De Verenigde
Naties heeft 15 september uitgeroepen tot 'Internationale Dag van de
Democratie' (International Day of Democracy).
Op deze dag wordt stilgestaan bij de toestand van de democratie in de wereld. Voor een
goed begrip lijkt het raadzaam eerst uit te leggen wat nu precies onder
democratie wordt (of moet worden) verstaan. De term democratie is een
samenvoeging van dèmos, volk,
en kratein, heersen. Het betreft
een regeringsvorm waarbij het volk macht heeft door inspraak in
de politiek, onder meer door te mogen stemmen. (De Grieken
staan bekend als de bedenkers van de democratie. Als ‘vader van de
democratie’ wordt doorgaans Clisthenes aangewezen, een politicus die leefde in
de zesde eeuw v. Chr. in Athene, een dorp in Griekenland.)
Suriname
heeft als staatsvorm de parlementaire democratie. Volgens de Grondwet van 1987
berust de hoogste macht bij de voor vijf jaar door de Verenigde
Volksvergadering gekozen
president, die naast staatshoofd en opperbevelhebber van de strijdkrachten
tevens regeringsleider is. Deze laatste functie wordt ambtshalve uitgeoefend
door de vicepresident. De
Nationale Assemblee is het hoogste staatsorgaan en telt 51 leden. Maar de Surinaamse democratie bevindt
zich nu in een crisissituatie. De roep om onderzoeken naar de leugens,
corruptie en ondermijning van de democratie door de zittende machthebbers en
diens handlangers wordt steeds luider.
Volgens de
jurist en voorzitter van de Stichting ter versteviging van de Democratie van
Suriname StiDeSu, Gerold Sewcharan, in zijn artikel bestaan er twijfels of
Suriname thans, anno 2019, nog wel een waarachtige democratie is. Hij stelt de vraag of Suriname een
parlementair democratische rechtstaat is, dan wel een schijndemocratie. De
vraag stellen is gelijk het antwoord geven, want wat hem betreft, is Suriname
anno 2019 geen waarachtige democratie, zoals bedoeld in onze Grondwet. En hij
haalt 5 (vijf) punten aan om zijn stelling te onderbouwen.
Echter is de
democratiewaakhond of zo u wilt de hoeder van de democratie (DNA) gemuilkorfd
en verworden tot een schoothond, die dient als gezelschapsdier, en in vele
gevallen ook door zijn meester wordt vertroeteld en zich zeer volgzaam en
afhankelijk gedraagt. Wie de fanfare over de Alcoa deal in ‘slands vergaderzaal
heeft gevolgd en het slotakkoord heeft gehoord, twijfelt er niet aan: dat was His Masters Voice. Hij citeert ook artikel 23
van het Amerikaans Verdrag voor de Rechten van Mensen, regelende het politieke
mensenrecht.
Keerzijde democratie medaille
De Franse
politiekfilosoof en socioloog, historicus en staatsman
Alexis-Charles-Henri Clérel, burggraaf de Tocqueville geldt als
theoretisch grondlegger en visionair van het moderne
politieke liberalisme. Tocqueville bewonderde
de democratie vanwege de maatschappelijke gelijkheid voor allen. In
de Verenigde Staten bestudeerde hij de gelijkheid in een maatschappij
waar ze op dat moment het meest ontwikkeld was.
In
1835, even voor zijn dertigste, schreef hij zijn bevindingen over de democratie
in zijn Mémoire sur le
paupérisme.
“Wanneer
ik denk aan de vorm die deze nieuwe tirannie zal aannemen, zie ik voor mij
een massa van in alle opzichten gelijke mensen die rusteloos onbeduidende en
banale genoegens najagen; die op zichzelf zijn teruggeplooid, die zich louter
op hun gezin en een handvol kennissen richten en die zich van het bestaan van
andere mensen nauwelijks bewust zijn, die nog slechts op zichzelf en voor
zichzelf leven. Boven deze geïndividualiseerde massa troont een bevoogdend
machtsapparaat dat over het wel en wee waakt, dat alles voorziet en alles
regelt, maar dat de mensen in een staat van onmondigheid houdt. Het
garandeert de burgers een veilig en welverzorgd bestaan, maar staat er op
zelf uit te maken wat goed is voor hen. Zo zullen de mensen steeds minder
gebruikmaken van hun eigen oordeelskracht; de individuele wilskracht zal zich
op een steeds beperkter terrein laten terugdringen.” (Bron: Wikipedia)
Tocqueville’s
analyses van de moderne samenleving gelden nog steeds. Klinkt dit bekend? Is
Suriname anno nu hierin te herkennen?
De
jurist/econoom Guillermo Samson noemde Suriname in een tv-uitzending (To the Point) een democratuur terwijl
het Dagblad De West in een artikel van 17 februari ll. spreekt van een dictocratie. Zowel
democratuur als dictocratie zijn een meng-vlecht- of kofferwoord
van democratie en dictatuur: een schijndemocratie, een dictatuur in een
democratisch jasje.
Conclusie
Suriname
is geen waarachtige democratie, is Suriname een democratuur? Of is Suriname een dictocratie? Wat is
het dan wel? Ah, een kleptocratie misschien? Kleptocratie
komt van het Griekse klepto (stelen)
en kratein (regeren), en
betekent dus "regering door dieven". In tegenstelling tot
bijvoorbeeld democratie is het geen staatsvorm; het wordt enkel
gebruikt als pejoratieve term, een woord of uitdrukking met een
ongunstige bijbetekenis om (vermeend) zelfverrijkende regeringen en landen
aan te duiden. Het kan wel tot informele bestuursvorm verworden; in
dat geval is de mogelijkheid om te stelen en te laten stelen bepalend voor de
machtsverhoudingen in het land.
George
Orie
15
september 2019