrust in het Lawagebied waar de Wayana's wonen. Een deel van de al kleine bevolking
is ondertussen verhuisd, omdat zijn territorium is overspoeld door ruim
tienduizend Brazilianen, Chinezen, Venezolanen en andere vreemdelingen die goud
aan het winnen zijn. Twee weken geleden is een militair doodgeschoten door
Braziliaanse rovers. Hij was in dienst bij één van de grote Braziliaanse goudzoekers. De goudzoekers zijn nerveus,
de piepkleine eenheid van gestationeerde militairen, zo'n 14 man, hebben het
moeilijk; er zijn weinig aanwijzingen waar de rovers zich bevinden. Ondertussen
zijn skalians bezig de oevers weg te vreten op zoek naar goud.
Deze informatie is dinsdagavond telefonisch vanuit Kawemhakan ook
bekend als Anapaike in Sipaliwini, gepresenteerd door André Verhoogt van
Stichting Mulokot Kawemhakan. De presentatie van Verhoogt is onderdeel geweest van een heftige
discussieavond van milieuorganisatie Opete Suriname in Un Pied à Terre. Het
onderwerp was ‘Wat kan Suriname doen tegen ontbossing?’ De andere sprekers waren Jon Pel (voorzitter Stichting Boekoe),
Erlan Sleur (activist en voorzitter Probios), Sirano Zaalman (kunstenaar en
touroperator) en Seth Panka (senior beleidsmedewerker Stichting voor Bosbeheer
en Bostoezicht (SBB).
V.l.n.r. Jon Pel, Sirano Zaalman, Erlan Sleur en Seth Panka.
Het publiek dat grotendeels bestond uit natuurliefhebbers, was fel.Het is meer dan duidelijk dat de(illegale) goudwinning de grootste
veroorzaker is van ontbossing. De illegale goudwinning neemt steeds ergere
vormen aan. De goudzoekers worden steeds brutaler, oevers worden afgegraven, ze
komen ook steeds dichterbij woongebieden. Men maakt zich ook veel zorgen over
de illegale houtkap. Panka van SBB heeft geduldig al de vragen die op hem zijn
afgevuurd, beantwoord. Het komt erop neer dat hoewel de SBB een ‘state of the art’ monitoringssyteem heeft,
compleet met website (www.gonini.org) en
satellietbeelden, er nog steeds op grote schaal illegaal hout wordt gekapt
waartegen de stichting niet kan optreden. De politie en het desbetreffende
ministerie van Natuurlijke Hulpbronnen treden ook niet.
Verhoogt, die ook adviseur is van de granman der Wayana's, Ipomadi Pelenapen, heeft het publiek
geschokt met zijn informatie. De Wayana's willen dat de rest van het land weet
wat er allemaal in het zuiden van Suriname gebeurt. “Het is onrustig,” vat hij
samen. “De mensen vragen zich af wat er nu gaat gebeuren. Er komt een
spoedoverleg over de problemen in het gebied.” Hij deelt mee dat de Fransen ook
last hebben van de illegale goudzoekers. “Maar de Fransen zijn niet aldoor in
de buurt, er gebeurt niks structureels,” geeft Verhoogt aan. Nadat de
gendermarie hard heeft opgetreden, waar het verbranden van skalians ook onder
valt, duiken de illegale goudzoekers weer op en vervolgen hun activiteiten.
De Wayana's hebben vraagtekens geplaatst bij de berichtgeving over de
militair die door rovers is doodgeschoten, deelt Verhoogt mee. Zij willen dat
de juiste informatie gegeven wordt over de omstandigheden. “Er is bericht dat
hij er voor een missie was. Hij was absoluut niet voor een missie hier,” geeft
Verhoogt aan. “Hij was er om de Brazilanen te beschermen; hij was ingehuurd en
betaald door één van de grote Brazilianen hier. Dat is ook dezelfde man die
alle vluchten heeft betaald om de militairen hier te krijgen. En de zoektocht
die nu wordt gedaan, betaalt hij. Dus het is absoluut niet zo dat hij op
onderzoek uit was of iets voor de overheid deed.” Ondertussen is het
traditioneel gezag per vliegtuig opgehaald voor gesprekken op Stoelmanseiland
en is een deel van de militairen vertrokken, zes blijven achter op Kawemhakan.