In een teken van toenemende bezorgdheid van het Westen veroordeelde de Franse president Emmanuel Macron het besluit van Iran als een "overtreding" van het pact dat de Verenigde Staten vorig jaar heeft ingetrokken. De stap van Teheran verhoogd het vooruitzicht van nieuwe regionale spanningen. Dee Israëlische premier Benjamin Netanyahu zei dat de stap buitengewoon gevaarlijk was en hij riep Europa op opnieuw om sancties tegen Teheran op te leggen.

Tijdens een live persconferentie zeiden senior Iraanse functionarissen dat Teheran elke 60 dagen zijn verplichtingen zou blijven verlagen, tenzij de ondertekenaars van het pact hem beschermen tegen Amerikaanse sancties die president Donald Trump heeft opgelegd.

"We zijn volledig voorbereid op het verrijken van uranium op elk niveau en met eender elke hoeveelheid", zegt Behrouz Kamalvandi, woordvoerder van de Iraanse Organisatie voor Atoomenergie. "Over een paar uur zal het technisch proces zijn afgerond en zal de verrijking van meer dan 3,67% beginnen", verwijzend naar de limiet die is vastgelegd in de overeenkomst van 2015.

Maar Iran zei dat het bereid was om flexibiliteit te tonen. Alle maatregelen die Iran heeft genomen om zijn verplichtingen ten aanzien van de nucleaire deal te verminderen, waren "omkeerbaar" als de Europese ondertekenaars van het pact hun verplichtingen nakomen, twitterde de minister van Buitenlandse Zaken Mohammad, Javad Zarif, vandaag.

Netanyahu riep op tot een krachtig antwoord. "De verrijking van uranium is om één reden en slechts één reden - het is voor het maken van atoombommen", zei de Israëlische premier, een felle tegenstander van de overeenkomst van 2015.

Een topadviseur van de Iraanse Opperste Leider Ayatollah Ali Khamenei zei zaterdag dat de geestelijke vestiging volledig achter het besluit staat. Onder het pact kan Iran uranium verrijken tot 3,67% splijtbaar materiaal, ruim onder de 20% die het bereikte vóór de deal en de ruwweg 90% geschikt voor een nucleair wapen.

Kamalvandi zei dat Iran uranium zou verrijken voor gebruik in zijn Bushehr-centrale, tot een niveau van 5%. Iran vertoont geen tekenen van spanningen onder druk van president Trump in een confrontatie die een militaire dimensie heeft gekregen, waarbij Washington Teheran de schuld heeft gegeven voor aanvallen op olietankers en Iran een Amerikaanse drone neerschoot. De ontwikkelingen hebben geleid tot afgebroken Amerikaanse luchtaanvallen.

De lang gespannen verhoudingen tussen Teheran en Washington verslechterden in mei 2018 toen Trump zich terugtrok uit de nucleaire deal van 2015 die was overeengekomen voordat hij aantrad en sancties opnieuw instelde. Trump stelt dat de deal te zwak is omdat sommige van zijn voorwaarden niet permanent zijn en omdat het niet gaat over niet-nucleaire kwesties zoals het ballistische raketprogramma van Iran en regionale ambities.

De uitdaging van Iran voor Washington is een test voor de Europese diplomatie. De Europeanen, die zich verzetten tegen het besluit van vorig jaar door Trump om de overeenkomst op te geven, hadden bij Iran gepleit om zich aan de parameters te houden.

Teheran heeft uiting gegeven aan zijn frustratie over de mislukking van de partijen bij het akkoord om het pact te redden door de economische belangen van Iran te beschermen tegen Amerikaanse sancties. "Europese landen zijn hun beloften niet nagekomen en zij zijn ook verantwoordelijk", vertelde Abbas Araqchi, Iran's senior nucleaire onderhandelaar, op de persconferentie in Teheran. "De deuren van diplomatie zijn open, maar waar het om gaat, zijn nieuwe initiatieven die vereist zijn."

Politiek analist Hamid Farahvashian beschreef de positie van Iran als een "ijzeren vuist in een fluwelen handschoen". "Er is een verborgen boodschap ... die is we staan gereed, we hebben mogelijkheden, we kunnen de deal schenden, maar de andere partijen nog steeds tijd geven om aan hun verplichtingen te voldoen," zei hij.

Binnen de overeenkomst van 2015 tussen Iran en zes mogendheden werden de meeste internationale sancties tegen Teheran opgeheven in ruil voor beperkingen op zijn nucleaire werk. Die beperkingen hadden tot doel de tijd te rekken die Iran nodig zou hebben om een ​​nucleaire bom te produceren, indien hij daarvoor koos, tot een jaar van ongeveer twee tot drie maanden.

Iran zegt dat het nucleaire programma alleen voor vreedzame doeleinden is, zoals elektriciteitsopwekking, en niet om bommen te maken. De belangrijkste eis van Iran - in gesprekken met de Europese partijen bij de deal en als een voorwaarde voor alle besprekingen met de Verenigde Staten - is om zijn olie te mogen verkopen op het niveau voordat Washington zich terugtrok uit de overeenkomst en sancties herstelde.

De Iraanse ruwe export bedroeg eind juni ongeveer 300.000 vaten per dag of minder, volgens bronnen uit de industrie. Een fractie van de meer dan 2,5 miljoen vaten die Iran verscheepte in april 2018, de maand voordat Trump zich terugtrok uit de nucleaire deal.