“Meester, waarom is er opeens vanuit sommige politieke hoeken zoveel te doen om die zogeheten ‘Verbroederingspolitiek’ van wijlen VHP-voorzitter Jagernath Lachmon?”

“Omdat ‘die hoeken’ vinden, terecht overigens, dat er bij ‘verbroedering’ minstens twee moeten zijn.”

“Ow, dus om het kort te stellen: niet alleen de VHP kan de verbroedering claimen om er nu politieke winst uit te slaan, maar ook de NPS en een beetje-beetje-kleine beetje de KTPI.”

“Klopt helemaal, want vooral de danig afgeslankte Groene Partij heeft wat politieke verbroederingspower nodig in de aanloop naar de komende verkiezingen.”

“Toch wel een edelmoedig streven van de toentertijdse politieke leiders om te verbroederen.”

“Ach kom, jonge vriend in ons midden, die zo geheten verbroedering was gewoon een mooie naam voor het politieke akkoord tussen twee jonge leiders met volksaanhang onder vooral de sociaal zwakkeren, met als doel regeermacht te verwerven.”

“Dus meester, die verbroedering was niet bedoeld om die twee etnische groepen één te laten worden?”

“Natuurlijk niet, anders was elk van die twee leiders na verloop van tijd z’n aanhang kwijtgeraakt. De leiders moesten het met elkaar eens zijn. Hun aanhang moest het maar doen met ‘eenheid in verscheidenheid.”

 “Wat zegt u daar, meester? Dat ben ik nergens in de politieke literatuur tegengekomen, net zoals de schrijver van een overpeinzing op Sterrennieuws stelt dat hij nergens in de geschriften is tegengekomen wat de positieve resultaten van de verbroederingspolitiek zijn geweest.”

“Dat geloof ik best, vooral als die tastbare verbroederingsresultaten als gevolg van politieke handelingen na al die tientallen jaren niet aan te tonen zijn.” 

“Waar begint dan die verbroederingspolitiek?”

“Wel, jongeman, Lachmon gebruikt deze term in de loop van 1953 in het openbaar als benaming voor dat politieke verbond tussen hem en Pengel. En dat verbond eindigde in feite na de verkiezingen in 1967, toen de NPS met een andere ‘Hindostaanse’ partner, de Aktiegroep, in zee ging.”

“Maar ik neem aan dat er een voorbereidingsfase van dit verbond is geweest.”

“Goed gezien, jonge vriend. Je begint het politieke spel al door te krijgen. Pengel en Lachmon hadden in 1952 beiden zitting in de Surinaamse delegatie naar Nederland in verband met de tweede Ronde Tafelconferentie, afgekort 2e RTC.”

“Sow, de term RTC…. Wat was dat weer?”

“Zie je hoeveel jullie jongeren van jullie eigen politieke geschiedenis afweten? Dan willen jullie meedoen aan de verkiezingen en denken jullie zetels te halen door maar op Bouta en z’n leen-maar-raak-geef-maar-uit-regering te schelden? Maar goed die RTC’s waren besprekingen tussen politieke toppers uit Nederland, Suriname en Curaçao die moesten leiden tot een vernieuwd verband tussen het ‘moederland’ en zijn koloniën.”

“Maar waarom opeens de bereidheid vanuit Nederland om hiertoe te komen?”

“Dat heeft alles te maken met de belofte van koningin Wilhelmina, gedaan tijdens de Tweede Wereldoorlog via Radio Oranje, vanuit Londen.”

“Vanuit Londen? Waarom niet vanuit Den Haag?”

“Jeetje, mijn jonge vriend! Nederland was in mei 1940 binnen vijf dagen door Hitler-Duitsland onder de voet gelopen en de koningin had in allerijl met haar gezin en de schatkist naar Londen kunnen vluchten. Daar had zij een regering in ballingschap gevormd en met radio-uitzendingen onderhield ze het contact met haar onderdanen in bezet Nederland en overzee.”

“Ja, ja, natuurlijk!”

“Nou, en in de uitzending van 6 december 1942, die op 7 december in Paramaribo werd beluisterd, deed zij die toezegging dat Nederlandsch Oost-Indië, Suriname en Curaçao, toen sprak men nog niet van de Nederlandse Antillen, na de oorlog een soort eigen bestuur zouden krijgen, autonomie werd dat genoemd.”

“Ja, ja, inderdaad, nu herinner ik me die dingen uit mijn geschiedenisboekje weer. Die Ronde Tafelconferenties, ja, ik zag die heren in mijn verbeelding al zitten aan een grote ronde tafel.”

“Mooi, de alcohol doet zo te zien je hersencellen beter werken.” 

“Maar wat zei u over die 2e RTC?”

“Nou, daar zaten in de Surinaamse delegatie twee ambitieuze jonge politieke leiders, beiden afkomstig uit de sociaal zwakkere volksklasse, namelijk de welbespraakte en beetje ‘opruru’ Johan Pengel vanuit de NPS, en Jagernath Lachmon, de politiek scherpe strateeg vanuit de VHP.”

“En dan? Daar in Holland verbroederden zij dan zo: huppeldepup?”

“Ach nee, jongeman, begrijp het goed: de delegatie zit in een leuk hotel, na de RTC-vergaderingen hebben ze vrije tijd, ze ontmoeten elkaar in de hotelbar of later in hun hotelkamer en dan werd er onder het genot van een stevige borrel en lekkere hapjes flink over politiek gediscussieerd.”

“Nee toch, hielden ze beiden van hun borrel?”

“Hahahaha, wat dacht je! Hoewel, welke toppolitici houden daar niet van? In ieder geval steunde Lachmon al tijdens deze RTC de bezwaren van Pengel tegen het zogenoemde Werkstuk dat de delegatieleider van Suriname, de Hollander Buiskool, had opgesteld. Deze Buiskool, een rechter van het Hof van Justitie in Paramaribo, had een ‘swieng’ naar de politiek gemaakt en was minister-president geworden in het tweede, door de NPS geformeerde kabinet.”

“Deze man was dus een zware machtsfiguur op het politieke schaakbord in Paramaribo geworden.”

“Klopt, en dan heb je zo een mondige, zwarte volksjongen die de vrijpostigheid heeft om al bij het vertrek van de delegatie naar Nederland te zeggen dat hij tegen dat werkstuk is.”

“Oooh, dus die gewiekste Lachmon zag hier de juiste mondige durfal om te ondersteunen om zodoende de macht van die bakra Buiskool en diens aanhang binnen te NPS te breken?”

“Goed zo jonge vriend, je leert al aardig politiek denken. Zo moet het zijn gegaan. Want al bij aankomst in Nederland ‘verwelkomden’ Surinaamse studenten op Schiphol de delegatie met antikoloniale leuzen en eisten zij staatkundige onafhankelijkheid van Suriname.”

“Jeetje, toen al, in 1952.”

“Klopt. In ieder geval, door al deze dyugudyugu mislukt die 2e RTC en terug in Paramaribo geven velen Buiskool de schuld van dit fiasco, omdat hij als Hollander niet genoeg het Surinaamse belang zou hebben gediend.”

“Jakkes, niet zo best voor zijn imago.”

“Inderdaad, en in de Staten gooit Pengel nog erbij als lid van de regeringsfractie, met zijn flamboyante speeches daar nog een flinke schep bovenop, fel ondersteund door Lachmon, als lid van de ‘Aziatische’ oppositie.”

“En hoe liep het met Buiskool af?”

“Niet zo best. Ondanks zijn sterke verdediging werd zijn positie ook binnen de NPS onhoudbaar en trad hij enkele maanden daarna af vanwege gezondheidsredenen.”

“Dus in feite is dit het eerst duidelijke politieke succes geweest van dat politieke verbond tussen Lachmon en Pengel. Maar is er geen duidelijk voorbeeld waar deze verbroedering ook op hun respectieve aanhang doorwerkte?”

“Jawel, jonge vriend, daar is tenminste één duidelijk voorbeeld van, maar ik moet nu weg, bewaar dit punt voor de volgende keer. Vincent, bel je een taxi voor me?” 

“Proost.”

Rappa