Permanente voorlichting nodig over zoutgebruik

Uit een onderzoek blijkt dat maar liefst 61,3% van de respondenten de door de WHO maximale aanbevolen zouthoeveelheid overschrijdt bij de consumptie van zout en zout bevattende specerijen, die toegevoegd worden bij de bereiding van gerechten. De consumptie van zoute tussendoortjes is hierbij niet meegenomen. Het geven van permanente voorlichting is dan ook een van de aanbevelingen uit dit afstudeeronderzoek, dat werd verricht door Sandra Kartoidjojo.

Andere aanbevelingen zijn het verplichten van de voedingswaarde-etikettering en het verrichten van verder onderzoek doen naar de zoutconsumptie van Surinamers middels het nuttigen van zoute tussendoortjes. De resultaten van het onderzoek werden zondag gepresenteerd door voedseltechnoloog tevens mentor Ricky Stutgard. Dat gebeurde tijdens een symposium met als thema Samenwerken aan het verminderen van onze suiker-, zout- en vetconsumptie ter bestrijding van chronische ziekten, een initiatief van Clevia Park en overige zusterbedrijven uit de Intermed Bedrijvengroep in samenwerking met wetenschappers en afgestudeerden van het PTC en de Anton de kom Universiteit van Suriname.

Voornaamste NCD-risicofactor
Volgens de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) is over de hele wereld een verhoogde bloeddruk de voornaamste NCD-risicofactor voor hart- en vaatziekten (niet-overdraagbare aandoeningen). Uit schattingen wereldwijd blijkt dat ongeveer 22% van de volwassenen, ouder dan 18 jaar, in 2014 een verhoogde bloeddruk had.
De hoge prevalentie is te wijten aan de consumptie van voedsel met hoge zout- en vetgehalten, overgewicht en obesitas, overmatig gebruik van alcohol, onvoldoende lichaamsbeweging, veroudering, genetische factoren, fysiologische stress, sociaaleconomische factoren en onvoldoende toegang tot gezondheidszorg.

De voornaamste NCD-risicofactor voor hart- en vaatziekten blijkt verhoogde bloeddruk te zijn. Zo waren er in 2010 ruim 9,4 miljoen sterfgevallen als gevolg van hoge bloeddruk, waarvan 1,7 miljoen veroorzaakt door overmatig zoutgebruik. Wereldwijd, ook in Suriname, zijn hart- en vaatziekten doodsoorzaak nummer 1. Uit statistieken blijkt dat de hoge bloeddruk prevalentie in de leeftijdsgroep 15 – 65 jaar 20% bedraagt.

Meest gebruikte zout bevattende specerijen
Bouillonblokjes, chicken powder en sojasauzen zijn in Suriname de bekendste zout bevattende specerijen. Volgens het onderzoek gebruikt 79% van de respondenten combinaties van twee of meerdere zout bevattende specerijen. Daarbij zijn bouillonblokjes, zout en sojasauzen het meest gebruikt.

Zout is belangrijk voor fysiologische processen in het lichaam. De WHO stelt dat de dagelijks aanbevolen zouthoeveelheid voor volwassenen maximaal 5 gram is. Voor kinderen geldt een lagere bovengrens, afhankelijk van de leeftijd. Wereldwijd wordt echter 9-12 gram zout per dag gebruikt. 10 tot 12% van het zout komt voor in onder meer vlees, vis, fruit en groente. De overige 90% wordt toegevoegd tijdens de verwerking en bereiding van voedsel. Zout dient vooral als conserveermiddel en smaakmaker.

Volgens het door Kartoidjojo verricht onderzoek wordt per portie gemiddeld 3,06 gram zout toegevoegd. Van alle respondenten bleek 35,9% zelfs meer dan 3,06 gram zout per portie toe te voegen. Bij een gemiddelde consumptie van 1,7 keer warme maaltijd wordt dus 5,2 gram zout toegevoegd, wat een overschrijding is van de door de WHO maximale aanbevolen zouthoeveelheid van 5 gram. Bij twee of meer warme maaltijden per dag blijkt dan ook maar liefst 61,3% van de respondenten) de WHO-grens te hebben overschreden. Voorts komt uit het onderzoek naar voren dat 53,6% van de respondenten dagelijks ook nog eens minstens één zout tussendoortje gebruikt.

Adviezen voor een verantwoord zoutgebruik
Geadviseerd wordt om aan tafel nooit extra zout toe te voegen. Ook is het raadzaam de labels van levensmiddelen te controleren, omdat in veel extra zout is toegevoegd, zoals de kant-klare soep. Voorts is gebleken dat veel zout is opgelost in het vocht van blikjesconserven en wordt daarom afgeraden met dit vocht te koken.

“Eet veel vers fruit en groenten, de kalium die aanwezig is in deze producten helpt een balans op het effect van zout te realiseren. En probeer zonder zout te koken. Als het toch moet, voeg aan het eind van het koken zout toe, je gebruikt namelijk minder”, zijn enkele adviezen die Stutgard uit het onderzoek meegaf aan de deelnemers van het symposium.