Zuid-Afrika: Vroege stemresultaten duiden op machtsbehoud ANC
09 May 2019, 10:35
De voorzitter van het Afrikaans Nationaal Congres (ANC) van Zuid-Afrika, Cyril Ramaphosa, arriveert om zijn stem uit te brengen in een stembureau voor de parlementaire en provinciale verkiezingen in Soweto, Johannesburg, Zuid-Afrika. (Foto: Reuters)
De eerste
tellingen van de stemmen in Zuid-Afrika suggereren dat de regerende ANC-partij
de macht zal behouden na een verkiezing op woensdag. Analisten zeiden echter
dat het aandeel in de stemming voor het eerst sinds het einde van de blanke
minderheidsregering onder de 60 procent zou kunnen komen.
Tot
vanochtend tegen negen uur waren meer dan 4 miljoen stemmen van ongeveer 26,8
miljoen geregistreerde kiezers geteld. Bij de parlementaire stemming stond het
ANC op 55 procent, met de belangrijkste oppositionele Democratische Alliantie
(DA) op bijna 26 procent en de linkse Economic Freedom Fighters (EFF) op circa
9 procent.
Zuid-Afrikanen
die voor een nieuw parlement stemden en negen provinciale wetgevers hadden hun
frustratie geuit over de ongebreidelde corruptie, hoge werkloosheid en raciale
ongelijkheden. Vijf en twintig jaar geleden nadat de voormalige
bevrijdingspartij van Nelson Mandela in 1994 aan de macht kwam na een
verkiezing waarbij voor het eerst alle rassen deelnamen, blijven de raciale
ongelijkheden bestaan.
Op basis van
de eerste resultaten voorspelde de News24 online site dat het ANC de race zou
winnen met tussen 56 procent en 59 procent na het tellen van alle stemmen. De
verkiezingsanalist van de nieuwsorganisatie, Dawie Scholtz, zei dat het
stemaandeel van de regerende partij was verminderd door een lagere opkomst en
afnemende steun onder de zwarte meerderheid.
"Minder
ondersteuning door de zwarte kiezers is een groot probleem voor het ANC. Dat
blijkt uit onze cijfers in Gauteng en KwaZulu-Natal. In 2014 wist het ANC 80
procent van de zwarte kiezers achter zich te krijgen, maar het lijkt erop dat
ze dit jaar op 75 procent eindigen," zei hij.
De Raad voor
Wetenschappelijk en Industrieel Onderzoek, een overheidsinstantie, voorspelt
ook een substantiële afname van de steun voor het ANC. Het voorspelde dat het
ANC iets meer dan 57 procent zou krijgen in de parlementaire stemming en
dichter bij 50 procent in de provinciale peilingen. Volgens de stemmen die tot
nu toe zijn verwerkt, zegt de Kiescommissie dat de opkomst iets meer dan 65
procent is geweest.
De
verkiezingen zijn de eerste peiling van het nationale sentiment sinds president
Cyril Ramaphosa de door schandalen geteisterde Jacob Zuma als staatshoofd
verving in februari 2018. Ramaphosa probeert een verschil te maken in de
ondersteuning van het ANC, dat sinds het einde van de apartheid in 1994 elke
parlementaire stemming heeft gewonnen. Maar het imago van het ANC is in het
afgelopen decennium aangetast door corruptieschandalen en een zwakke economie. Bij de
laatste verkiezingen in 2014 won het ANC 62 procent, het DA 22 procent en het
EFF 6 procent.
De Zuid-Afrikaanse munt, de rand,
stabiliseerde zich tegen de dollar in de vroege handel vanochtend, maar
handelaren zeiden dat de valuta naar verwachting wisselvallig zou zijn als de
stemresultaten worden bekendgemaakt. Staatsobligaties ook solide.
Verkiezingsambtenaren
zeiden dat de stemming in het algemeen soepel was verlopen, maar dat er
geïsoleerde incidenten waren geweest waarbij slecht weer, ongeplande
stroomuitval of gemeenschapsprotesten verstoringen hadden veroorzaakt. De
Kiescommissie zei dat zij twee mogelijke gevallen van dubbel stemmen aan het
onderzoeken was, maar "niet zal toestaan dat het potentieel wangedrag
van een of twee personen het algemene resultaat van deze verkiezingen
aantast".
Het ANC
behaalde in 2004 het beste resultaat uit de parlementaire verkiezingen, onder
oud-president Thabo Mbeki, toen het 69 procent van de stemmen won. Maar de
steun viel onder Zuma zwaar terug en de partij verloor de controle over grote
steden zoals de commerciële hoofdstad Johannesburg bij lokale
gemeenteraadsverkiezingen in 2016.
Het ANC
beheert nu acht van de negen provincies van het land, met de DA aan de macht in
de West-Kaap. Analisten voorspellen de provinciale strijd voor Gauteng, waar
Johannesburg en de administratieve hoofdstad Pretoria zich bevinden, en de
Westkaap, thuisbasis van Kaapstad, een nek-aan-nekrace zal zijn.
Ramaphosa
werd in december 2017 de leider van het ANC nadat hij nipt een fractie die
gelinieerd was aan Zuma had verslagen. Hij heeft beloofd slechte
overheidsdiensten te verbeteren, banen te creëren en corruptie te bestrijden.
Maar hij werd beperkt door verdeeldheid binnen zijn eigen partij, waar sommige
aanhangers van Zuma nog steeds invloed behouden en zich verzetten tegen zijn
agenda.