Waterforum: Bewustzijn duurzaam omgaan met water vergroten

Vandaag, vrijdag 22 maart, wordt wereldwijd de Wereld Waterdag herdacht. Deze dag is bedoeld om meer bewustzijn te creëren over het belang van water voor de mensheid op aarde. Het internationaal thema van dit jaar is ’Leaving no one behind’. Het Waterforum Suriname zet zich in voor het vergroten van het bewustzijn van de Surinaamse samenleving om duurzaam om te gaan met ons water.

Wat betekent Wereld Waterdag en waarom is deze dag zo belangrijk?
In 2015 zijn door alle 193 lidstaten van de Verenigde Naties zeventien duurzame doelstellingen (en 169 onderliggende targets) afgesproken, de zogeheten Sustainable Development Goals. Deze doelstellingen, die de eerdere Millennium Development Goals (millenniumdoelstellingen) zijn opgevolgd, hebben tot doel een eind te maken aan armoede, ongelijkheid en klimaatverandering in 2030. Sustainable Development Goal # 6 luidt ‘Ensure access to water and sanitation for all’, ofwel garanderen dat iedereen, waar ook ter wereld, toegang heeft tot schoon en gezond drinkwater en sanitatie. De lidstaten, dus ook Suriname, moeten zelf zorgen voor de vertaling hiervan in nationaal beleid.

Eigenlijk is de dag op zich niet zo belangrijk, maar eerder waar de dag en met name de bovengenoemde doelstellingen voor staan. Enkele feiten op een rij:
• In 2015 hadden 5,2 miljard mensen (71 procent van de wereldbevolking) de beschikking over veilig drinkwater, op hun eigen terrein, beschikbaar wanneer nodig en vooral vrij van contaminatie. Daarnaast hadden 1,3 miljard mensen (17 procent van de wereldbevolking) toegang tot veilig drinkwater op niet meer dan 30 minuten loopafstand. Dit betekent dat 844 miljoen mensen nog steeds geen toegang hadden tot zelfs een minimale drinkwatervoorziening.(1)
• Voor sanitatie zijn de feiten zelfs schokkender. Aan de hand van schattingen in 2015 in 84 landen, hadden 2,3 miljard mensen geen toegang tot sanitaire basisvoorzieningen (1);
• Wereldwijd heeft 1 op 4 basisscholen geen toegang tot drinkwater (2);
• Wereldwijd sterven dagelijks meer dan 700 kinderen jonger dan 5 jaar vanwege diarree als gevolg van onveilig drinkwater en slechte sanitatie (3);
• Drinkwater en sanitatie gaan ‘hand in hand’;
• Wereldwijd leeft 80% van de mensen die gedwongen zijn om onveilig en onbeschermd water te gebruiken in rurale gebieden (4);
• Circa 4 miljard mensen (bijna 2/3 van de wereldbevolking) ervaren perioden van minimaal 1 maand van ernstige waterschaarste (5).

Dit betekent dat heden ten dage nog steeds miljarden mensen leven zonder onbelemmerde en continue toegang tot veilig en gezond drinkwater en sanitatie. Deze ernstige tekortkoming heeft een zeer negatieve impact op alle niveau’s (volksgezondheid, economie, etc.) en in alle sectoren (huishoudens, scholen, bedrijven). Immers, zonder drinkwater is er geen leven en dus ook geen ontwikkeling mogelijk. Toegang tot water is daarom, zoals eerder aangegeven, een mensenrecht. In 2010 heeft de VN “het recht op toegang tot veilig en schoon drinkwater en sanitatie als een mensenrecht erkend, essentieel voor de volledige vervulling van leven en alle mensenrechten” ( the right to safe and clean drinking water and sanitation as a human right that is essential for the full enjoyment of life and all human rights(6). Een op het gezicht eenvoudig recht dat jammer genoeg nog zo onbereikbaar is voor vele mensen. Daarom is het thema voor Wereld Waterdag 2019 Leaving no one behind.

Waar staan we in Suriname met betrekking tot de toegang voor iedereen tot veilig en gezond drinkwater? Met andere woorden: ‘Who is left behind?’
Het ontwikkelingsplan 2017-2021 stelt het volgende: “De beschikbaarheid van gezond drinkwater is een noodzakelijke schakel in de sociaaleconomische ontwikkeling van de samenleving. Drinkwater is een onmisbare voorwaarde bij vooral de preventieve gezondheidszorg" (7).

Alhoewel er onvoldoende gedetailleerde cijfers beschikbaar zijn, kan anno 2019 worden gesteld dat er redelijke vooruitgang is geboekt m.b.t. de drinkwatervoorziening in met name de urbane en rurale gebieden. Dat neemt niet weg dat er nog een behoorlijke weg te gaan is in bijvoorbeeld districten als Commewijne, Marowijne, Nickerie, waar de komende tijd structureel moet en zal worden gewerkt aan verbetering van de drinkwatervoorziening ten behoeve van deze burgers.

Het binnenland is een grote uitdaging vanwege de vaak verre afstanden en verspreide ligging van de woongebieden. Om alle binnenlandbewoners van schoon drinkwater te voorzien zijn dus extra inspanningen nodig: fysiek, financieel, maar ook wat betreft de bescherming van de beschikbare watervoorraden. Het spanningsveld tussen enerzijds veilig en gezond drinkwater als mensenrecht en economische ontwikkeling anderzijds, moet nadrukkelijk worden weggemaakt. Regelgeving en wetgeving zijn daartoe een noodzaak, evenals een integrale aanpak van de waterproblematiek. Inmiddels is er op het gebied van de grondwateronttrekking, grondwaterbescherming en drinkwaterkwaliteit conceptwetgeving opgesteld. Spoedige behandeling en aanname van deze conceptwetten is zeer belangrijk.

De Stichting Waterforum Suriname vraagt, indachtig het thema voor Wereld Waterdag 2019, ’Let us leave no one behind’. Er is nog veel werk aan de winkel!


Bronnen:
1. Report of the Secretary-General, The Sustainable Development Goals Report 2018
2. UNICEF (2018) WASH in Schools: Global baseline report 2018: https://data.unicef.org/resources/wash-in-schools/
3. Calculaties uit 2018 gebaseerd op data van UNICEF: https://data.unicef.org/topic/child-health/diarrhoeal-disease/
4. WHO (2017) Safely managed drinking water - thematic report on drinking water 2017: https://data.unicef.org/wp-content/uploads/2017/03/safely-managed-drinking-water-JMP-2017-1.pdf
5. Mekonnen and Hoekstra (2016), Four billion people facing severe water scarcity. Science Advanced, Vol. 2, No. 2: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/26933676
6. Resolution A/RES/64/292. United Nations General Assembly, July 2010
7. Ontwikkelingsplan 2017-2021