Column: Politieke Borrelpraat 571
04 Aug 2019, 22:37
foto


“Zo, de goudmijn is voorlopig min of meer gesloten en lijdt het land in totaliteit ernstige sociale en financiële schade.”
“Komt ervan als kortzichtige en corrupte politieke amateurs al meer dan 20 jaar structurele beslissingen uit de weg gaan en maar met laplapu-maatregelen komen.”
“Ach, scheldt maar niet zo op onze beleidvoerders, want wij zetten ze steeds daar en laten hun maar hun gang gaan.”
“A no mi, want ik ben de afgelopen drie verkiezingen niet gaan stemmen.”
“Ooow, juist vooral na yu, na unu, die 30% van de kiesgerechtigden die steeds niet ging stemmen op grond van goedkope smoesjes, maar wel steeds als eersten hoge nood klagen en schelden op elke regering.”
“Da wat! Mogen klagen is ook een grondrecht, vind ik.”
“Da ga ook stemmen. Al stem je blanco, durf uit je klagersholletje te komen.”
“Ben ik met Ron eens. Ik wil een stapje verder gaan: degenen die drie verkiezingen achtereen niet hebben gestemd, worden uit het kiezersbestand gehaald. Klarie, afgelopen.”
“Je moet durven. Ik ga om een duidelijke reden niet stemmen, namelijk vanwege het oneerlijke kiesstelsel.”
“Goedkoop argument, want geen enkel kiessysteem ter wereld is zaligmakend, net zoals geen enkel mens perfect is.”
“Maar wat vind je vooral zo oneerlijk aan ons kiesstelsel?” 
“Bij mij gaat het om de oneerlijke manier hoe de zetels in bijvoorbeeld Paramaribo en Wanica worden verdeeld, ondanks die kiesdeler.” 
“Vertel, meester, vertel.”
“Dan moeten jullie dat goed volgen en mij niet met domme opmerkingen onderbreken.” 
“Meester, ik weet niet van de anderen, maar als jongere in jullie midden zal ik dat niet doen, Gaat uw gang.”
“Oké, laten we het simpel uitleggen. Stel er zijn in Paramaribo tien zetels beschikbaar en er doen vijf partijen mee, elk met vijf kandidaten. Goed?”
“Ja, goed, tot hier begrepen.
“Oké en elk staat met vijf kandidaten op het stembiljet.”
“Gesnapt, dus als kiezer zie ik in uw voorbeeld een stembiljet voor me met vijf rijen van vijf namen. En de bovenste van elke rij is de lijsttrekker en bij hem alleen staat een foto.”
“Klopt. Nu gaat men van heel Paramaribo de geldig uitgebrachte stemmen tellen. En nu gaat het beginnen, volg goed. Op lijst 1 heeft de lijsttrekker zeg 4.500 stemmen, nummer 2 onder hem heeft 600, nummer 3 heeft 1000, nummer 4 heeft nul stemmen op zijn naam en, nummer 5 heeft heel verrassend 2400 stemmen.  Totaal zijn er op lijst 1 dus 8.500 stemmen uitgebracht. We weten nog niet wat de kiesdeler is, want ook het totaal van de overige vier lijsten moet worden geteld.”
“Goed meester. En nu?”
“Stel dat lijst twee 11.500 heeft.”
“Is zeker de Chan-diaspoortniet-partij.”
“En stel lijst 3 heeft 3.000, lijst 4 heeft totaal 2.500 en lijst 5 heeft maar 500 stemmen vergaard.”
“Dat is zeker de Neksnofout-njang-Dringi-leenmaarraak-Partij.”
“Oen mag leni! Tenminste staan wij niet op zomerfestivals in Holland te hosselen om euro’s en beloven we daar oude en jonge mensen dingen die we zeker al 20 jaar maar niet aan de kiezers alhier kunnen bieden.”
“No klets, yongu, wij vullen onze verkiezingskas tenminste niet met corrupte gelden en gaan niet nu pas straten asfalteren, bouwkavels verdelen en de koers met loze woorden doen zakken.” 
“Heren, stop met dat geouwe…., anders stop ik ermee.”
“Oke, oké, ga door, meester.”
 “Jeetje, zien jullie niet in dat beide politieke kanten ons als kiezers met goedkope praatjes proberen te winnen en ons tegen elkaar opjutten, zodat we op elkaar gaan schelden en niet door hebben hoe beide kanten daar hun voordeel uit trekken en ons weer eens gaan belazeren? Maar goed, alle vijf lijsten in Paramaribo hebben dus in mijn voorbeeld aan geldig uitgebrachte stemmen opgeleverd: 26.000 stemmen, en er zijn 10 zetels beschikbaar, dus de kiesdeler = 26.000 gedeeld door 10 = 2.600.”
“Zo, dus iedereen met 2.600 stemmen of meer, is binnen.”
“In principe wel, maar in werkelijkheid wordt die kiesdeler op een onzinnig moeilijke manier bepaald, echt weer een voorbeeld hoe we een simpel ding onnodig ingewikkeld hebben gemaakt. Maar goed, nu de kiesdeler is bepaald, kijkt men hoeveel zetels elke lijst waard is. Lijst nummer 1 met in totaal 8.500 stemmen gedeeld door de kiesdeler van 2.600, is goed voor 3 zetels met een rest van 700 stemmen.” 
“En hoe bepaalt men welke drie van lijst 1 binnen komen?”
“Hou me ten goede, maar volgens mij gaat het zo: eerst worden alle uitgebrachte stemmen op deze lijst bij de lijsttrekker opgeteld. Die heeft dan 8.500 stemmen. Daar gaat de eerste kiesdeler vanaf, dus de lijsttrekker is binnen. Blijft over: 8.500 minus 2.600 = 5.900. Dan komt nummer 2 binnen en de tweede kiesdeler gaat daarvan af: 5.900 minus 2.600 = 3.300. Deze stemmen gaan dan naar nummer drie en de derde kiesdeler gaat ervan af: 3.300 minus 2.600 = 700. Dat zijn dan de reststemmen op deze lijst. Die gaan pas een rol spelen als er een restzetel moet worden verdeeld.”
“Maar meester, dit is toch oneerlijk? Nummer 5 met 2400 stemmen, komt niet binnen, terwijl nummer 2 en 3 met veel minder stemmen wel.”
“Klopt, daarom vind ik dit systeem ondemocratisch en in feite dieftig, maar ik begrijp wel waarom men dat toentertijd zo heeft ingevoerd.”
“En nu begrijp ik waarom het bij die pre-electorale combinaties, zoals Front en Nieuw-Front altijd zo een gevecht was wie als nummer 2, 3 en 4 op de lijst kwamen en waarom die plaatsen de ‘verkiesbare plaatsen’ werden genoemd.”
“En waarom die gewiekste politici zeiden: kleur alleen het hokje van de lijsttrekker, anders yu o lasi yu sting.”
“Klopt helemaal, mijn jonge vriend. Totdat men de mensen uit noodzaak leerde om ook op voorkeur te stemmen, dus als in Wanica op de Frontlijst op nummer 1 een VHP-er stond, op 2 een NPS-er, op 3 een PL-er en op 4 een SPA-er, kwam pas op nummer 5 weer een VHP-er. Dus de VHP-kiezers kregen door dat ze tenminste drie niet-VHP-ers moesten helpen binnenbrengen, voordat hun tweede kandidaat kon binnenkomen en dat weigerden zij terecht. Om te voorkomen dat vele VHP-ers zouden stemmen op een Hindostaanse NDP-lijsttrekker, leerde de VHP zijn aanhangers in Wanica dan om bij voorkeur op hun kandidaat nummer 5 te stemmen.”
“Ooooh, zo is toentertijd Marijke Djawala die midden op de lijst stond, binnen gekomen en een SPA-kandidaat geloof ik, of een PL-ler die hoger stond, niet.” 
“Klopt helemaal. En bij de onlangs aangepaste kiesregeling was ook voorgesteld om dit oneerlijk ding te veranderen, dus dat niet meer de plaats op de lijst de doorslag geeft of je binnenkomt, maar het aantal stemmen op je naam, waarbij al de stemmen op zo een lijst niet meer bij de lijsttrekker worden opgeteld en nummer 2 en 3 dan niet meer achter de lijsttrekker kunnen binnenschuiven.” 
“Hé, wie kan me zeggen of dit onlangs ook is aangepast? Niemand praat hierover, alleen maar over het verbod op pre-electorale combinaties.” 
“Ik zal dit natrekken, dit wil ik ook weten. Oké, one for the road” 
“Yeah, let us zuip in vrede.” 
 
Rappa
Advertenties